Miroslav Holub - Νύχτα στους δρόμους

Τραγουδούν στο πτηνοτροφείο.

Τα σπίτια μεγαλώνουν.

Μερικά τούβλα πέφτουν απ'τη μητρόπολη.

Εδώ κι εκεί πέφτει ένα φτερό

ή μια γάτα ή ένας σκύλος

απ' τον ουρανό.

Τραγουδούν στο πτηνοτροφείο.

Τα σπίτια μεγαλώνουν.

Στους τοίχους τους κυλά

το λευκό αίμα των δικαίων.

Στην αναπνοή των εκατομμυρίων ανατέλλει η σελήνη,

η απέραντη καρδιά,

κυλά τη νύχτα προς τη μέρα.

Αρκεί που είμαστε ζωντανοί.

Αναπνέουμε.

Υπεύθυνοι

ακόμα και για την περιστροφή

της γης.

 μετάφραση: Ηλίας Κυζηράκος

Miroslav Holub -Η μύγα

Κάθισε στον κορμό μιας ιτιάς

παρακολουθώντας

τη μάχη του Γκρεσί,

τις κραυγές,

τ’ αγκομαχητά,

τα βογγητά,

τα ποδοπατήματα, σώματα να σωριάζονται.

Κατά τη δωδέκατη επίθεση

του γαλλικού ιππικού

έσμιξε

με μια καστανομάτα αρσενική μύγα

από το Βάντικουρ.

Έτριψε με ικανοποίηση τα πόδια της

καθώς βολεύτηκε

σ’ ένα ξεκοιλιασμένο άλογο

και άρχισε να στοχάζεται

πάνω στην αθανασία των μυγών.

Με ανακούφιση προσγειώθηκε

στη γαλάζια γλώσσα

του Δούκα του Κλερβώ.

Όταν απλώθηκε η σιωπή

και ο ψίθυρος της σήψης

κύκλωσε απαλά τα κορμιά

και μόνο

κάτι χέρια και πόδια

ακόμη τινάζοντας σπασμωδικά κάτω απ’ τα δέντρα,

άρχισε να εναποθέτει τα αυγά της

στο μοναδικό μάτι

του Γιόχαν Ουρ,

του Βασιλικού Οπλοποιού.

Και τότε ήταν

που ένα χελιδόνι

καθώς πετούσε μακριά

από τις πυρκαγιές της Εστρέ

την έχαψε χωρίς δεύτερη σκέψη.

Μετάφραση: Χάρης Βλαβιανός

Miroslav Holub - Αγάπη

Δυο χιλιάδες τσιγάρα.

Εκατό μίλια

από τοίχο σε τοίχο

Μια αιωνιότητα και μισή από ολονυκτίες

πιο λευκές κι από χιόνι.

Τόνοι λέξεων

παλιές σαν ίχνη

πλατύποδα στην άμμο.

Εκατό βιβλία που δεν γράψαμε.

Εκατό πυραμίδες που δεν χτίσαμε.

Σκουπίδια.

Σκόνη.

Πικρή

σαν την αρχή του κόσμου.

Πιστέψτε με όταν λέω

ήταν όμορφη.

Μετάφραση: Χάρης Βλαβιανός

Miroslav Holub - Η βροχή τη νύχτα

Με ποντικίσια δόντια

η βροχή ροκανίζει τις πέτρες.

Τα δέντρα παρατάσσονται στην πόλη

σαν προφήτες.

Ίσως να'ναι ο λυγμός

των τερατόμορφων αγγέλων του σκότους,

ίσως το πνιγμένο γέλιο

των λουλουδιών κάτω στον κήπο,

που προσπαθεί να θεραπεύσει τη φθίση

με το θρόισμα.

Ίσως το ρουθούνισμα

της ιερής ξηρασίας

κάτω απ'όλα τα καλύμματα.

Ανείπωτη ώρα,

όταν η φωνή των μεγαφώνων σπάζει

και τα ποιήματα

γίνονται όχι από λέξεις

μα από σταγόνες.

Μίροσλαβ Χόλουμπ ( 1923 -1998)

Μετάφραση : Ηλίας Κυζηράκος

Πηγή: Νέα παγκόσμια ποιητική ανθολογία Ρίτας Μπούμη-Νίκου

Παππά, Εκδόσεις : Διόσκουροι

Miroslav Holub - Θάλαμος επειγόντων περιστατικών

Μας φέρνουν δάχτυλα συντρίμμια, 

διόρθωσε τα γιατρέ, 

μας φέρνουν καψαλισμένα μάτια, 

εξαντλημένες καρδιές, 

μας φέρνουν εκατό άσπρα σώματα 

εκατό κόκκινα σώματα 

εκατό μαύρα σώματα, 

διόρθωσέ τα γιατρέ.

Πάνω στις πιατέλες των φορτηγών 

μας φέρνουν την τρέλα του αίματος, 

την κραυγή της σάρκας, 

μισοκομμένη σιωπή, 

διόρθωσέ τα γιατρέ.

Κι ενώ ράβουμε ίντσα με ίντσα

νύχτα με νύχτα

νεύρο στο νεύρο

μυώνα στο μυώνα

ένα μάτι για να βλέπει

Μας φέρνουν

ακόμα πιο μεγάλα στιλέτα 

ακόμα πιο βροντερές βόμβες

ακόμα πιο ένδοξες νίκες.

Ηλίθιοι.

Πηγή: Βασίλης Καραβίτης (μετάφραση), Συγκομιδή. Σύγχρονοι ξένοι ποιητές, Γνώση, 1988.

Miroslav Holub-Παραμύθι

Έχτισε το σπιτάκι του,
τα θεμέλιά του,
τις πέτρες του,
τους τοίχους του,
τη στέγη του,
το τζάκι του και τον καπνό,
τη θέα του απ’ το παραθύρι.

Έφτιαξε τον κήπο του,
το φράχτη του,
το θυμάρι του,
το σκουλήκι του,
τη βραδινή δροσιά του.

Ξεχέρσωσε
ένα κομμάτι ουρανό πάνω απ’ το κεφάλι του.

Και τύλιξε τον κήπο μες στον ουρανό
το σπίτι μες στον κήπο
κι όλα μαζί σ’ένα μαντίλι

και βγήκε μόνος
σαν αρκτική αλεπού
στην παγερή
ατέλειωτη
βροχή
μέσα στον κόσμο.

Miroslav Holub, μετ: Σπύρος Τσακνιάς

Miroslav Holub-Ωδή στη χαρά

Αγαπάς μόνο
όταν εις μάτην αγαπάς.

Δοκίμασε κι άλλο ραδιοανιχνευτή
‘κει που απέτυχαν οι δέκα,
πάρε διακόσια κουνέλια
όταν τα εκατό έχουν πεθάνει:
μόνο αυτό είν’ επιστήμη.

Ζητάς το μυστικό.
Μια λέξη μόνο:
πάλι.

Στο τέλος
ένα σκυλί κρατάει στα δόντια
το ειδωλό του στο νερό,
καρφώνουμε στον ουρανό το νέο φεγγάρι,
σ’ αγαπώ.

Σαν καρυάτιδες
τα υψωμένα χέρια μας
σηκώνουν το γρανιτένιο φορτίο του χρόνου

και νικημένοι
θα κερδίζουμε πάντα.

——

Μετάφραση: Σπύρος Τσακνιάς

Miroslav Holub-Ποιήματα

ΧΕΡΙ ΒΟΗΘΕΙΑΣ

Δώσαμ’ ένα χέρι στο χορτάρι –
κι έγινε σιτάρι
Δώσαμ’ ένα χέρι στη φωτιά –
κι έγινε ρουκέτα.

Διστακτικά,
προσεκτικά,
δίνουμ’ ένα χέρι
στους ανθρώπους,
μερικούς ανθρώπους.

ΤΟ ΔΑΣΟΣ
Ανάμεσα στα βράχια τα πανάρχαια
όπου των πουλιών ψυχές
σπάνε τα σκληρά τα σπόρια
και τ’ αγάλματα των δέντρων
με τα μαύρα μπράτσα τους
απειλούν τα νέφη,

ξαφνικά
βγαίνει μια υπόκοφη βουή,
λες και η Ιστορία
ξεθεμελιώνεται,

η χλόη τεντώνεται,
οι πέτρες τρέμουν,
ραγίζει η γη

και ξεπροβάλλει

ένα μανιτάρι,

πελώριο σαν την ίδια τη ζωή,
μ’ εκατομμύρια κύτταρα γεμάτο
πελώριο σαν την ίδια τη ζωή,
αιώνιο
χυμώδες

που εμφανίζεται στον κόσμο αυτό για πρώτη

και στερνή φορά.

Η ΠΟΡΤΑ
Πήγαινε κι άνοιξε την πόρτα.
                                Έξω μπορεί να δεις
                                ένα δέντρο, ένα δάσος,
                                ένα κήπο,
                                ή μια πόλη μαγική.

Πήγαινε κι άνοιξε την πόρτα.
                                Μπορεί να ψάχνει ένα σκυλί,
                                μπορεί ένα πρόσωπο να δεις,
ή ένα μάτι,
ή την εικόνα
                                μιας εικόνας.

Πήγαινε κι άνοιξε την πόρτα.
                                Αν έχει ομίχλη
                                θα ξεκαθαρίσει.

Πήγαινε κι άνοιξε την πόρτα.
                                Ακόμη κι αν μονάχα
                                εκεί ‘ναι το σκοτάδι,
                                ακόμη κι αν μονάχα
                                ο κούφιος άνεμος φυσά,
                                ακόμη τίποτε
                                                κι αν δεν
                                                                υπάρχει,
πήγαινε κι άνοιξε την πόρτα.

Στο κάτω – κάτω
θα υπάρξει
ένα ρεύμα.

ΠΑΛΙΑΤΣΟΙ

Οι παλιάτσοι που πηγαίνουν;

Που κοιμούνται οι παλιάτσοι;

Τι τρώνε οι παλιάτσοι;

Τι κάνουν οι παλιάτσοι

όταν κανένας

μα κανένας απολύτως

δε γελά πια

Μανούλα;

Μετάφραση: Γιώργος Ζ. Χριστοδουλίδης
ΠΗΓΗ: ΔΥΟ ΕΥΡΩΠΑΙΟΙ ΠΟΙΗΤΕΣ – ΖΜΠΙΓΝΙΕΒ ΧΕΡΜΠΕΡΤ – ΜΙΡΟΣΛΑΒ ΧΟΛΟΥΠ | Εκδόσεις: ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ, Αθήνα 2001

Επίμετρο: Ο Miroslav Holub (Μίροσλαβ Χόλουπ), γεννήθηκε στο Πίλσεν της Δυτικής Βοημίας το 1923. Το 1954 εντάχθηκε στο ανοσιολογικό τμήμα του Βιολογικού Ινστιτούτου της Τσεχοσλοβακικής Ακαδημίας Επιστημών. Ένας σημαντικός αριθμός από τα ποιήματά του έχουν πολιτικό περιεχόμενο και στρέφονται κατά του κατεστημένου της εποχής. Το όνομά του εμφανίζεται σε μια κυβερνητική λίστα «όχι για ποίημα ή βιβλίο αλλά γιατί υπέγραψε μια διαμαρτυρία στο δρόμο». Ο Μίροσλαβ Χόλουπ πεθαίνει το 1998.

Αναδημοσίευση από: https://exitirion.wordpress.com/2019/09/19/miroslav-holub/?fbclid=IwAR3ZrvaQ4mfevO_CPGsx-_NMldafFNJfsDvucOLlvhdo0hOsFXp6dHmruNs

Μίροσλαβ Χόλουμπ (Miroslav Holub), ο γιατρός – ποιητής της υπαινικτικής κριτικής

Μίροσλαβ Χόλουμπ, Η γάτα

Έξω ήταν νύχτα

σαν βιβλίο χωρίς γράμματα.

Και το αιώνιο σκοτάδι

έφτανε μέχρι τ’ άστρα μεσ’ απ’ το κόσκινο της πολιτείας.

Της είπα

μη φύγεις

μονάχα θα παγιδευτείς

και θα σου κάνουν μάγια

και μάταια θα υποφέρεις.

Της είπα

μη φύγεις

γιατί ν’ αποζητάς

το τίποτε;

Όμως το παράθυρο ήταν ανοιχτό

κι έφυγε,

μια μαύρη γάτα μες στη μαύρη νύχτα,

διελύθη,

μια μαύρη γάτα μες στη μαύρη νύχτα

εντελώς διελύθη

κι έκτοτε κανείς δεν την ξανάδε.

Μήτε κι η ίδια τον εαυτό της.

Αλλά μπορείς να την ακούεις

κάποτε,

όταν είναι γαλήνη

και υπάρχει ένας βόρειος άνεμος

και με προσοχή ακροάζεσαι

τον εαυτό σου.

Μτφρ.: Γιώργος Χριστοδουλίδης
Από το βιβλίο ΖΜΠΙΓΚΝΙΕΒ ΧΕΡΜΠΕΡΤ – ΜΙΡΟΣΛΑΒ ΧΟΛΟΥΠ: ΔΥΟ ΕΥΡΩΠΑΙΟΙ ΠΟΙΗΤΕΣ, εκδ. Παρασκήνιο, 2001

................................................................................................................................................................

Miroslav Holub
Η άλλη προσέγγιση της απλότητας
Μτφρ.: Γιάννης Παλαβός

O Μίροσλαβ Χόλουμπ (Miroslav Holub, 1923-1998) υπήρξε ένας από τους κορυφαίους ποιητές της νεότερης τσεχικής ποίησης. Ο Ted Hughes δε τον χαρακτήρισε «έναν από τους πέντε ή έξι σπουδαιότερους ποιητές του 20ού αιώνα».

Σπούδασε Ιατρική και εργάστηκε ως ερευνητής στο Μικροβιολογικό Ινστιτούτο της Ακαδημίας της Τσεχοσλοβακίας. Η επιστημονική του κατάρτιση ως ανοσολόγου σφράγισε την ποίησή του, από τις πρώτες του κιόλας δημοσιεύσεις, αμέσως μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Πέρα από το γεγονός ότι συχνά εμφανίζονται στα ποιήματά του γιατροί, ασθενείς και ποικίλοι ιατρικοί όροι, το αυστηρό επιστημονικό του υπόβαθρο συνέδραμε ώστε η ποίησή του να είναι μια ποίηση ακριβής στα εκφραστικά της μέσα. Από τα ποιήματά του -όλα σχεδόν σε ελεύθερο στίχο και κατά κανόνα σύντομα- απουσιάζει ο συναισθηματισμός˙ η ποίησή του είναι η λιτή ποίηση των δεδομένων και των απτών, ψηλαφητών γεγονότων˙ είναι η ποίηση της αποστασιοποίησης και της εκλογίκευσης. Συχνά δε το έργο του αποπνέει μελαγχολία κι ενίοτε έναν σκληρό σαρκασμό.

Μια άλλη πτυχή της ποίησης του Χόλουμπ είναι ο πολιτικός της χαρακτήρας. Βίωσε από πρώτο χέρι, αρχικά, τον αυταρχισμό του ναζισμού και εν συνεχεία την ανελευθερία της σταλινικής εκδοχής του σοσιαλισμού. Λόγω της άρνησής του να εγγραφεί μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος, αλλά και του οχληρού για το καθεστώς έργου του, έζησε ως πολίτης δεύτερης κατηγορίας: του αφαιρέθηκε για χρόνια η δυνατότητα να ταξιδέψει στο εξωτερικό, απολύθηκε από τη θέση του στην Ακαδημία, ενώ για περισσότερο από μια δεκαετία (από το 1971 έως το 1982) δεν του επιτρεπόταν να εκδώσει κείμενά του. Εξαιτίας αυτών, συχνά η ποίησή του λειτουργεί ως φορέας πολιτικών μηνυμάτων, συνήθως με τρόπο υπαινικτικό, καταφεύγοντας σε μοτίβα δανεισμένα από τη μυθολογία και την Ιστορία, προκειμένου να συνομιλήσει κριτικά με την εποχή της.

Πέρα από τη δεδομένη αξία της, η ποίησή του μεταφράστηκε ευρέως -ιδιαίτερα στον αγγλόφωνο κόσμο- λόγω της απλότητάς της και της έμφασης στην ιδέα και το περιεχόμενο (και όχι σε καλολογικά στοιχεία ή ένα λεπτά υφασμένο, περίτεχνο ύφος).

Τα δέκα ποιήματα που ακολουθούν προέρχονται από την τελευταία συλλογή του, με τίτλο Narození Sisyfovo (Η γέννηση του Σίσυφου), που εκδόθηκε στην Τσεχία το 1998 περιλαμβάνοντας ποιήματα γραμμένα από το 1989 έως το 1997.

Η απόδοση στα ελληνικά έγινε από την αγγλική έκδοση της συλλογής (The Rampage, Faber and Faber, Λονδίνο: 1998), την οποία μετέφρασαν οι David Young, Dana Habova και Rebekah Bloyd σε συνεργασία με τον ποιητή.



Ο φθινοπωρινός οπωρώνας

Ένα δηκτικό,
μαύρο μήλο
εκτελείται δια τυφεκισμού πάνω σ’ ένα ξερόκλαδο.

Δυο περιστέρια
σ’ έναν ρημαγμένο φράχτη
μαδούν ραμφίζοντας τα λευκά τους πούπουλα
γιατί δεν υπάρχει τίποτε άλλο που μαζί του
να αξίζει ν’ ασχοληθούν.

Η Σταχτοπούτα άλειψε το σώμα της
με στάχτες, προσπαθώντας
να εμποδίσει
την αιμομιξία του πατέρα της.

Από ένα ανοιχτό παράθυρο
κάποιοι ποιητές
βρίζουν ωμά.

Παρ’ όλο που, στην πραγματικότητα, όλα
είναι ακριβώς όπως τα θέλουν.
...................................................................................................................................................................

Ο σκόρος

Ο σκόρος
έχοντας αποθέσει τη χρυσαλλίδα του
στον γαλαξία
των σπυριών του αλευριού
και στα τρύπια σκεύη με την ταγκή οσμή

ο σκόρος
ανακαλύπτει σ’ αυτό
το τοπικό σκότος
πως είναι κι αυτός ένα είδος πεταλούδας
αλλά
δεν μπορεί να το πιστέψει,
δεν μπορεί να το πιστέψει,

δεν μπορεί να πιστέψει
ότι είναι ένας μικροσκοπικός,
ιπτάμενος, σχετικώς
ελεύθερος σκόρος

και θέλει να επιστρέψει
μα είναι αδύνατον.

Η ελευθερία κάνει
τον σκόρο να τρέμει
για πάντα. Δηλαδή,
για είκοσι δύο ώρες.

...................................................................................................................................................................

Τα πάντα σχετικά με τον Θεό

Σ’ έναν λόφο, στον Τσέσαβα,
στην καρδιά της Ευρώπης
– τα οστά ενός κοριτσιού κι ενός αγοριού
της Εποχής του Χαλκού,
χωρίς χέρια, χωρίς πόδια,
θύματα τελετουργικού κανιβαλισμού.

Και ιδού οι κιρσώδεις φλέβες της πέτρας,
το τελευταίο θέαμα που αντίκρισαν
καθώς τους έσχιζαν τον θώρακα,
μ’ έναν χείμαρρο αίματος,
έναν θεϊκό βρυχηθμό,
και ζωώδη κένωση.

Και ιδού η σφοδρή, ποικιλόχρωμη
σιγή του εδάφους.

Όπως παρατήρησε ο δάσκαλος,
ό, τι και να πεις για τον Θεό,
θα είναι λάθος.
...................................................................................................................................................................

Η ημέρα της Πολυάννας

Η ζύμη δεν φούσκωσε εκείνη τη μέρα.
Το ρολόι της κουζίνας σταμάτησε.
Αδόκητα
το τραμ έκανε στροφή στον σταθμό Σλόβανι
και γύρισε προς τα πίσω.

Αλλά στο δεύτερο βαγόνι,
πίσω πίσω, ένα κοριτσάκι
μ’ ένα μεγάλο γαλάζιο μάλλινο καπέλο,
καθόταν, στα χέρια της μια κούκλα
που έμοιαζε με έμβρυο τάπιρου
ηλικίας τριών μηνών,
και τραγουδούσε, με φωνή από αντιμόνιο,

Μην κλαις… μην κλαις… μην κλαις.

Αν και κανείς δεν ήθελε να κλάψει,
και οπωσδήποτε όχι οι τάπιροι.

...................................................................................................................................................................

Μεταφυσική

‘Οταν
προσβληθεί από λευχαιμία,
θ’ αρχίσει να συλλέγει μικρά σουβέρ
εκείνα που βλέπει κανείς στα μπαρ, διαφημιστικά μπίρας,
θα κάνει τη μεγαλύτερη συλλογή στον κόσμο,
σουβέρ μπίρας για το Βιβλίο Γκίνες,
δια του οποίου θα κερδίσει μια κάποια αθανασία,
τη μοναδική που είναι πραγματικά
καταληπτή.
................................................................................................................................................................

Ανατομία του Ιουλίου

Πλάι στο μελανό νερό κάθεται ο Γκότφριντ Μπεν

και κοιτάζει τις δίνες στις οποίες έπνιξαν
τον άπιστο αρουραίο που πέρασε
μια ωραία παιδική ηλικία
στα σωθικά του κοριτσιού
που βρέθηκε νεκρό στις καλαμιές.

Πλάι στο χρυσό νερό κάθεται
ο θεοσεβής αρουραίος Τεντ
που κοιτάζει τις δίνες
ακόμη περιμένοντας.

...................................................................................................................................................................

Η μητέρα μου μαθαίνει Ισπανικά

Άρχισε σε ηλικία
ογδόντα δύο ετών. Αποκοιμιέται
κάθε φορά, σελίδα 26.
Algo se trama.

Το μολύβι που υπογραμμίζει ρήματα
ξανοίγεται στη σελίδα διστακτικά
ιχνηλατώντας τα λεπτά περιγράμματα
του θανάτου.
No hay necesidad de respuestas.

Σχεδιάζει την πορεία
των εκστρατειών του Ερνάν Κορτές.
Σχεδιάζει το μάτι του Ελ Γκρέκο.
Σχεδιάζει το ψάρι του Πικάσο,
πολύ μεγάλο για το ενυδρείο του.

Ένα μολύβι πείσμον
όσο η Φουέντε Οβεχούνα.
Όσο ο ταύρος στην αρένα
της Πλάθα δε Τόρος Μονουμεντάλ,
ήδη γονατισμένος
καθώς άλογα περιμένουν
να σύρουν το πτώμα του.

No hay necesidad de respuestas,
δεν χρειάζονται απαντήσεις.
Τώρα και παντοτινά.
Κοιμάται
παντοτινά
τώρα.

Καθώς ο Γκαουντί
σαν από σεβασμό
ποτέ δεν ολοκληρώνει
τον καθεδρικό του,
τη Σαγράδα Φαμίλια.

...................................................................................................................................................................

Καθήκοντα κάποιου που εγκατέλειψε

Αν και
η φωλιά ήταν χτισμένη προσήνεμα και
τα κύματα του Τάμεση ή του Σέλιτε
πάφλαζαν χαμηλότερα

αν και
οι φωνές μας χρειάζονταν
πέντε ή πενήντα λεπτά για να γίνουν πορτοκαλιές
και να σμίξουν σύμφωνα με
την αρχή του Ντόπλερ,

αν και το σώμα σου
ανάβλυζε από την εξαίσια φαντασία
του Μπρίγκελ, του Τισιανού και του Μιρό

σε εγκατέλειψα
για να δω πώς ήταν το να μην σε έχω εγκαταλείψει
και να το νοσταλγήσω,

για να δω
ότι σ’ ένα πράσινο γήπεδο το σούρουπο
ένα μοναχικό παιδί τρέχει μ’ ένα μοναχικό ποδήλατο
και πέρα στον ουρανό της δύσης γράφεται η λέξη Οφσάιντ

και ότι κάθε άγγελος
μόνος του
είναι τερατώδης.
...................................................................................................................................................................

Ενώ έτρεχε να σωθεί

Ήταν ο Ρέμπραντ
ή ο Πουανκαρέ,
ή ο Αϊνστάιν,
ή ο Προκόφιεβ,
δύο ετών,
και η μητέρα του
τουφεκίστηκε
ή θάφτηκε στα χαλάσματα
ενώ έτρεχε να σωθεί,
και τον πίεζε σφιχτά
στο στήθος της
καθώς έπεφτε,
εκείνος πνιγόταν,
κι εξαφανίστηκε χωρίς να έχει εμφανιστεί.

Όταν βρίσκουμε
μικρές λευκές πέτρες
ή ένα κάποιο κίτρινο βότσαλο,
παίζουμε μαζί τους,
τις στοιβάζουμε
και φτιάχνουμε μικρούς σωρούς,
γράμματα,
και κύκλους.

Ίσως είναι μια
ασύνειδη
νεκρώσιμη ακολουθία
για τις φορές που
δεν υπάρχουν πουθενά
υπόγειοι θολωτοί τάφοι,
αποτεφρωτήρια,
χάλκινες πόρπες,

όταν μονάχα
μερικά εκατομμύρια
μητέρες τρέχουν να σωθούν
συνεχώς τρέχουν να σωθούν
από κάπου προς
κάπου
αλλού.
..................................................................................................................................................................

Γκανέσα

Ο θεός Σίβα ήταν τελείως θερμοκέφαλος.

Όταν ο μικρός του γιος τον ενόχλησε στο λουτρό,
τον αποκεφάλισε. Έπειτα
το ξανασκέφτηκε, κάτι που
συμβαίνει συνήθως στα υπερφυσικά όντα,
κι έδωσε στον γιο του, τον Γκανέσα,
το κεφάλι ενός νεαρού ελέφαντα,
επί τούτου εκτελεσμένου.

Ώστε ο Γκανέσα να γίνει ο πρώτος ασθενής που έλαβε μόσχευμα.
Ώστε ο υπόλοιπος ελέφαντας
να σβηστεί από την ιστορία.

Ώστε ο Γκανέσα να κερδίζει ένα αξιόλογο εισόδημα
ως τέρας. Καβάλα σ’ έναν αρουραίο
μας επισκέπτεται τα Χριστούγεννα,
και μας ρωτά ποιος Σίβα
μας αποκεφάλισε
φέτος.

Πηγή:https://www.catisart.gr/miroslav-xoloump-miroslav-holub/

Miroslav Holub-Η πόρτα

Πήγαινε κι άνοιξε την πόρτα.
Μπορεί απ’ έξω εκεί να στέκει
ένα δέντρο, ένα δάσος,
ένας κήπος,
ή μια πόλη μαγική.


Πήγαινε κι άνοιξε την πόρτα.
Μπορεί να είναι το σκυλί που ψαχουλεύει.
Μπορεί να δεις κάποια μορφή,
ή ένα μάτι,
ή την εικόνα

μιας εικόνας.


Πήγαινε κι άνοιξε την πόρτα.
Αν είναι η καταχνιά
θα καθαρίσει.


Πήγαινε κι άνοιξε την πόρτα.
Κι αν είναι μόνο η σκοτεινιά
που θορυβεί
κι αν είναι μόνο
κούφιος άνεμος
κι αν

τίποτα

δεν είναι

έξω εκεί,
πήγαινε κι άνοιξε την πόρτα.

Τουλάχιστο
θα γίνει
κάποιο
ρεύμα.

μτφρ. Σπύρος Τσακνιάς

Πηγή:http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGL-B125/668/4444,19920/

Miroslav Holub-Στο μικροσκόπιο

Υπάρχουν κι εδώ τοπία ονειρικά,
εγκαταλελειμμένα σεληνιακά.
Υπάρχουν κι εδώ οι μάζες
των καλλιεργητών της γης.
Και κύτταρα – μαχητές
που δίνουν τη ζωή τους
για ένα τραγούδι.
Υπάρχουν κι εδώ νεκροταφεία,
δόξα, χιόνι.
Κι ακούω το βουητό
της εξέγερσης
σε τεράστια φέουδα.

Πηγή:http://logocafe.blogspot.com/2012/10/blog-post_5106.html

Miroslav Holub-Ο ΔΕΚΑΝΕΑΣ ΠΟΥ ΣΚΟΤΩΣΕ ΤΟΝ ΑΡΧΙΜΗΔΗ

Μ’ ένα κτύπημα κεραυνοβόλο
σκότωσε τον κύκλο, την εφαπτομένη
και το σημείο διασταύρωσης των παραλλήλων
μέσα στο άπειρο.

Σαν τιμωρία
για τον τετραγωνισμό
κατάργησε τους αριθμούς
από το τρία και πάνω.

Τώρα στις Συρακούσες
διευθύνει μια σχολή με φιλοσόφους,
κοντοκάθεται πάνω στο δόρυ του
γι’ άλλα χίλια χρόνια
και γράφει:

ένα δύο
ένα δύο
ένα δύο
ένα δύο.

MIROSLAV HOLUB (1923-1998)

Από το βιβλίο: «Δύο ευρωπαίοι ποιητές: Ζμπίγκνιεβ Χέρμπερτ & Μίροσλαβ Χόλουπ», εισαγωγή - μετάφραση Γιώργος Ζ. Χριστοδουλίδης, Παρασκήνιο, Αθήνα 2001, σελ. 114.

Πηγή: http://alonakitispoiisis.blogspot.com/search/label/HOLUB%20%28MIROSLAV%29

Miroslav Holub-ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ

MIROSLAV HOLUB (1923-1998)



Εδώ στου Κυρίου το στήθος αναπαύονται
οι γλώσσες των ζητιάνων,
οι πνεύμονες των στρατηγών,
οι οφθαλμοί των χαφιέδων,
τα δέρματα των μαρτύρων,


στην απολυτότητα των φακών
του μικροσκοπίου.


Φέτες ήπατος ξεφυλλίζω στην Παλιά Διαθήκη,
στα λευκά μνημεία του εγκεφάλου μελετώ
τα ιερογλυφικά της φθοράς.


Κοιτάχτε, χριστιανοί,
η Παράδεισος, η Κόλαση κι οι Ουρανοί
σε φιάλες.
Κι ούτε θρήνοι
ούτε αναστεναγμοί.
Η τέφρα μόνο βογγάει.
Άλαλη η ιστορία
ζουλιγμένη
μέσα από τριχοειδή.


Άλαλη η ισότης. Άλαλη η αδελφότης.


Κι από τις τρίχρωμες θανάσιμων βασάνων
μέρα με την ημέρα
τραβάμε
κλωστές σοφίας.




Μετάφραση: Σπύρος Τσακνιάς.
Από το βιβλίο: Χόλουμπ, «Επιλογή από το έργο του», Η μικρή Εγνατία, Θεσσαλονίκη 1979, σελ. 18.

Πηγή:http://alonakitispoiisis.blogspot.com/search/label/HOLUB%20%28MIROSLAV%29

Miroslav Holub ~ Παραμύθι

Έχτισε το σπιτάκι του,
τα θεμέλιά του,
τις πέτρες του,
τους τοίχους του,
τη στέγη του,
το τζάκι του και τον καπνό,
τη θέα του απ' το παραθύρι.


Έφτιαξε τον κήπο του,
το φράχτη του,
το θυμάρι του,
το σκουλήκι του,
τη βραδινή δροσιά του.

Ξεχέρσωσε
ένα κομμάτι ουρανό πάνω απ' το κεφάλι του.

Και τύλιξε τον κήπο μες στον ουρανό
το σπίτι μες στον κήπο
κι όλα μαζί σ'ένα μαντίλι

και βγήκε μόνος
σαν αρκτική αλεπού
στην παγερή
ατέλειωτη
βροχή
μέσα στον κόσμο.

(μετάφραση:Σπύρος Τσακνιάς)

Ο Miroslav Holub (1923-1998) ήταν Τσέχος γιατρός με ειδικότητα ανοσολόγου. Η ποιητική του γραφή, με διάχυτα τα στοιχεία του σαρκασμού και της ειρωνείας πολλές φορές, είναι επηρεασμένη απ' το επάγγελμά του (ποίηση ακριβής, λιτή, με απλά εκφραστικά μέσα, ενίοτε χωρίς συναισθηματισμό).
Σπούδασε στο πανεπιστήμιο της Πράγας. Έγραψε επίσης δοκίμια για διάφορες πτυχές της επιστήμης και της ζωής.
Ο Ted Hughes τον είχε χαρακτηρίσει ως "έναν από τους πέντε ή έξι σπουδαιότερους ποιητές του 20ού αιώνα".

Πηγή:http://scorpiafilla.blogspot.com/2012/08/miroslav-holub_26.html

Miroslav Holub, Ποιήματα (μετάφραση: Δημήτριος Μουζάκης)

Miroslav Holub (13 Σεπτεμβρίου 1923, Πίλζεν, Τσεχία-14 Ιουλίου 1998, Πράγα, Τσεχία)

Η ΠΟΡΤΑ

Τράβα κι άνοιξ’ την πόρτα.

Ίσως έξω είναι

ένα δένδρο, ένα ξύλο

ένας κήπος

ή μια πόλη μαγική.

Τράβα κι άνοιξ’ την πόρτα.

Ίσως ένας σκύλος σκάβει.

Ίσως δεις ένα πρόσωπο

ή ένα μάτι

ή μια φωτογραφία

κάποιας εικόνας.

Τράβα κι άνοιξ’ την πόρτα.

Αν υπάρχει ομίχλη

θα καθαρίσει.

Τράβα κι άνοιξ’ την πόρτα.

Ακόμη κι αν μονάχα το σκοτάδι

χρόνο μετρά

ακόμη κι αν υπάρχει μόνο

ένας άδειος άνεμος

ακόμη κι αν

τίποτα

δεν είναι εκεί

τράβα κι άνοιξ’ την πόρτα.

Τουλάχιστον

θα υπάρξει

ρεύμα.

...................................................................................................................................................................

ΚΟΚΚΑΛΑ

Αφήνουμε στην άκρη

τ’ άχρηστα κόκκαλα,

τα πλευρά των ερπετών,

τις γνάθους αιλουροειδών,

το γοφό της θύελλας,

το γιάντες του πεπρωμένου.

Για να στηρίξουμε τ’ αναπτυσσόμενο κεφάλι

του Ανθρώπου

Αναζητούμε

ένα κόκκαλο

που θα παραμείνει

όρθιο.

..................................................................................................................................................................

ΦΤΕΡΑ

Έχουμε

ένα χάρτη του σύμπαντος

για μικρόβια,

έχουμε

το χάρτη ενός μικροβίου

για το σύμπαν.

Έχουμε ένα

βιρτουόζο του σκακιού

καμωμένο από ηλεκτρoνικά κυκλώματα.

Μα πάνω απ’ όλα

έχουμε

την ικανότητα

να ξεδιαλέγουμε μπιζέλια

να κρατάμε νερό στη χούφτα μας

να ψάχνουμε

τη σωστή βίδα

κάτω από τον καναπέ

για ώρες.

Αυτό

μας δίνει

φτερά.

...................................................................................................................................................................

ΝΑΠΟΛΕΩΝ

Παιδιά, πότε γεννήθηκε

ο Ναπολέων Βοναπάρτης,

ρωτά ο δάσκαλος.

Χίλια χρόνια πριν, λένε τα παιδιά.

Εκατό χρόνια πριν, λένε τα παιδιά.

Πέρσι, λένε τα παιδιά.

Κανείς δεν ξέρει.

Παιδιά, τι έκανε

ο Ναπολέων Βοναπάρτης,

ρωτά ο δάσκαλος.

Κέρδισε έναν πόλεμο, λένε τα παιδιά.

Έχασε έναν πόλεμο, λένε τα παιδιά.

Κανείς δεν ξέρει.

Ο χασάπης μας είχε ένα σκύλο

το Ναπολέοντα,

είπε ο Φράντισεκ.

Ο χασάπης τον έδερνε κι ο σκύλος πέθανε

από την πείνα

πριν ένα χρόνο.

Κι όλα τα παιδιά τώρα

το Ναπολέοντα λυπούνται.

...................................................................................................................................................................

ΧΩΡΟΧΡΟΝΟΣ

Όταν εγώ μεγαλώσω κι εσύ μικρύνεις

τότε

(στη θεωρία του Καλούζα η πέμπτη διάσταση

παρουσιάζεται ως κύκλος

συνδεόμενος με κάθε σημείο

του χωροχρόνου)

-τότε, όταν πεθάνω, δε θα ζήσω ποτέ ξανά;

Ποτέ.

Ποτέ ποτέ;

Ποτέ ποτέ.

Ναι, αλλά ποτέ ποτέ ποτέ;

Όχι… όχι ποτέ ποτέ ποτέ

απλώς ποτέ ποτέ.

Πραγματοποιήσαμε λοιπόν

μια μικρή οικογενειακή συνεισφορά

στο κβαντικό πρόβλημα της υπερβαρύτητας των ένδεκα διαστάσεων.

..................................................................................................................................................................

ΤΟ ΚΕΦΑΛΙ ΕΝΟΣ ΑΓΟΡΙΟΥ

Έχει μέσα ένα διαστημόπλοιο

και μια μηχανορραφία

για να γλιτώσει απ’ το μάθημα πιάνου.

Κι υπάρχει

η κιβωτός του Νώε

που θα ’ναι η πρώτη.

Κι έχει μέσα

ένα ολοκαίνουριο πουλί

έναν ολοκαίνουριο λαγό

μια ολοκαίνουρια αγριομέλισσα.

Υπάρχει ένα ποτάμι

που ρέει προς τα πάνω.

Υπάρχει μια προπαίδεια.

Υπάρχει η αντιύλη.

Και δεν μπορεί να περικοπεί.

Πιστεύω πως μονάχα ό,τι δεν περικόπτεται

είναι κεφάλι.

Πολλά υποσχόμενο

το ότι τόσοι άνθρωποι

διαθέτουν κεφάλια.

...................................................................................................................................................................

ΩΔΗ ΣΤΗ ΧΑΡΑ

Αγαπάς μονάχα

όταν μάταια αγαπάς.

Κάνε μια νέα ραδιοφωνική έρευνα

όταν δέκα αποτύχουν,

πάρε διακόσια κουνέλια

όταν εκατό πεθάνουν:

μόνον αυτό είναι επιστήμη.

Ρωτάς το μυστικό.

Έχει μόνον ένα όνομα:

ξανά.

Στο τέλος

ένας σκύλος έχει στα σαγόνια του

νερό που καθρεφτίζει τη μορφή του,

οι άνθρωποι αγκαλιάζουν τη νουμηνία, σ’ αγαπώ.

Σαν καρυάτιδες

τα σηκωμένα χέρια μας

κρατούν το γρανιτένιο φορτίο του χρόνου

ακόμη κι ηττημένοι

πάντοτε θα κερδίζουμε.

Aναδημοσίευση από:http://www.poiein.gr/2019/03/28/miroslav-holub-%CF%80%CE%BF%CE%B9%CE%AE%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B1-%CE%BC%CE%B5%CF%84%CE%AC%CF%86%CF%81%CE%B1%CF%83%CE%B7-%CE%B4%CE%B7%CE%BC%CE%AE%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%BF%CF%82-%CE%BC%CE%BF%CF%85/?fbclid=IwAR2xVn04JDFqgnQ61r0h-0Vui9uFClqU-N5mkOoSbxEFMRJR7M6kp9UNdks