Εξήντα επτά χρόνια κοινής πορείας και αγάπης χώρεσαν σε μόλις δεκαεννέα λέξεις: «Ζητώ συγγνώμη από την οικογένειά μου. Ηθελα μόνο να βοηθήσω τη Μαρία, να μην πονάει και να μην υποφέρει». Αυτά έγραψε στο σημείωμά του ο 87χρονος Μιχάλης, που πυροβόλησε στο κεφάλι την 85χρονη καρκινοπαθή σύζυγό του, στο δωμάτιο του νοσοκομείου Ρεθύμνου όπου εκείνη νοσηλευόταν, και στη συνέχεια έστρεψε την κάννη στον εαυτό του. Μαζί στη ζωή, μαζί και στον θάνατο.
Φρικτή αρρώστια ο καρκίνος. Στα τελευταία του στάδια δεν προκαλεί μόνο αφόρητους πόνους· σε ταπεινώνει κιόλας. Μήπως, λοιπόν, αν η πορεία είναι προδιαγεγραμμένη, από μερικές εβδομάδες μαρτυρικής ζωής είναι προτιμότερος ένας αξιοπρεπής θάνατος; Για το ζευγάρι από την Κρήτη, δίλημμα δεν υπήρξε. Η απόφαση ελήφθη και για έναν επιπλέον λόγο: για να μην ταλαιπωρηθεί ο μοναχογιός τους.
Σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες η συζήτηση για την ιατρικώς βοηθούμενη θανάτωση έχει ανοίξει εδώ και αρκετά χρόνια. Σε κάποιες περιπτώσεις, μάλιστα, η ευθανασία έχει νομιμοποιηθεί υπό αυστηρές προϋποθέσεις. Στην Ελλάδα είναι ακόμη ταμπού. Σε μια Ευρώπη που γερνάει με γοργούς ρυθμούς, εκατομμύρια άνθρωποι έρχονται κάθε χρόνο αντιμέτωποι με δυσβάσταχτο σωματικό και ψυχικό πόνο – κυρίως λόγω καρκίνου, αλλά και εγκεφαλοαγγειακών παθήσεων και άνοιας. Κι όμως, η πρόσβαση στην παρηγορητική φροντίδα παραμένει άνιση και ανεπαρκής, ενώ κάποιες χώρες στερούνται βασικών υποδομών. Οπως η Ελλάδα, που διαθέτει λιγότερες από μία εξειδικευμένες υπηρεσίες ανακουφιστικής φροντίδας για κάθε 2,5 εκατομμύρια κατοίκους (στοιχεία του European Association for Palliative Care). Στους βαρέως πάσχοντες δεν μένει άλλη επιλογή από το να υποφέρουν μετρώντας αντίστροφα τον χρόνο και, συχνά, ελπίζοντας ο θάνατος να έρθει όσο το δυνατόν γρηγορότερα.
Ποτέ δεν θα ξεχάσω τις τελευταίες ημέρες της μητέρας μου. O καρκίνος είχε κάνει μετάσταση στα οστά, πονούσε και που ανέπνεε, κι εμείς ήμασταν ανήμποροι να τη βοηθήσουμε. Το μέσα μας είχε σκιστεί στα δύο: από τη μια θέλαμε όσο τίποτα άλλο να ζήσει και από την άλλη ευχόμασταν, όπως και η ίδια, να πεθάνει για να λυτρωθεί.
Είκοσι και πλέον χρόνια έχουν περάσει από τότε και, δυστυχώς, ελάχιστα έχουν αλλάξει στο δημόσιο σύστημα υγείας. Γιατί αν είχαν αλλάξει, η Μαρία θα είχε κλείσει για πάντα τα μάτια της ήρεμη, στο σπίτι της, μέσα σε ένα «σύννεφο» αγάπης, με όλη την οικογένειά της στο πλευρό της. Και ο Μιχάλης δεν θα είχε χρειαστεί να πατήσει τη σκανδάλη…
Φρικτή αρρώστια ο καρκίνος. Στα τελευταία του στάδια δεν προκαλεί μόνο αφόρητους πόνους· σε ταπεινώνει κιόλας. Μήπως, λοιπόν, αν η πορεία είναι προδιαγεγραμμένη, από μερικές εβδομάδες μαρτυρικής ζωής είναι προτιμότερος ένας αξιοπρεπής θάνατος; Για το ζευγάρι από την Κρήτη, δίλημμα δεν υπήρξε. Η απόφαση ελήφθη και για έναν επιπλέον λόγο: για να μην ταλαιπωρηθεί ο μοναχογιός τους.
Σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες η συζήτηση για την ιατρικώς βοηθούμενη θανάτωση έχει ανοίξει εδώ και αρκετά χρόνια. Σε κάποιες περιπτώσεις, μάλιστα, η ευθανασία έχει νομιμοποιηθεί υπό αυστηρές προϋποθέσεις. Στην Ελλάδα είναι ακόμη ταμπού. Σε μια Ευρώπη που γερνάει με γοργούς ρυθμούς, εκατομμύρια άνθρωποι έρχονται κάθε χρόνο αντιμέτωποι με δυσβάσταχτο σωματικό και ψυχικό πόνο – κυρίως λόγω καρκίνου, αλλά και εγκεφαλοαγγειακών παθήσεων και άνοιας. Κι όμως, η πρόσβαση στην παρηγορητική φροντίδα παραμένει άνιση και ανεπαρκής, ενώ κάποιες χώρες στερούνται βασικών υποδομών. Οπως η Ελλάδα, που διαθέτει λιγότερες από μία εξειδικευμένες υπηρεσίες ανακουφιστικής φροντίδας για κάθε 2,5 εκατομμύρια κατοίκους (στοιχεία του European Association for Palliative Care). Στους βαρέως πάσχοντες δεν μένει άλλη επιλογή από το να υποφέρουν μετρώντας αντίστροφα τον χρόνο και, συχνά, ελπίζοντας ο θάνατος να έρθει όσο το δυνατόν γρηγορότερα.
Ποτέ δεν θα ξεχάσω τις τελευταίες ημέρες της μητέρας μου. O καρκίνος είχε κάνει μετάσταση στα οστά, πονούσε και που ανέπνεε, κι εμείς ήμασταν ανήμποροι να τη βοηθήσουμε. Το μέσα μας είχε σκιστεί στα δύο: από τη μια θέλαμε όσο τίποτα άλλο να ζήσει και από την άλλη ευχόμασταν, όπως και η ίδια, να πεθάνει για να λυτρωθεί.
Είκοσι και πλέον χρόνια έχουν περάσει από τότε και, δυστυχώς, ελάχιστα έχουν αλλάξει στο δημόσιο σύστημα υγείας. Γιατί αν είχαν αλλάξει, η Μαρία θα είχε κλείσει για πάντα τα μάτια της ήρεμη, στο σπίτι της, μέσα σε ένα «σύννεφο» αγάπης, με όλη την οικογένειά της στο πλευρό της. Και ο Μιχάλης δεν θα είχε χρειαστεί να πατήσει τη σκανδάλη…
Πηγή:
https://www.kathimerini.gr/opinion/563648014/otan-o-michalis-patise-ti-skandali/?fbclid=IwY2xjawKtm0ZleHRuA2FlbQIxMQBicmlkETFSRTZXVnJRaUVwOWY1RE5jAR74soaPDoxe8YnMuMNDsWAAEwLE8rHJ6gFc6ejzSPzJ5ssgn2UHzf0sISDsbQ_aem_5ybibXKh1SY2MuSXLK6z6Q
