Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα 1.2. Σουηδία. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα 1.2. Σουηδία. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Κυριακή 25 Μαΐου 2025

Eva Runefelt - Πυξίδα


Το σκοτάδι έρχεται από πάνω 

ή μέσα από τη γη; 

Τα σπίτια αγκαλιάζονται 

ή καταπίνονται; 

Τα βράδια αβέβαια, κινούνται 

προς κάθε κατεύθυνση 

Να μένω ακίνητη και να αισθάνομαι 

της νύχτας το μακρόσυρτο σήκωμα του ώμου, πώς 

το ανήσυχο βράδυ απωθείται εύκολα 

και πάλι 



Από τον κόσμο 

Μετάφραση: Βασίλης Παπαγεωργίου

(Σαιξπηρικόν, 2021)

Δευτέρα 17 Φεβρουαρίου 2025

Tomas Tranströmer - Το δέντρο και το σύννεφο



Ένα δέντρο περπατά στη βροχή,
μας προσπερνά βιαστικά στη γκρίζα νεροποντή.
Έχει κάποια δουλειά. Παίρνει ζωή απ’ τη βροχή
σαν το κοτσύφι στο περιβόλι.

Όταν σταματά η βροχή σταματά και το δέντρο.
Μόλις και διακρίνεται, ορθό και γαλήνιο σε αίθριες νύχτες,
περιμένοντας όπως και μεις τη στιγμή
που οι νιφάδες του χιονιού θα ξεχυθούν στον ουρανό.

Τούμας Τράνστρεμερ (1931 -2015)

Πηγή: «ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΑΙΝΙΓΜΑ- ΠΟΙΗΤΙΚΑ ΑΠΑΝΤΑ»
Μετάφραση- Επίμετρα: Βασίλης Παπαγεωργίου
Εκδόσεις: Σαιξπηρικόν-ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021-ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

Τετάρτη 8 Ιανουαρίου 2025

Tomas Tranströmer - Ποιήματα

 Προς τους φίλους στην άλλη μεριά των συνόρων


Ι

Σας έγραψα τόσα λίγα. Ό,τι όμως δεν κατάφερα να γράψω φούσκωσε και φούσκωσε σαν αερόστατο του παλιού καιρού, και τελικά πέταξε και χάθηκε στον νυχτερινό ουρανό.


Το γράμμα βρίσκεται τώρα στον λογοκριτή. Αυτός ανάβει τη λάμπα του. Στo φως της οι λέξεις μου πηδούν όπως οι μαϊμούδες πάνω στα κάγκελα,

τα τραντάζουν, σταματούν και δείχνουν τα δόντια τους!


Διαβάστε ανάμεσα στις γραμμές. Θα συναντηθούμε σε 200 χρόνια, όταν τα μικρόφωνα στους τοίχους του ξενοδοχείου θα έχουν ξεχαστεί και θα μπορέσουν τελικά να κοιμηθούν, να γίνουν ορθοκερατίδες.


Ελεγεία


Ανοίγω την πρώτη πόρτα.

Ένα μεγάλο, ηλιόλουστο δωμάτιο.

Ένα βαρύ αυτοκίνητο περνά απ’ τον δρόμο


και κάνει τα πιάτα να τρέμουν.

Ανοίγω την πόρτα νούμερο δύο. Φίλοι! Ήπιατε το σκοτάδι

και γίνατε ορατοί.


Πόρτα νούμερο τρία. Στενό δωμάτιο ξενοδοχείου.

Θέα προς τον πίσω δρόμο.

Ένα φανάρι που αστράφτει στην άσφαλτο.

Τα ωραία απόβλητα των εμπειριών.


[Μονοπάτια, 1973]


Μαύρες καρτποστάλ

Ι
Το ημερολόγιο είναι γεμάτο, το μέλλον άγνωστο.
Το καλώδιο σιγοτραγουδά το δημοτικό τραγούδι που δεν έχει
πατρίδα. Χιόνι πέφτει στη μολυβένια θάλασσα. Σκιές
παλεύουν στην προκυμαία.

ΙΙ
Καταμεσής στη ζωή μπορεί να εμφανιστεί ο θάνατος
και να πάρει τα μέτρα του ανθρώπου. Η επίσκεψη αυτή
ξεχνιέται και η ζωή συνεχίζεται. Το κουστούμι όμως
ράβεται σιωπηλά.

[Η άγρια πλατεία, 1983]

Σαν να είσαι παιδί

Σαν να είσαι παιδί και μια πρωτοφανής προσβολή
περνιέται στο κεφάλι σου σαν σάκος.
Μέσ’ από τις θηλιές του σάκου διαφαίνεται ο ήλιος
κι ακούγονται οι κερασιές που σιγοτραγουδούν.

Αυτό όμως δεν βοηθά, η μεγάλη προσβολή
καλύπτει κεφάλι και κορμό και γόνατα,
μπορείς και κινείσαι σποραδικά,
αλλά δεν απολαμβάνεις την άνοιξη.

Ναι, σκούφος που λαμπυρίζει, τράβα τον πάνω απ’ το πρόσωπο σου,
κοίτα μέσ’ από τις θηλιές.
Στον όρμο συνωστίζονται οι κύκλοι του νερού αθόρυβα.
Πράσινα φύλλα σκοτεινιάζουν τη γη.

[Η πένθιμη γόνδολα, 1996]


Πηγή: ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΑΙΝΙΓΜΑ: ΠΟΙΗΤΙΚΑ ΑΠΑΝΤΑ

                                         Μετάφραση- επιμέλεια: Βασίλης Παπαγεωργίου

                                         Εκδόσεις: ΣΑΙΞΠΗΡΙΚΟΝ-Νοέμβριος 2021

                                         Θεσσαλονίκη


Παρασκευή 8 Νοεμβρίου 2024

Tomas Tranströmer - Τέσσερα ποιήματα

 ΤΟ ΔΕΝΤΡΟ ΚΙ Ο ΟΥΡΑΝΟΣ



Ένα δέντρο περιφέρεται στη βροχή,
μας προσπερνά βιαστικά μέσα στη γκρίζα νεροποντή.
Έχει κάτι να διεκπεραιώσει. Φέρνει ζωή από τη βροχή
όπως το κοτσύφι στο περβόλι.
Όταν κοπάζει η βροχή το δέντρο σταματά.
Αχνοφαίνεται ευθυτενές, γαλήνιο στις ξάστερες νύχτες
περιμένοντας όπως κι εμείς τη στιγμή
που οι νιφάδες ανθίζουν στο διάστημα.



Από τη συλλογή «Ο ημιτελής ουρανός» (1962).


Ο ΗΜΙΤΕΛΗΣ ΟΥΡΑΝΟΣ



Η δυσθυμία διακόπτει τη δράση της.
Η αγωνία διακόπτει τη δράση της.
Ο γύπας διακόπτει την πτήση του.

Το φως διαχέεται με ζήλο μπροστά,
ακόμη και τα φαντάσματα πίνουν μια γουλιά.

Κι οι ζωγραφιές μας εμφανίζονται στο φως της μέρας, 
κόκκινα ζώα των ατελιέ μας απ’ την εποχή των παγετώνων.

Όλα αρχίζουν να φανερώνονται τριγύρω.
Οδεύουμε στον ήλιο εκατοντάδες.

Μια μισάνοιχτη πόρτα κάθε άνθρωπος
που οδηγεί σ’ ένα χώρο για όλους.

Το απέραντο έδαφος από κάτω μας.

Το νερό λάμπει ανάμεσα στα δέντρα.

Η λίμνη ένα παράθυρο προς τη γη.



Από τη συλλογή «Ο ημιτελής ουρανός» (1962).


ΤΟ ΑΗΔΟΝΙ ΣΤΗ ΜΠΑΝΤΕΛΟΥΝΤΑ


Στα βαθυπράσινα μεσάνυχτα στο βορινό σύνορο του αηδονιού. Βαριά
φύλλα αιωρούνται σε έκσταση, κουφά χυμούν τ’ αυτοκίνητα προς
τη γραμμή από νέον. Η φωνή του αηδονιού δεν ενδίδει, είναι το
ίδιο διαπεραστική όπως το λάλημα του πετεινού, όμορφη ωστόσο
χωρίς ματαιδοξία. Ήμουν στη φυλακή και μ’ επισκέφτηκε. Ήμουν
άρρωστος και μ’ επισκέφτηκε. Τότε δεν το είχα προσέξει, αλλά τώρα.
Ο χρόνος χύνεται κάτω απ’ τον ήλιο και το φεγγάρι και μέσα σε
όλα τα τικ τακ τικ τακ τακτικά ρολόγια. Όμως εδώ ακριβώς δεν
υπάρχει χρόνος. Μόνο η φωνή του αηδονιού, αυτές οι ακατέργαστες
αντηχήσεις που ακονίζουν το φωτεινό δρεπάνι του νυχτερινού
ουρανού.



Από τη συλλογή, «Για ζωντανούς και νεκρούς» (1989).

Πηγή: 

Από το βιβλίο: «Δέρμα από πεταλούδες» (Επιλογές σουηδικής ποίησης).
“Hud av fjärilar” (Ett urval av svenk lyrik)
Μετάφραση: Δέσποινα Καϊτατζή - Χουλιούμη
Översättning; Despoina Kaitatzi-Choulioumi
Εκδόσεις Intellectum, 2018.


Αναδημοσίευση από: https://ppirinas.blogspot.com/2019/03/tomas-transtromer.html
.........................................................................................................................................

ALLEGRO


Παίζω Χάιντ μετά από μια σκοτεινή μέρα
και αισθάνομαι μια απλή ζέστη στα χέρια.

Τα πλήκτρα θέλουν. Χτυπούν απαλά σφυριά.
Οι τόνοι είναι πράσινοι, ζωντανοί, γαλήνιοι.

Οι τόνοι λένε ότι η ελευθερία υπάρχει
και ότι κάποιος δε πληρώνει φόρο στον Καίσαρα.

Βάζω τα χέρια στις χαϊντοτσέπες μου
και μιμούμαι κάποιον που κοιτά τον κόσμο ήρεμα.

Σηκώνω την χαϊντοσημαία μου – που σημαίνει:
Δεν υποτασσόμαστε. Θέλουμε όμως ειρήνη.”

Η μουσική είναι ένα γυάλινο σπίτι στην πλαγιά
όπου οι πέτρες πετούν, οι πέτρες κυλάνε.

Οι πέτρες κυλώντας το διαπερνούν
μα άθικτο παραμένει κάθε του τζάμι.



Τούμας Τρανστρέμερ, "Ο ημιτελής ουρανός", (1962).


Μετάφραση: Δέσποινα Καϊτατζή - Χουλιούμη

Πηγή: https://ppirinas.blogspot.com/search/label/Transtr%C3%B6mer%20Tomas

Παρασκευή 17 Μαΐου 2024

Athena Farrokhzad - [άτιτλο]

Ο πατέρας μου είπε: Όταν τα χρόνια θα 'χουν καταβάλει
το σώμα σου αυτό θα σε προδώσει
Όταν θα 'χεις χάσει όλες σου τις δυνάμεις
θ' απομείνει
μονάχα η μητρική σου γλώσσα
Η μητέρα μου είπε: Αν σ' αυτή τη γλώσσα με σκοτώσεις χάρισμα σου.
Ατένα Φαρροχζάντ
Μετάφραση: Αντώνης Μπογαδάκης
Αντίποδες

Τετάρτη 6 Δεκεμβρίου 2023

Tomas Tranströmer - Βράδυ Δεκμεβρίου του 1972



Να΄ μαι λοιπόν, εγώ ο αόρατος άνθρωπος που μ΄ έχει ίσως προσλάβει
μια μεγάλη Μνήμη για να ζω ακριβώς τώρα. Και περνώ με το αυτοκίνητο

μπροστά από την κλειδωμένη άσπρη εκκλησία- εκεί μέσα βρίσκεται
ένας άγιος από ξύλο,
χαμογελαστός, ανίσχυρος, σαν να του πήρανε τα γυαλιά του.

Είναι μόνος. Όλα τ’ άλλα συμβαίνουν τώρα, τώρα, τώρα. Ο νόμος
της βαρύτητας που μας πιέζει
να εργαζόμαστε τη μέρα και να ξαπλώνουμε τη νύχτα. Ο πόλεμος.

Τούμας Τράνστρεμερ, Τα Ποιήματα, μετ. Βασίλης Παπαγεωργίου.

Δευτέρα 27 Νοεμβρίου 2023

Tua Forsström - [άτιτλο]


Γράψε ένα γράμμα
για την αγάπη. Όχι για τις βουλευτικές εκλογές,
για την κριτική λογοτεχνίας, για τα ασφαλιστικά
ταμεία, γράψε για την αγάπη.
Για την έλλειψη αγάπης γράψε
γράμμα, ξέχνα το όνομά σου
Ξέχνα το έγκλημα, τις πληγές, ξέχνα
τα άδεια χρόνια στο παλάτι της βασίλισσας του χιονιού!
Όλη μου τη ζωή ήμουν διακριτική,
αόρατη. Η ομίχλη και η παγωμένη βροχή
δυσκόλευαν την κυκλοφορία όταν γύριζα σπίτι. Αλλά
η πτήση έγινε κανονικά. Δεν θυμήθηκα
ν' αλλάξω λεφτά και ν' αγοράσω κρασί. Εσύ
τι κάνεις; Εγώ έχω συνάχι, αλλά
περνάει.


Από την ανθολογία Δώδεκα Φινλανδοί Ποιητές
εκδ. Έψιλον, 2002
Απόδοση: Mαρία Μαρτζούκου

Πηγή: https://allilografia.blogspot.com/

Σάββατο 14 Οκτωβρίου 2023

Jalmar Gullberg - Δελφοί 1927




Εκείνη τη φορά που ο Σικελιανός, της αδελφότητας

τελετουργός των ύμνων στο βωμό,

τους λαούς της γης προσκάλεσε στης γης τον ομφαλό,

τους Δελφούς, κι ο Προμηθέας Δεσμώτης

(χωρίς κρατική επιχορήγηση) ανέβηκε στο θέατρο

δεν ήταν οι ενδιαφερόμενοι πολλοί.



Αλλά απ' του Παρνασσού το βάραθρο ήρθαν αετοί

πετώντας πάνω από τον χώρο. Και για τον ποιητή μας

ήταν αρκετό: ένα σημάδι κάτω απ' τον ήλιο,

προβολέας πάνω απ' τους Δελφούς, τιμητικός χαιρετισμός

από ψηλά, κατανόηση, επικύρωση...


μτφρ.: Βασιλης Σαμπατακακης

Πέμπτη 21 Σεπτεμβρίου 2023

Tomas Tranströmer - Oι ανεμώνες


Τίποτε πιο απλό απ’ το να σε μαγεύουν. Είναι απ’ τα πιο παλιά τεχνάσματα της γης και της άνοιξης: οι ανεμώνες. Είναι κατά κάποιο τρόπο αναπάντεχες. Ξεπετάγονται μέσ’ απ’ το περσινό καφετί θρόισμα σε παραμελημένα μέρη, όπου ποτέ δεν πέφτει το βλέμμα σου. Φλέγονται και αιωρούνται, πράγματι αιωρούνται, εξαιτίας του χρώματος. Το έντονο μενεξεδί και μπλε χρώμα τους δεν έχει κανένα βάρος τώρα. Εδώ βασιλεύει έκσταση, αλλά χαμηλών τόνων. «Καριέρα» – άσχετο! «Εξουσία» και «δημοσιότητα» – γελοίο! Διοργάνωσαν βέβαια μεγάλη δεξίωση πάνω στη Νινευί, «έκαναν φασαρία και μεγάλο σαματά». Ψηλοτάβανα – πάνω απ’ όλα τα κεφάλια κρέμονταν κρυστάλλινοι πολυέλαιοι σαν όρνια από γυαλί. Αντί για ένα τέτοιο παραστολισμένο και θορυβώδες αδιέξοδο οι ανεμώνες ανοίγουν ένα μυστικό πέρασμα που βγάζει στην πραγματική γιορτή, όπου επικρατεί νεκρική σιωπή.

Μετάφραση από τα Σουηδικά, Βασίλης Παπαγεωργίου

Σάββατο 9 Σεπτεμβρίου 2023

Karin Boye - Μια γαλήνη απλώθηκε


Μια γαλήνη απλώθηκε απαλά σαν ηλιόλουστα χειμωνιάτικα δάση.
Πώς έγινε η θέλησή μου βέβαιη και ο δρόμος μου ταπεινός προς εμένα;
Κρατούσα στο χέρι μου χαραγμένο γυάλινο μπολ που κουδούνιζε.
Κι έγινε το πόδι μου τόσο προσεκτικό που δεν θα σκοντάψει.
Κι έγινε το χέρι μου τόσο σταθερό που δεν θα τρέμει.
Και κρατήθηκα τότε πλημμυρισμένη από τη δύναμη εύθραυστων
πραγμάτων.

Κάριν Μπόγιε, Για χάρη του δέντρου (1935) Δέρμα από πεταλούδες-Επιλογές σουηδικής ποίησης, μετ: Δέσποινας Καϊτατζή-Χουλιούμη, 2018, Εκδόσεις Intellectum

Karin Boye - Αυτή τη στιγμή



Κανένας ουρανός καλοκαιρινής νύχτας δεν εισχωρεί
απνευστί τόσο βαθιά στην αιωνιότητα,
καμία λίμνη, όταν απαλύνουν οι ομίχλες,
δεν αντικατοπτρίζει τέτοια γαλήνη
όπως αυτή τη στιγμή ―

που τα όρια της μοναξιάς αφανίζονται
και τα μάτια γίνονται διάφανα
και οι φωνές γίνονται απλές σαν τον άνεμο
και δεν υπάρχει τίποτε άλλο να κρύψεις.
Πώς μπορώ πλέον να φοβάμαι;
Ποτέ δεν θα σε χάσω.

Κάριν Μπογιε, Στον πυθμένα των πραγμάτων, Μτφρ: Δέσποινα Καϊτατζή- Χουλιούμη, εκδόσεις Εντευκτηρίου, 2023, σ. 64.

Δευτέρα 8 Μαΐου 2023

Karin Boye - Θέλω να συναντήσω


Οπλισμένη, ορθή, με πανοπλία
προxώρησα μπροστά –
αλλά το προσωπείο ήταν φτιαγμένο από τρόμο
και ντροπή.
Θέλω να ρίξω τα όπλα μου,
ξίφος και ασπίδα.
Όλη η απάνθρωπη κακία
ήταν ο πάγος μου.
Είδα τους σπόρους τους ξερούς
στο τέλος να ξεμυτίζουν.
Είδα το φωτεινό πράσινο
να απλώνεται.
Η αδύναμη ζωή είναι δυνατή
πιο δυνατή κι από το σίδερο
μεσ’ από την καρδιά της γης βγαλμένη
και απροστάτευτη.
Χαράζει η άνοιξη στους τόπους του xειμώνα,
εκεί που πάγωνα.
Θέλω να συναντήσω της ζωής τη δύναμη
άοπλη.
Μετάφραση: Μαργαρίτα Μέλμπεργκ

Τετάρτη 3 Μαΐου 2023

Tomas Tranströmer - Ποιήματα


Τον Μάρτιο του ΄79

Κουρασμένος απ’ όλους αυτούς που καταφθάνουν με λέξεις,
λέξεις,
όχι όμως γλώσσα,
έφυγα για το κάτασπρο χιονισμένο νησί.
Η άγρια ζωή δεν έχει λέξεις,
οι άγραφες σελίδες απλώνονται προς όλες τις κατευθύνσεις!
Στο χιόνι συνάντησα ίχνη από οπλές ζαρκαδιού:
Γλώσσα, όχι όμως λέξεις.

***

Πρελούδιο

Το ξύπνημα είναι ένα σάλτο με αλεξίπτωτο από το όνειρο.
Απ’ τον ασφυκτικό στροβιλισμό ο ταξιδιώτης λυτρωμένος
βυθίζεται στους πράσινους θύλακες του πρωινού.
Τα πράγματα αναφλέγονται.
Από τη θέση ενός κορυδαλλού που σιγοτρέμει,
αισθάνεται
των δυνατών ριζωμάτων
τις υπόγεια αιωρούμενες λάμπες.
Στη γη όμως η βλάστηση φουντώνει τροπική.
Με χέρια υψωμένα αφουγκράζεται
το ρυθμό ενός αόρατου αντλιοστάσιου. Και αυτός,
βουλιάζει μες στο καλοκαίρι, ρίχνεται
μες στον εκτυφλωτικό κρατήρα του, πέφτει
μέσα σε βάραθρα πράσινων και υγρών ηλικιών
δονούμενα στου ήλιου την τουρμπίνα από κάτω. Τότε
αυτή η κάθετη πορεία μέσα στη στιγμή ανακόπτεται
και απλώνει τις φτερούγες του ο ψαραετός
πάνω από ορμητικά νερά να ξαποστάσει.
Ο περιφρονημένος ήχος
της σάλπιγγας της εποχής του χαλκού
κρέμεται πάνω απ’ τ’ άδυτο.
Τις πρώτες ώρες της μέρας
μπορούν οι αισθήσεις ν΄ αγκαλιάσουν τον κόσμο
όπως το χέρι που πιάνει μια λιόκαυτη πέτρα.
Ο ταξιδιώτης στέκεται κάτω απ΄ το δέντρο –
Άραγε θ’ απλωθεί
μετά την κατάρρευση στου θανάτου τη δίνη
ένα φως δυνατό
πάνω απ΄ το κεφάλι του;

***

Θαλασσινή ιστορία

Υπάρχουν μέρες του χειμώνα δίχως χιόνι. Τότε μοιάζει η θάλασσα
με μέρη ορεινά κουρνιασμένη στα φτερά της τα γκρίζα,
γαλάζια για μια ελάχιστη στιγμή και ώρες πολλές με κύματα
όπως λύγκες ωχροί, ψάχνοντας μάταια κράτημα στης ακτής τα χαλίκια.
Μια τέτοια μέρα θα΄ναι που τα ναυάγια σηκώνονται απ΄ τα βάθη
και αναζητούν τ΄ αφεντικά τους, αραγμένα στης πόλης το θόρυβο,
ενώ πνιγμένα πληρώματα πνέουν προς τη στεριά
πιο αραιά κι απ’ τον καπνό μιας πίπας.
(Οι γνήσιοι λύγκες απαντιούνται στο Βορρά με ακονισμένα νύχια
και ονειροπόλα μάτια. Στο Βορρά,
όπου η ημέρα κατοικεί μέσα σ΄ένα ορυχείο μέρα νύχτα.
Όπου ο μόνος επιζών μπορεί να καθίσει
πλάι στην παραστιά απ΄ το βόρειο σέλας
και να αφουγκραστεί τη μουσική των παγωμένων θυμάτων.)

***


Κύριε

Κάποιες φορές τα μάτια της άνοιγε η ζωή μου στο σκοτάδι:
μια αίσθηση λες και τραβούσε πλήθος κόσμου στους δρόμους
τυφλό και ανήσυχο, οδεύοντας προς κάποιο θαύμα,
ενώ εγώ αόρατος μένω στο ίδιο σημείο.
Σαν το παιδί που αποκοιμιέται φοβισμένο
όπως αφουγκράζεται τα βαριά της καρδιάς του τα βήματα.

Αργεί πολύ ώσπου να βάλει τις ακτίνες το πρωί στην κλειδαριά
του σκοταδιού τις πόρτες για να ανοίξει.

***

Το ζευγάρι

Σβήνουν τη λάμπα. Το περίγραμμά της αχνοφέγγει λευκό
για μια μόνο στιγμή πριν διαλυθεί
σαν μια ταμπλέτα σ’ ένα ποτήρι σκοτάδι. Ύστερα αρχίζει η εξύψωση.
Οι τοίχοι του ξενοδοχείου ανυψώνονται στο σκοτεινό ουρανό.

Οι κινήσεις του έρωτα έχουν κοπάσει κι εκείνοι κοιμούνται,
αλλά οι κρυφές τους σκέψεις συναντιούνται
όπως δυο χρώματα που συγχωνεύονται καθώς ανταμώνουν
στο υγρό χαρτί μιας ζωγραφιάς ενός μαθητή.

Παρόλο που απλώνεται σκοτάδι και σιωπή, η πόλη έχει
τη νυχτιά αυτή κοντοζυγώσει. Με σβησμένα παράθυρα. Τα σπίτια ήρθαν,
στέκονται εκεί, πολύ κοντά, αδημονώντας στριμωγμένα:
ένα πλήθος με ανέκφραστες όψεις.

***

Πρόσωπο με πρόσωπο

Τον Φεβρουάριο σταμάτησε να λειτουργεί η ζωή.
Πετούσαν τα πουλιά απρόθυμα και η ψυχή
τριβόταν πάνω στο τοπίο σαν σκαρί
που τρίβεται στο ντοκ που είναι δεμένο.

Τα δέντρα έστεκαν με πλάτη γυρισμένη προς τα δω,
το βάθος του χιονιού υπολογίζονταν με άψυχους μίσχους,
γερνούσαν οι πατημασιές επάνω στο κρυσταλλιασμένο χιόνι,
η ομιλία μαράζωνε κάτω από ένα αδιάβροχο κάλυμμα.

Μια μέρα ζύγωσε κάτι στο παράθυρο.
Παράτησα στη μέση τη δουλειά, σήκωσα το βλέμμα:
Τα χρώματα αναφλέγονταν. Τα πάντα στράφηκαν αλλού.
Η γης κι εγώ –με ένα σάλτο– ήρθαμε πιο κοντά μεταξύ μας.

***

Το βασίλειο της αβεβαιότητας

Η προϊσταμένη της υπηρεσίας σκύβει μπροστά σχεδιάζοντας έναν σταυρό
και τα σκουλαρίκια της κρέμονται σαν δαμόκλειες σπάθες.

Όπως μια στικτή πεταλούδα δεν διακρίνεται πάνω στο χώμα,
έτσι κι ο Δαίμονας συγχωνεύεται με την ανοικτή εφημερίδα.

Ένα κράνος, που κανείς δεν φορά, ανέλαβε την εξουσία.
Η χελώνα, η μάνα, πετώντας διέφυγε μες το νερό.

***

Απ’ το βουνό

Στέκομαι στο βουνό κι αγναντεύω τον όρμο.
Τα καΐκια ησυχάζουν στην επιφάνεια του καλοκαιριού.
«Είμαστε υπνοβάτες, κινητήρια φεγγάρια»,
έτσι λένε τα άσπρα πανιά.

«Διασχίζουμε αθόρυβα ένα σπίτι που κοιμάται,
ανοίγουμε τις πόρτες σιγανά,
πατάμε στην ελευθερία»,
έτσι λένε τα άσπρα πανιά.

Κάποτε είδα τους πόθους των ανθρώπων ν’ αρμενίζουν:
μια ρότα όλοι –ένας στόλος.
«Κυνηγημένοι είμαστε τώρα. Δεν είμαστε η ακολουθία κανενός».
Έτσι λένε τα άσπρα πανιά.

 Μετάφραση: Γιώργος Καρτάκης

Πηγή: https://frear.gr

Τετάρτη 19 Απριλίου 2023

Karin Boye - Προς την Ελλάδα


Γαλάζια είναι η θάλασσά σου.
Έντονα χρυσός είναι ο ήλιος σου.
Θεοί περιδιαβαίνουν χοροπηδώντας
πάνω στη λευκή άμμο σου ―
γαλήνιο μειδίαμα
στεφανώνει βασιλικά μέτωπα,
μέλη λυγερά
δυνατά από παιχνίδι κι αγώνα,
λούζονται στο φως,
λούζονται στον άνεμο
λαμπρό γαλάζιο, που ρέει γύρω από του Μαινάλου
τη στεφανωμένη με βελανιδιές κορφή.
Ελλάδα, Ελλάδα,
των αιώνων ιαματική πηγή,
σαν κλέφτες γλιστράμε κρυφά προς εσένα,
πλύνε τους ματωμένους ώμους
τις πληγές από αυτομαστιγώματα,
όρθωσε τις ράχες τις κυρτωμένες από βάρη,
βαριά φορτωμένες από αλλότριο χέρι ―
ονειρέψου μας χαμογελαστούς ελεύθερους,
ονειρέψου μας θεούς
σε απολαυστικά παιχνιδίσματα
θαλασσογάλαζης επιθυμίας,
ποτέ ενοχλημένους από στερημένο χαρά άγχος,
ποτέ από ψεύδη για της θλίψης το χρέος.
Ελλάδα, Ελλάδα,
εσύ του γένους μας το πιο λευκό όνειρο,
γκρέμισε τα τείχη της φυλακής μας,
γκρέμισέ τα με ιαχές χαράς και χορευτικούς κυματισμούς!
Λιώσε το βρόμικο, το τυλιγμένο
τσουβάλι αφαίρεσε
από τα άκρα των αφυπνισμένων πνευμάτων,
καθάρισέ μας σκληρά
στην αρμυρή φρεσκάδα του αφρού της φουρτουνιασμένης σου θά-
λασσας,
εξανάγκασέ μας πάλι
προς τα εκεί, όπου στεκόταν το ηλιόλουστο λίκνο των θεών!
1921
Μετάφραση: Δέσποινα Καϊτατζή-Χουλιούμη

Παρασκευή 13 Ιανουαρίου 2023

Karin Boye - Στον πυθμένα των πραγμάτων


Διάβασα στην εφημερίδα πως κάποια πέθανε, κάποια όπως εγώ
γνώριζα το όνομα.
Ζούσε, όπως εγώ, έγραφε βιβλία, όπως εγώ, γέρασε,
και τώρα είναι νεκρή.
Σκέψου τώρα να είσαι νεκρή και να έχεις αφήσει τα πάντα πίσω σου,
αγωνία, φρίκη και μοναξιά, και την ασυμφιλίωτη ενοχή.
Όμως μια μεγάλη δικαιοσύνη βρίσκεται στον πυθμένα των πραγμάτων.
Όλοι έχουμε να περιμένουμε έλεος – μια δωρεά που κανείς δεν κλέβει.
Κάριν Μπόγιε, Τα εφτά θανάσιμα αμαρτήματα (1941)
Μετάφραση: Δέσσποινα Καϊτατζή-Χουλιούμη

Δευτέρα 26 Δεκεμβρίου 2022

Karin Boye - Ξανθό πρωινό



Ξανθό πρωινό, ακούμπα τα μεταξένια σου μαλλιά
στο μάγουλό μου και ανέπνεε ακίνητο στη σιωπή σου.
Η γη ανοίγει πλατιά και διάπλατα το γιγάντιό της δισκοπότηρο,
αναγεννημένη και πάλι στο πυκνό σκοτάδι.
Με φωτεινά φτερά
σαν τεράστιο έντομο χαμηλώνει το Θαύμα
για ν’ αγγίξει ελαφρά ανυποψίαστους
αφυπνούμενους ύπερους.
Πρωινό της έβδομης μέρας...

Πηγή: Δέρμα από πεταλούδες, Επιλογές σουηδικής ποίησης, Μετάφραση: Δέσποινα Καϊτατζή-Χουλιούμη, Εκδόσεις: Intellectum, 2018, σ. 45.

Κυριακή 11 Δεκεμβρίου 2022

Tomas Tranströmer -Το δέντρο κι ο ουρανός



Ένα δέντρο περιφέρεται στη βροχή,
μας προσπερνά βιαστικά μέσα στη γκρίζα νεροποντή.
Έχει κάτι να διεκπεραιώσει. Φέρνει ζωή από τη βροχή
όπως το κοτσύφι στο περβόλι.
Όταν κοπάζει η βροχή το δέντρο σταματά.
Αχνοφαίνεται ευθυτενές, γαλήνιο στις ξάστερες νύχτες
περιμένοντας όπως κι εμείς τη στιγμή
που οι νιφάδες ανθίζουν στο διάστημα.

μετάφραση: Δέσποινα Καϊτατζή-Χουλιούμη
Πηγή: «Ο ημιτελής ουρανός», 1962

Σάββατο 12 Νοεμβρίου 2022

Tomas Tranströmer - Τέσσερα ποιήματα


Το πλοίο - το χωριό

Μια πορτογαλική ψαροπούλα, μπλε, το αυλάκι της ξεσκεπάζει
     ένα κομμάτι του Ατλαντικού.
Ένα μπλε σημάδι στ' ανοιχτά, κι ωστόσο είμαι εκεί - οι έξι που
     βρίσκονται στο πλοίο δεν αντιλαμβάνονται ότι είμαστε εφτά.

Είδα κάποτε τη ναυπήγηση ενός τέτοιου πλεούμενου, κειτόταν σαν
      μεγάλο λαούτο δίχως χορδές
στο φαράγγι των φτωχών: το χωριό όπου πλένουν και πλένουν με
      λύσσα, υπομονή, μελαγχολία.

Μαύρη η παραλία από τον κόσμο. Μια συγκέντρωση που διαλύθηκε, 
       απομάκρυναν τα μεγάφωνα.
Στρατιώτες έσπρωχναν τη Μερσεντές του ομιλητή μέσ' από τον
       συνωστισμό, οι λέξεις έπαιζαν ταμπούρλο πάνω στα 
       λαμαρινένια πλευρά της.

(Από τη συλλογή Το φράγμα της αλήθειας.)


Τον Μάρτιο του 1979

Κουρασμένος με όλους αυτούς που μου φέρνουν λέξεις,
        λέξεις αλλά όχι γλώσσα,
πήγα στο σκεπασμένο με χιόνια νησί.
Δεν υπάρχουν λέξεις για το άγριο.
Οι άγραφες σελίδες απλώνονται προς κάθε κατεύθυνση!
Πέφτω πάνω σε ίχνη από οπλές ζαρκαδιών στο χιόνι.
Γλώσσα, αλλά όχι λέξεις.


Οι μνήμες με κοιτούν

Ένα πρωινό του Ιουνίου, τότε που είναι πολύ νωρίς
για να ξυπνήσεις και πολύ αργά για να ξανακοιμηθείς.

Πρέπει να βγω έξω στη βλάστηση που είναι γεμάτη
μνήμες, και με ακολουθούν με το βλέμμα.

Δεν φαίνονται, έχουν γίνει ένα
με τον χώρο, τέλειοι χαμαιλέοντες.

Είναι τόσο κοντά που τις ακούω ν' αναπνέουν,
παρ' όλο που τα πουλιά με ξεκουφαίνουν.


Ο σταθμός

Ένα τρένο μπήκε στο σταθμό. Τα βαγόνια όλα στη σειρά,
αλλά οι πόρτες δεν ανοίγουν, κανείς δεν κατεβαίνει ή ανεβαίνει.
Υπάρχουν πράγματι πόρτες; Το τρένο είναι γεμάτο
έγκλειστους ανθρώπους που κινούνται πέρα δώθε.
Κοιτάζουν έξω μέσ' από τ' απαραβίαστα παράθυρα.
Και έξω περπατά κάποιος κατά μήκος του τρένου μ' ένα σφυρί.
Χτυπά τους τροχούς και βγαίνει έν' αδύναμο καμπάνισμα.
Εκτός από 'δω ακριβώς! Εδώ υπάρχει μια απίστευτη πλημμύρα
από ήχους: ένας κεραυνός, η κωδωνοκρουσία της μητρόπολης,
ο ήχος από τον περίπλου της γης που ανυψώνει όλο το τρένο
και τις βρεγμένες πέτρες της περιοχής. Τα πάντα τραγουδούν.
Θα το θυμάστε αυτό. Συνεχίστε το ταξίδι σας!

(Από τη συλλογή Η άγρια πλατεία.)

[Tomas Tranströmer ΤΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ, μετάφραση Βασίλης Παπαγεωργίου, εκδόσεις PRINTA, 2004, σελ.  232.

Αναδημοσίευση από: http://antnikolis.blogspot.com/2013/01/tomas-transtromer-1931.html

Τρίτη 1 Νοεμβρίου 2022

Karin Boye - Δύο Ποιήματα

Της νύχτας βαθύ βιολοντσέλο

Της νύχτας βαθύ βιολοντσέλο
σκορπά τη σκοτεινή του αγαλλίαση στα πέρατα.
Ομιχλώδεις οι εικόνες των πραγμάτων διαλύουν τη μορφή τους
σε ποτάμια κοσμικού φωτός.
Φουσκοθαλασιές, λαμπρές εκτεταμένες,
ξεπλένουν κύμα το κύμα μέσα από μπλε νύχτας αιωνιότητα.
Εσύ! Εσύ! Εσύ!
Δηλωτική ανάλαφρη ύλη, ανθοφόρου ρυθμού ο αφρός,
αιωρούμενο, ιλιγγιώδες ονείρου όνειρο,
εκτυφλωτικά λευκό!
Είμαι ένας γλάρος εγώ, και αναπαυόμενος σε τεντωμένα φτερά
πίνω θαλασσινό αλάτι ευδαιμονία
Πέρα μακριά ανατολικά απ’ όσα γνωρίζω,
Πέρα μακριά δυτικά απ’ όσα επιθυμώ,
και αγγίζω την καρδιά του κόσμου –
εκτυφλωτικό λευκό!


Το δέρμα μου είναι γεμάτο από πεταλούδες


Το δέρμα μου είναι γεμάτο από πεταλούδες,

από σκιρτήματα φτερών–

φτερουγίζουν πέρα στον κάμπο και απολαμβάνουν το μέλι τους

και πετούν στο σπίτι και πεθαίνουν

με μικρούς θλιβερούς σπασμούς,

και ούτε ένας κόκκος γύρης δεν έχει διαταραχτεί

από τα ελαφρά πόδια.

Γι’ αυτούς είναι ο ήλιος, ο πυρακτωμένος,

απέραντος, γηραιότερος από το χρόνο…

 

Αλλά κάτω από δέρμα και αίμα και μέσα απ’ το μυελό

μετακινούνται βαριά βαριά φυλακισμένοι αϊτοί θαλάσσιοι,

φαρδύφτεροι, που ποτέ δεν αφήνουν το θήραμά τους.

 

Πώς θα ήταν η ανησυχία σας μια φορά

σε θαλάσσια ανοιξιάτικη θύελλα;

Πώς θα ήταν η κραυγή σας,

όταν ο ήλιος πυράκτωνε κίτρινα μάτια;

Κλειστή η σπηλιά! Κλειστή η σπηλιά!

Κι ανάμεσα στα νύχια, στριφογυρίζουν

σαν υπόγειοι βλαστοί λευκές

οι εσώτερες ίνες μου.


Για χάρη του δέντρου, 1935
Απόδοση:
Δέσποινα Καϊτατζή-Χουλιούμη


Jila Mossaed - Τρία ποιήματα



Όταν κυριαρχεί η οδύνη
κάθε ζώο βογκά
με τον δικό του τρόπο

Βγάζω έναν ήχο όταν πονάω
Έναν ήχο που μόνο εγώ
μπορώ να εκφέρω 
Μόνο εγώ 

Άκουσέ με

 Έναν ήχο που μόνο εγώ μπορώ, (2012)

*

Είμαι ένα έθνος μονάχο
με όρια που έχουν συρρικνωθεί
Μια πληγή περιφερόμενη 


 Έναν ήχο που μόνο εγώ μπορώ, (2012)


*

Σήμερα πέθανε ο πατέρας μου
Ένας ποιητής που μάζευε για το πρωινό πασχαλιές μυρωδάτες
μου δίδαξε την μυστηριακή οδό
στην αλήθεια
αγάπη
Μίλησα μαζί του προχθές
Δεν θα κλάψετε είπε η χαρά είναι το μέγιστο καθήκον της ζωής, μην το ξεχνάς
Όχι μαύρα ρούχα μετά από μένα

Κάθε βράδυ φιλώ τα πόδια του εδάφους

Μετάφραση: Δέσποινα Καϊτατζή-Χουλιούμη