W.B. Yeats-Lapis Lazuli

Lapis Lazuli

(for Harry Clifton)

I have heard that hysterical women say
They are sick of the palette and fiddle-bow,
Of poets that are always gay,
For everybody knows or else should know
That if nothing drastic is done
Aeroplane and Zeppelin will come out,
Pitch like King Billy bomb-balls in
Until the town lie beaten flat.
All perform their tragic play,
There struts Hamlet, there is Lear,
That's Ophelia, that Cordelia;
Yet they, should the last scene be there,
The great stage curtain about to drop,
If worthy their prominent part in the play,
Do not break up their lines to weep.
They know that Hamlet and Lear are gay;
Gaiety transfiguring all that dread.
All men have aimed at, found and lost;
Black out; Heaven blazing into the head:
Tragedy wrought to its uttermost.
Though Hamlet rambles and Lear rages,
And all the drop scenes drop at once
Upon a hundred thousand stages,
It cannot grow by an inch or an ounce.

On their own feet they came, or on shipboard,
Camel-back, horse-back, ass-back, mule-back,
Old civilisations put to the sword.
Then they and their wisdom went to rack:
No handiwork of Callimachus
Who handled marble as if it were bronze,
Made draperies that seemed to rise
When sea-wind swept the corner, stands;
His long lamp chimney shaped like the stem
Of a slender palm, stood but a day;
All things fall and are built again
And those that build them again are gay.

Two Chinamen, behind them a third,
Are carved in Lapis Lazuli,
Over them flies a long-legged bird
A symbol of longevity;
The third, doubtless a serving-man,
Carries a musical instrument.
Every discolouration of the stone,
Every accidental crack or dent
Seems a water-course or an avalanche,
Or lofty slope where it still snows
Though doubtless plum or cherry-branch
Sweetens the little half-way house
Those Chinamen climb towards, and I
Delight to imagine them seated there;
There, on the mountain and the sky,
On all the tragic scene they stare.
One asks for mournful melodies;
Accomplished fingers begin to play.
Their eyes mid many wrinkles, their eyes,
Their ancient, glittering eyes, are gay.

W. B. Yeats, “Lapis Lazuli” from The Poems of W. B. Yeats: A New Edition, edited by Richard J. Finneran. Copyright 1933 by Macmillan Publishing Company, renewed © 1961 by Georgie Yeats. Reprinted with the permission of A. P. Watt, Ltd. on behalf of Michael Yeats.

....................................................................................................................................................

Lapis Lazuli ( Last poems 1936-39)
Για τον Harry Clifton

Άκουσα υστερικές γυναίκες να μιλούν
Πως και παλέττες και δοξάρια αηδιάσαν,
των ποιητών που τη χαρά πάντα τρυγούν,
Γιατί καθείς γνωρίζει, ή οφείλει να γνωρίζει,
Πως αν δεν γίνει κάτι δραστικό
Αεροπλάνα ή Ζέππελιν θα βγουν
Να ρίξουν μπόμπες σαν τον βασιλιά τον Μπίλλυ
Ώσπου την πόλη μας να κάνουνε τούβλα σωρό.

Όλοι το τραγικό τους δράμα παίζουν,
Εκεί ο Άμλετ σουλατσάρει, παρέκει ο Ληρ
Να η Οφήλια κι η Κορντήλια
Αλλά
σαν φτάσει η στερνή σκηνή
Και η μεγάλη αυλαία ειν' έτοιμη να πέσει
Άξιοι αν σταθούν για τον μεγάλο τους το ρόλο
Τα λόγια τους δεν θα τα χάσουν για να κλάψουν.
Ξέρουν που ο Ληρ κι ο Άμλετ έχουν και χαρά,
Και η χαρά πώς παραλλάζει όλη τη φρίκη.
Όλοι οι άνθρωποι αναζήτησαν και βρήκανε και χάσαν`
Τα φώτα έπεσαν` οι Ουρανοί λαμπάδιασαν μες στο μυαλό.
Η τραγωδία τραβηγμένη στο ζενίθ της
Κι ας τριγυρίζει ο Άμλετ κι ας οργίζεται ο Ληρ,
Κι όλες οι αυλαίες μονομιάς αν πέσουν,
Μα σ’ εκατό χιλιάδες θέατρα μαζί,
Τιποτα δεν θα άλλαζε για μια ουγγιά ούτε ίντσα.

Φτάσανε πεζοπόροι ή με τα καράβια
Καβάλα σε καμήλες, άλογα, γαιδάρους, και μουλάρια
οι αρχαίοι πολιτισμοί που τους αφάνισε σπαθί
κι αυτοί και η σοφία τους ολάκερη εχάθη.
Ούτε ένα έργο του Καλλίμαχου δεν στέκει πια όρθό,
Όπου το μάρμαρο εργαζόταν σα χαλκό,
Και τις πτυχώσεις έκαμε λες και κινούνταν
σάμπως θαλασσινό αεράκι να σαρώνει τη γωνιά`
Και ο μακρύς φανός του, σα φουγάρο ή κορμός
Μιας φοινικιάς λιγνής, εκράτησε μια μέρα μόνο.
Το κάθε τι γκρεμίζεται και χτίζεται ξανά,
Κι εκείνοι που τα ξαναχτίζουν έχουν βαθιά χαρά.

Δύο κινέζοι, ξωπίσω ένας τρίτος που ακολουθεί,
Σε λάπις λάζουλι ωραία σκαλισμένοι
Eπάνω τους πετάει μακρυκάνικο πουλί
Σύμβολο της μακροζωίας;
Ο τρίτος, σίγουρα υπηρέτης,
κρατάει όργανο στα χέρια μουσικό.
Κάθε ξεθώριασμα στα χρώματα της πέτρας
Κάθε τυχαία ρωγμή ή προεξοχή
Μοιάζει χιονοστιβάδα ή νεροσυρμή,
Ή και ψηλή ραχούλα όπου ακόμη χιόνι πέφτει
Αν και -οπωσδήποτε- ένα κλαρί δαμασκηνιάς ή κερασιάς
Γλυκαίνει το σπιτάκι που ναι στα μισά του δρόμου
Που οι Κινέζοι ανηφορίζουν κατά κει, κι εγώ,
χαίρομαι να φαντάζομαι πως κάθονται μαζί.
'Κει, στο βουνό, στον Ουρανό
Σ’ ολάκερη την τραγική που ατενίζουνε σκηνή.
Κάποιος ζητάει μελωδίες πένθους θλιβερές`
Δάχτυλα βάλθηκαν να παίζουν ασκημένα.
Τα μάτια τα ρυτιδιασμένα, τα μάτια τους αυτά,
Τα αρχαία λαμπερά τους μάτια, πλημμύρισαν χαρά.

μτφρ. μαριάννα παπουτσοπούλου2016