Roberto Juarroz - Ενώ κοιμάσαι

 Ενώ κοιμάσαι

το χέρι σου μου δίνει απροσδόκητα ένα χάδι.

Ποιά ζώνη δική σου το δημιούργησε,

ποιά αυτόνομη περιφέρεια του έρωτα,

ποιό της συνεύρεσης μέρος απόμερο;

Ενώ εσύ κοιμάσαι

εγώ σε γνωρίζω εκ νέου.

Και πόσο θά ’θελα να πάω μαζί σου

στον τόπο που γεννήθηκε τούτο το χάδι.

Μετάφραση: Γιώργος Κεντρωτής.

Roberto Juarroz - Πιο δύσκολο

 Μετάφραση:  Ρήγας Καππάτος

Πηγή: Ένα ποιηματάκι

Roberto Juarroz - Κοιτάζομαι σ' έναν καθρέφτη

Κοιτάζομαι σ' έναν καθρέφτη

και εικόνα μου δεν υπάρχει.

Κοιτάζομαι σ' έναν καθρέφτη που δεν υπάρχει

και υπάρχει εικόνα μου.

Η εικόνα δημιουργεί τον καθρέφτη.

Ο καθρέφτης είναι της εικόνας εικόνα.

Μετάφραση Γιώργος Κεντρωτής

Roberto Juarroz - Αγαπήσαμε τόσα πράγματα μαζί

Αγαπήσαμε τόσα πράγματα μαζί

που είναι δύσκολο να τ’ αγαπάμε χώρια.

Φαίνεται σαν ν’ απομακρύνθηκαν ξάφνου

ή σαν νά ’ταν η αγάπη μυρμηγκάκι

που σκαρφάλωνε στις ράχες του ουρανού.

Ζήσαμε κι οι δυό μας τόση άβυσσο

που δίχως εσένα όλα μοιάζουν επιφάνεια,

τροχιά ομοιωμάτων που ολισθαίνουν,

τάση χωρίς έκταση,

αγρυπνία σωμάτων άνευ παρουσίας.

Χάσαμε μαζί έτσι τόσο τίποτα

που η συνήθεια επιμένει να επιστρέφει

και τώρα όλα είναι πια κέρδος του τίποτα.

Ο δε χρόνος μετατρέπεται σε αντιχρόνο

επειδή ήδη καν δεν τον σκέπτεσαι.

Έχουμε σωπάσει και μιλήσει τόσο μαζί

που μέχρι και η σιωπή και η ομιλία να είναι δύο προδοσίες,

δύο ουσίες αναιτιολόγητες,

δύο υποκατάστατα.

Τα ζητήσαμε όλα,

τα βρήκαμε όλα,

και τα πάντα εγκαταλείψαμε.

Απλώς δεν μας δόθηκε χρόνος

να συναντήσουμε το μάτι του θανάτου σου,

που όμως και αυτόν θα τον εγκαταλείπαμε.

(αφιερωμένο στον Αντόνιο Πόρτσια)

Μετάφραση: Γιώργος Κεντρωτής.

Roberto Juarroz - Το να σωπαίνεις μπορεί να είναι μουσική

Το να σωπαίνεις ίσως είναι μουσική,

μια μελωδία αλλιώτικη,

με νήματα κεντημένη απουσίας

στην ανάποδη κάποιου ξένου εργόχειρου.

Η φαντασία είναι του κόσμου η αληθινή ιστορία.

Φως πατημένο, φως από κάτω.

Η δε ζωή πετιέται μεμιάς απροσδόκητη

μέσ’ από μια κλωστή λασκαρισμένη.

Το να σωπαίνεις ίσως είναι μουσική,

ίσως όμως είναι και το κενό ακόμα,

αφού το γεγονός ότι μιλάμε

έρχεται και το γεμίζει ίσαμε πάνω,

το ξεχειλίζει.

Το να σωπαίνεις όμως είναι ίσως πότε-πότε

και του ίδιου εκείνου του κενού η μουσική.

Μτφρ. Γιώργος Κεντρωτής

Roberto Juarroz - Του κόσμου εκδοχή απλή

Του κόσμου εκδοχή απλή:

ο τόπος που βρισκόμαστε.

Εκδοχή ακριβέστερη:
ο τόπος όπου πέσαμε.

Εκδοχή βελτιωμένη:
ο τόπος αναζητήσεως άλλου κόσμου.

Εκδοχή σχεδόν οριστική:
ο τόπος μιας κάποιας απουσίας.

Και κάτι ακόμα:
ο τόπος που μας αποδεικνύει
ότι το είναι δεν είναι τόπος.

Και η έσχατη εκδοχή:
ο κόσμος είναι τόπος για να μαθαίνουμε
ότι το είναι δεν έχει ανάγκη τόπου.

Μετάφραση: Γιώργος Κεντρωτής

Roberto Juarroz - Ένα φύλλο σ’ ένα δέντρο

Ένα φύλλο σ’ ένα δέντρο.

Άλλο φύλλο μες στον νου.

Τα δύο φύλλα

είναι σε διαφορετικά κλαδιά,

ο ίδιος όμως φθινοπωρινός άνεμος

θα τα ρίξει κάτω και τα δυo τους.

Μετάφραση: Γιώργος Κεντρωτής

Roberto Juarroz- Έναν έρωτα πιο πέρα από τον έρωτα

Έναν έρωτα πιο πέρα από τον έρωτα,

πάνω από την τελετουργία του δεσμού

πιο πέρα απ' το παιχνίδι το απειλητικό

της μοναξιάς ή και της συντροφιάς.

Έναν έρωτα που δεν χρειάζεται επιστροφή,

μα ούτε βεβαίως κι αναχώρηση.

Έναν έρωτα όχι υποταγμένο

στις λάμψεις του πήγαινε και του έλα

του να είμαστε ξύπνιοι ή κοιμισμένοι

του να μιλάμε ή να σωπαίνουμε.

Ἐναν έρωτα για να είμαστε μαζί

και για να μην είμαστε,

αλλά επίσης και για όλες τις στάσεις

τις ενδιάμεσες.

Έναν έρωτα όπως τα μάτια ανοίγεις.

Και ίσως επίσης όπως να τα κλείνεις.

Μετάφραση: Βασίλης Λαλιώτης

Roberto Juarroz- Η αγάπη αρχίζει...

Η αγάπη αρχίζει όταν σπάζουν

τα δάχτυλα

και οι πτυχές των ενδυμάτων παλεύουν,

όταν δεν είναι πια ούτε αναγκαίο

μα ούτε περιττό

το γήρας στα μάτια που διασταυρώνονται,

όταν η πύλη των αναμνήσεων, είτε χαμηλή

είτε ψηλή,

ως το αίμα υποχωρεί.

Η αγάπη αρχίζει όταν ο Θεός τελειώνει

και όταν ο άνθρωπος πέφτει,

καθώς τα πράγματα -υπερβολικά αιώνια-

ξεκινούν κι εκείνα να φθείρονται,

και τα σημάδια, τα στόματα και τα σημάδια,

αλληλοδαγκώνονται

όπου τύχει.

Η αγάπη αρχίζει

όταν το φως ραγίζει σαν

νεκρός μασκαρεμένος

πάνω σε μοιραία μοναξιά.

Γιατί η αγάπη είναι απλά ετούτο:

ο τρόπος της αρχής

πεισματικά κρυμμένος

πίσω από κάθε τέλος.

Roberto Juarroz

μετάφραση Ελενα Σταγκουράκη

Robert Juarroz-Το βάθος των πραγμάτων

Το βάθος των πραγμάτων δεν είναι η ζωή ή ο θάνατος.

Μου το επιβεβαιώνουν

ο αγέρας που ξυπολιέται στα πουλιά,

ένα πλεχτό από απουσίες που φιλοξενεί τη σιωπή

και τούτο το βλέμμα μου που περιστρέφεται στο βάθος,

όπως περιστρέφονται όλα τα πράγματα όταν τελειώνουν.

Κι επίσης μου το επιβεβαιώνουν

η παιδική ηλικία μου που ήταν ψωμί πριν από το αλεύρι,

η παιδική ηλικία μου που γνώριζε

πως υπάρχουν καπνοί που κατεβαίνουν

φωνές που μ΄ αυτές κανείς δεν μιλά,

χαρτιά που σ΄ αυτά ο άνθρωπος μένει ακίνητος.

Το βάθος των πραγμάτων δεν είναι η ζωή ή ο θάνατος.

Το βάθος είναι άλλο πράγμα

που καμιά φορά βγαίνει στην όχθη.

Μετάφραση: Ρήγας Καππάτος

Roberto Juarroz-Αγάπη πιο πέρα απ’ την αγάπη

Αγάπη πιο πέρα απ’ την αγάπη

και πάνω από την τελετή του δεσμού,

πέρα από το απαίσιο παιχνίδι

της μοναξιάς και της συντροφιάς.

Αγάπη που δεν χρειάζεται γυρισμό,

μα ούτε και ξεκίνημα.

Αγάπη που δεν υπόκειται

στου πήγαινε και του έλα τις λάμψεις,

στον ύπνο ή στον ξύπνο μας,

στην ομιλία ή στη σιωπή.

Αγάπη για να είμαστε μαζί

ή να μην είμαστε,

αλλά και για όλες τις ενδιάμεσες θέσεις.

Αγάπη σαν να ανοίγουμε τα μάτια μας.

Και ίσως και σαν να τα κλείνουμε.

Μετάφραση: Γιώργος Κεντρωτής.

Roberto Juarroz-Δεν υπάρχουνε παράδεισοι χαμένοι

Δεν υπάρχουνε παράδεισοι χαμένοι

Ο παράδεισος είναι κάτι που χάνεται καθημερνά
Όπως καθημερνά χάνονται η ζωή
Η αιωνιότητα κι ο έρωτας.
Έτσι επίσης χάνουμε την ηλικία
Που, ενώ φαίνεται ν’ αυξάνει
Λιγοστεύει κάθε μέρα
Γιατί ειν’ αντίστροφη η μέτρηση
Ή έτσι χάνεται το χρώμα κάθε όντος, σα γυμνασμένο ζώο κατεβαίνοντας
Σκαλί σκαλί
Ώσπου να μείνουμε άχρωμοι
Και αφού ξέρουμε εξάλλου
Πως δεν υπάρχουνε ούτε μελλοντικοί παράδεισοι
Δεν απομένει πλέον άλλη σωτηρία
Απ’ το να γίνει ο καθένας μας παράδεισος.

Ρομπέρτο Χουαρόθ, Κατακόρυφη Ποίηση, μτφρ.: Αργύρης Χιόνης, εκδόσεις: Τα Τραμάκια.

Roberto Juarroz-Κατακόρυφη ποίηση

Σκέφτομαι πως ετούτη τη στιγμή

κανένας δε με σκέφτεται μέσα στο σύμπαν,

πως μόνο εγώ με σκέφτομαι,

και αν τώρα πέθαινα,

κανένας, ούτε ο εαυτός μου, δε θα με σκεφτόταν.

Κι εδώ αρχίζει η άβυσσος,

όπως όταν κοιμάμαι.

Είμαι το ίδιο μου το στήριγμα και μου το αφαιρώ.

Συμβάλλω στην επένδυση των πάντων με απουσία.

Ίσως αυτός να είν’ ο λόγος

που το να σκέφτεσαι έναν άνθρωπο

είναι σαν να τον σώζεις.

Roberto Juarroz, Κατακόρυφη ποίηση, μετ. Αργύρης Χιόνης, Εκδόσεις Τα τραμάκια, Θεσσαλονίκη, 1997.

Roberto Juarroz-Να συγκρατείς τη λέξη…

Να συγκρατείς τη λέξη

μια στιγμή πριν τα χείλη,

μια στιγμή πριν την από κοινού αδηφαγία,

μια στιγμή πριν την καρδιά του άλλου,

ώστε να υπάρχει τουλάχιστον ένα πουλί

που κάθε φωλιά να του είναι περιττή.

Η μοίρα είναι αέρινη.

Οι πυξίδες δείχνουν ένα μόνο προορισμό κάθε φορά

μα η απουσία άλλους χρειάζεται

ώστε τα πράγματα να γίνουν

ο μοιραίος προορισμός τους ο αέρινος.

Η λέξη είναι το μοναδικό πουλί

που με την απουσία του μπορεί να ταυτιστεί.

Μετάφραση: Έλενα Σταγκουράκη