Γεώργιος Ζαλοκώστας - Το φίλημα

- Μια βοσκοπούλα αγάπησα, μια ζηλεμένη κόρη,
                 και την αγάπησα πολύ· -
                 ήμουν αλάλητο πουλί,
                 δέκα χρονών αγόρι.

Μια μέρα που καθόμαστε στα χόρτα τ' ανθισμένα,
                 -Μάρω, ένα λόγο θα σου πω,
                 Μάρω, της είπα, σ' αγαπώ,
                 τρελαίνομαι για σένα.

Από τη μέση με άρπαξε, με φίλησε στο στόμα
                 και μου 'πε:Για αναστεναγμούς,
                 για της αγάπης τους καημούς
                 είσαι μικρός ακόμα.

Μεγάλωσα και την ζητώ... μ' άλλον ζητά η καρδιά της,
                 και με ξεχνάει τ' ορφανό...
                 Εγώ όμως δεν το λησμονώ
                 ποτέ το φίλημά της.

Πηγή: Γ. Ζαλοκώστας, Άπαντα, τόμος δεύτερος, Ερμής, Αθήνα 1978, σ. 306.

                                             Ηλίας Λογοθέτης - Μια βοσκοπούλα αγάπησα

                                                    Δημήτρης Ζάχος- Βοσκοπούλα

Έτυχε μεγάλης απήχησης και εσφαλμένα θεωρήθηκε δημοτικό τραγούδι. Η αλήθεια είναι πως οι στίχοι προέρχονται απ' το ποίημα του Γεωργίου Ζαλοκώστα (1803-1858) «Το φίλημα» (1851), το οποίο έτυχε της προσοχής του Ροΐδη (Περί συγχρόνου ελληνικής ποιήσεως, 1877), ενώ η μελωδία ανάγεται σε ιταλική καντάδα του 19ου αιώνα.

Το τραγούδι αξιοποιήθηκε στο δραματικό ειδύλλιο του Δημητρίου Κορομηλά «Ο Αγαπητικός της Βοσκοπούλας (1891).

Το έτος 1903 τραγουδήθηκε για πρώτη φορά στη σεφαραδίτικη διάλεκτο από εβραϊκό θίασο κατά το ανέβασμα της «Βοσκοπούλας» στη Σμύρνη.

Για περισσότερα στοιχεία: https://kanellatou.gr/.../elafra-entechna/to-filima.html

Γιώργος Ζαλοκώστας - Ο Βορειάς που τ’ αρνάκια παγώνει

Ἦτον νύχτα, εἰς τὴν στέγη ἐβογγοῦσε
Ὁ βορειᾶς, καὶ ψιλὸ ἔπεφτε χιόνι.
Τί μεγάλο κακὸ νὰ ἐμηνοῦσε
Ὁ βορειᾶς ποῦ τ' ἀρνάκια παγώνει;

Μὲς στὸ σπίτι μιὰ χαροκαμμένη,
Μιὰ μητέρα ἀπὸ πόνους γεμάτη,
Στοῦ παιδιοῦ της τὴν κούνια σκυμμένη
Δέκα νύχταις δὲν ἔκλειγε μάτι,

Εἶχε τρία παιδιὰ πεθαμμένα,
Ἀγγελούδια, λευκὰ σὰν τὸν κρίνο,
Κ' ἕνα μόνον τῆς ἔμεινεν, ἕνα
Καὶ στὸν τάφο κοντὰ ἦτον κ' ἐκεῖνο.

Τὸ παιδί της μὲ κλάμμα ἐβογγοῦσε
Ὡς νὰ ἐζήταε τὸ δόλιο βοήθεια,
Κ' ἡ μητέρα σιμά του ἐθρηνοῦσε
Μὲ λαχτάρα χτυπῶντας τὰ στήθια.

Τὰ γογγύσματα ἐκεῖνα καὶ οἱ θρῆνοι
Ἐπληγόναν βαθειὰ τὴν ψυχή μου.
Σύντροφός μου ἡ ταλαίπωρη ἐκείνη,
Ἄχ, καὶ τὸ ἄῤῥωστο ἦτον παιδί μου.

Στοῦ σπιτιοῦ μου τὴ στέγη ἐβογγοῦσε
Ὁ βορειᾶς, καὶ ψιλὸ ἔπεφτε χιόνι.
Ἄχ, μεγάλο κακὸ μοῦ ἐμηνοῦσε
Ὁ βορειᾶς ποῦ τ' ἀρνάκια παγόνει.

Τὸν γιατρὸ καθὼς εἶδε, ἐσηκώθη
Σὰν τρελή. Ὅλοι γύρω ἐσωπαίναν·
Φλογεροὶ τῆς ψυχῆς της οἱ πόθοι
Μὲ τὰ λόγι' ἀπ' τὸ στόμα της βγαίναν.

«Ὤ, κακὸ ποῦ μ' εὑρῆκε μεγάλο!
Τὸ παιδί μου, Γιατρέ, τὸ παιδί μου…
Ἕνα τὤχω, δὲν μ' ἔμεινεν ἄλλο·
Σῶσέ μου το, καὶ πάρ' τὴν ψυχή μου.»

Κι' ὁ γιατρὸς μὲ τὰ μάτια σκυμμένα
Πολλὴν ὥρα δὲν ἄνοιξε στόμα.
Τέλος πάντων - ἄχ, λόγια χαμένα -
«Μὴ φοβᾶσαι, τῆς εἶπεν, ἀκόμα.»

Κ' ἐκαμώθη πῶς θέλει νὰ σκύψῃ
Στὸ παιδὶ, καὶ νὰ ἰδῇ τὸ σφυγμό του.
Ἕνα δάκρυ ἐπροσπάθαε νὰ κρύψῃ
Ποῦ κατέβ' εἰς τ' ὠχρὸ πρόσωπό του.

Στοῦ σπιτιοῦ μας τὴ στέγη ἐβογγοῦσε
Ὁ βορειᾶς, καὶ ψιλὸ ἔπεφτε χιόνι.
Ἄχ, μεγάλο κακὸ μᾶς μηνοῦσε
Ὁ βορειᾶς ποῦ τ' ἀρνάκια παγόνει.

Ἡ μητέρα ποτὲ δακρυσμένο
Τοῦ γιατροῦ νὰ μὴ νοιώσῃ τὸ μάτι,
Ὅταν ἔχει βαρειὰ ξαπλωμένο
Τὸ παιδί της σὲ πόνου κρεββάτι!

Γεώργιος Ζαλοκώστας (1805-1858)

Τὸ μικρόν τοῦτο καλλιτέχνημα, τὸ πλῆρες ἀφελείας καὶ πάθους, ἐγράφη κατά τὸ 1848 εἰς τὸν θάνατον τοῦ τετάρτου υἱοῦ του Χρήστου, συνωνύμου τοῦ πατρός αὐτοῦ. Γ.Π.

Γεωργίου Χ. Ζαλοκώστα, Τα άπαντα. Έκδοσις δευτέρα υπό Ευγενίου Γ. Ζαλοκώστα, εν Αθήναις, εκ του τυπογραφείου των αδελφών Περρή, σσ. 288-290.

Πηγή: http://www.greek-language.gr/…/l…/anthologies/new/show.html…