Günter Grass -Αυτό που πρέπει να ειπωθεί

Γιατί παρέμεινα σιωπηλός, γιατί κρατήθηκα τόσο καιρό,
για κάτι που ανοικτά εξασκείται στα παιχνίδια πολέμου,
στο τέλος των οποίων όσοι από εμάς επιβιώσουν δεν θα είναι παρά σκιές;
Το υποτιθέμενο δικαίωμα στο προληπτικό πλήγμα,
που μπορεί να καταστρέψει τον ιρανικό λαό,
που υπακούει σε απύλωτα στόματα και στηρίζεται από οργανωμένες συγκεντρώσεις,
γιατί μια ατομική βόμβα μπορεί και να κατασκευάζεται εκεί.
Κι όμως, γιατί άραγε διστάζω να ονοματίσω
Μια άλλη χώρα που για χρόνια πολλά -κι ας κρατήθηκε μυστικό-
Μια όλο και μεγαλύτερη πυρηνική ισχύ υπάρχει
Ανεξέλεγκτη και αμέτρητη;
Αυτή η γενικευμένη αποσιώπηση των γεγονότων
Στην οποία υποκλίθηκε κι η δική μου σιωπή
Μου μοιάζει ένα προβληματικό κι επιβεβλημένο ψεύδος
Που οδηγεί στην ίδια τιμωρία
Κάθε φορά, μόλις ραγίσει η σιωπή:
Η ετυμηγορία του “αντισιμητισμού” είναι εύκολη
Τώρα, όμως, που η ίδια μου η χώρα,
που ανακρίνεται ξανά και ξανά
κατηγορούμενη για τα δικά της εγκλήματα,
γνωστά σε όλους και πέρα από κάθε σύγκριση,
Στέλνει ένα ακόμη υποβρύχιο στο Ισραήλ
– Σε μια ξεκάθαρα εμπορική συναλλαγή που την παρουσιάζουν για επανορθωτική αποζημίωση-
[Υποβρύχιο] Που η ειδικότης του είναι να εκτοξεύει πυρηνικές κεφαλές
Εκεί που ούτε μια πυρηνική βόμβα δεν έχει αποδειχθεί ότι υπάρχει
Κι ο φόβος της πιθανής ύπαρξής της είναι αρκετός
Οφείλω να πω αυτό που πρέπει να ειπωθεί.
Όμως γιατί σιώπησα ως τώρα;
Γιατί πίστευα πως η καταγωγή μου, κηλιδωμένη από έναν ανεξίτηλο λεκέ,
σήμαινε ότι δεν θα μπορούσα να περιμένω από το Ισραήλ,
Μια γη με την οποία είμαι -και θα είμαι πάντα- δεμένος,
να αποδεχτεί να διακηρύξει την αλήθεια.
Τώρα, που γέρασα, με όση μελάνη μού απομένει μπορώ να αρθρώσω πως
«Τα πυρηνικά του Ισραήλ θέτουν σε κίνδυνο την ήδη εύθραυστη παγκόσμια ειρήνη»;
Γιατί πρέπει να ειπωθεί τώρα, γιατί αύριο μπορεί να είναι αργά
Και γιατί,  επιβαρυμένοι ως Γερμανοί,
ίσως να παρέχουμε τα εργαλεία για ένα αναμενόμενο έγκλημα
έτσι ώστε η συνενοχή μας να μην μπορεί πια να εξαλειφθεί
με τις συνήθεις δικαιολογίες.
Το αναγνωρίζω, σπάω τη σιωπή μου
γιατί σιχάθηκα την υποκρισία της Δύσης
και ελπίζω, επίσης, κι άλλοι πολλοί να λευτερωθούν από την σιωπή τους
και να απαιτήσουν από τους ευθυνόμενους για τον επερχόμενο κίνδυνο
να αποκηρύξουν τη χρήση στρατιωτικής ισχύος,
να επιμείνουν ώστε οι κυβερνήσεις
του Ιράν και του Ισραήλ να επιτρέψουν και οι δύο
Στον διεθνή οργανισμό έναν ανοικτό και ελεύθερο έλεγχο
της πυρηνικής τους ικανότητας και δυνατότητας.
Τίποτε άλλο δεν βοηθά
Ισραηλινούς και Παλαιστίνιους αντάμα,
Όλους αυτούς που ζουν πλάι πλάι μες στην εχθρότητα
Στον τόπο εκείνο που καταλαμβάνουν ψευδαισθήσεις,
Κι εν τέλει δε βοηθά όλους εμάς.

Μετάφραση: Λαμπρινή Θωμά

H απόδοση στα ελληνικά έγινε, με βάση την μετάφραση του Μπρίον Μπίτσελ στα αγγλικά

Πηγή:https://thepressproject.gr/afto-pou-prepei-na-eipothei-ek-neou-ena-poiima-tou-gkynter-gkras-gia-to-israil-apo-to-2012/

Günter Grass - Ποιήματα

 [Άτιτλο]

Εφτά χρονιές περίμενα ένα σαλιγκάρι
και τώρα έχω ξεχάσει πια πώς είν’ τα σαλιγκάρια.
Σαν ήρθε κάτι, γυμνό και ευάλωτο,
προσπάθησα να βρω ένα κατάλληλο όνομα.
Είπα συναίσθημα, υπομονή, είπα ευτυχία,
αυτό όμως προσπέρασε γλιστρώντας απαλά.

***

Οικογενειακό

Στο Μουσείο μας –το επισκεπτόμαστε κάθε Κυριακή–
εγκαινιάστηκε ένα καινούργιο τμήμα.
Τα παιδιά απ΄τις εκτρώσεις που κάναμε
–χλωμά, σοβαρά έμβρυα–
κάθονται εκεί μέσα σε απλές γυάλες
και ανησυχούν για το μέλλον των γονιών τους.

***

Προσεκτική αγάπη

Η κούκλα καθόταν κάτω από το κρεβάτι των γονιών
και τ’ άκουσε όλα.
Σαν θέλησε να μιμηθεί τη σκηνή με το ξύλινο αλογάκι
επαναλάμβανε κατά διαστήματα συνεχώς:
Πρόσεχε όμως, ακούς; Πρόσεχε!

***

Ομολογία

Της πιο μικρής μου κάμαρης
τους τοίχους με ποιήματα θα γεμίσω.
Με λίγα λόγια, αγάπη μου, κι οι τέσσερις οι τοίχοι
να σου εκμυστηρευθούν ό,τι εγώ επίπονα
σου έχω αποκρύψει.

***

Για σένα

Τα άδεια μου παπούτσια
είναι γεμάτα σχέδια για ταξίδια
και γνωρίζουν παράδρομους
που όλοι οδηγούν σ΄εσένα.

***

Έρωτας τον Αύγουστο

Όταν εμείς αντάμα
ανάμεσα και μέσα από αράχνες
πολύποδοι πηγαίνουμε προς τον ιστό μας
τον σπιτίσιο,
που υποδέχεται εσένα και εμένα,
είμαστε τότε εμείς
ο ένας
του άλλου
η λεία.

***

Ναυαγοί στην ακτή

Μετά από απότομο ανέβασμα
μέχρι τα σύννεφα
κι ακόμα πιο ψηλά,
πέφτουν ο Ίκαρος και η Ίκαρη
πιο γρήγορα απ’ ό,τι πίστευαν,
προσγειώνονται όμως μαλακά στους αμμόλοφους,
όπου προετοιμάζουν την επόμενη πτήση
ακόμα πιο απότομη.

Πηγή: https://frear.gr/?p=25612

Κεράσια

Όταν ο έρωτας πάνω σε ξυλοπόδαρα

χαλάει τον κόσμο καταχτυπώντας σε χαλικόδρομους

και φτάσει στα δέντρα,

τότε και εμένα θα μου άρεσε να δω τα κεράσια

και άλλο να μη ζω με χέρια κοντά,

με σκάλες που τους λείπει πάντα

ένα σκαλί,

απ΄ τα πεσμένα. Κομπόστα.

Γλυκά, ολόγλυκα, μαύρα σχεδόν –

τα όνειρα του κότσυφα κατακόκκινα.

Ποιος φιλά εδώ ποιον,

όταν ο έρωτας

με ξυλοπόδαρα φτάσει στα δέντρα.

Μετάφραση: Γιώργος Καρτάκης

Günter Grass - Μέσα στο αυγό

Ζούμε μέσα στ' αυγό.
Έχουμε χαράξει τη μέσα μεριά
Απ’ το τσόφλι με τα βρώμικα σχέδια
Και τα μικρά ονόματα των εχθρών μας.
Εκκολαπτόμαστε.

Όποιος και να μας εκκολάπτει
Εκκολάπτει μαζί και τα μολύβια μας.
Βγαίνοντας απ’ το αυγό μια μέρα
Θα σας σχεδιάσουμε αμέσως μια εικόνα
Του εκκολάπτη μας.

Υποθέτουμε πως μας εκκολάπτουν.
Φανταζόμαστε κάποιο καλοσυνάτο πουλερικό
Και γράφουμε εκθέσεις. Εκθέσεις
Για το χρώμα και τη ράτσα
Της κλώσσας μας.

Πότε θα σπάσουμε το τσόφλι;
Οι προφήτες μας μέσα στο αυγό
Αντί μετρίου μισθού ερίζουν
Πάνω στη διάρκεια της εκκόλαψης.
Από πλήξη και πραγματικά ανάγκη
Έχουμε εφεύρει εκκολαπτήρια.
Νοιαζόμαστε πολύ για τους απογόνους μας μέσα στ’ αυγό.
Θα χαιρόμαστε να συστήσουμε την πατέντα μας
Στην κλώσσα που μας φροντίζει.

Όμως έχουμε μια στέγη πάνω απ’ τα κεφάλια μας.
Ξεμωραμένα κοτοπουλάκια
Πολύγλωσσα έμβρυα
Φλυαρούνε όλη τη μέρα
Και σχολιάζουν ακόμα και τα όνειρά τους.
Και τι γίνεται αν δεν μας εκκολάψουν;
Αν ο ορίζοντάς είναι μονάχα
Τα ορνιθοσκαλίσματά μας και δεν αλλάξει;
Ελπίζουμε ότι μας εκκολάπτουν.

Κι αν ακόμα μιλάμε μόνο για εκκόλαψη
Παραμένει πάντα ο φόβος ότι κάποιος
Έξω απ’ το τσόφλι μας θα νιώσει πεινασμένος
Και θα μας πετάξει μες το τηγάνι με μια πρέζα αλάτι.
Και τι θα κάνουμε τότε εν αυγώ αδελφοί μου;

Πηγή: Συγκομιδή. Σύγχρονοι ξένοι ποιητές, μετ. Βασίλης Καραβίτης

Günter Grass- H ντροπή της Ευρώπης

H ντροπή της Ευρώπης

Είσαι ένα βήμα πριν το χάος, μια και δεν ανταποκρίθηκες στις αγορές,

είσαι μακριά απ’ τη χώρα, που κάποτε σου δάνεισε το λίκνο.

Ό,τι με την ψυχή ζητούσες και νόμιζες πως είχες βρει

τώρα το εξοβελίζεις, για σκουπίδι το περνάς.

Ολόγυμνη σαν οφειλέτης διαπομπεύεται, υποφέρει η χώρα εκείνη

που έλεγες και ξανάλεγες πως χάρη της χρωστάς.

Στη φτώχια καταδικασμένος τόπος, τόπος που ο πλούτος του

στολίζει τώρα τα μουσεία: λάφυρα που φυλάς Εσύ.

Κείνοι που χίμηξαν με τα όπλα στη χώρα την ευλογημένη με νησιά

στολή φορούσαν κι είχαν τον Χέλντερλιν κρυμμένο στο γυλιό.

Καμιά ανοχή πια γι’ αυτή τη χώρα, κι ας ανεχόσουν κάποτε

σαν σύμμαχους στο σβέρκο της τους κολονέλους.

Χώρα που ζει πια δίχως δίκιο, με τη δύναμη αυτών που έχουν πάντα δίκιο

να της σφίγγει κάθε μέρα το ζωνάρι πιο σφιχτά.

Κι όμως απείθαρχη η Αντιγόνη μαυροφορεί - σ’ όλη τη χώρα

πενθοφορεί ο λαός της που κάποτε σε είχε φιλέψει, σε είχε δεχθεί.

Μα η κουστωδία του Κροίσου έχει στοιβάξει έξω απ’ τη χώρα,

στα δικά σου θησαυροφυλάκια, τα αστραφτερά μαλάματα.

Πιες, επιτέλους, πιες, αναβοούν των επιτρόπων οι χειροκροτητές,

μα ο Σωκράτης οργίλος σου γυρνά γεμάτο πίσω το ποτήρι.

Εν χορώ θα ρίξουν οι θεοί κατάρα σ’ ότι σου ανήκει,

μια κι είναι βούλησή σου τον Όλυμπό τους να πουλήσεις.

Ανούσια πια θα μαραζώσεις δίχως τη χώρα,

που το δικό της πνεύμα σε επινόησε, Ευρώπη.

απόδοση στα ελληνικά: Σπύρος Μοσκόβου

.......................................................................................................................................................................

H ντροπή της Ευρώπης

Στο χάος κοντά, γιατί δεν συμμορφώθηκε στις αγορές· κι Εσύ μακριά από τη Χώρα, που
Σου χάρισε το λίκνο.

Οσα Εσύ με την ψυχή ζήτησες και νόμισες πως βρήκες, τώρα θα καταλυθούν, και θα
εκτιμηθούν σαν σκουριασμένα παλιοσίδερα.

Σαν οφειλέτης διαπομπευμένος και γυμνός, υποφέρει μια Χώρα· κι Εσύ, αντί για το 
ευχαριστώ που της οφείλεις, προσφέρεις λόγια κενά.

Καταδικασμένη σε φτώχεια η Χώρα αυτή, που ο πλούτος της κοσμεί Μουσεία: η λεία
που Εσύ φυλάττεις.

Αυτοί που με τη δύναμη των όπλων είχαν επιτεθεί στη Χώρα την ευλογημένη με νησιά,
τον στρατιωτικό τους σάκο κουβαλούσαν τον Χέλντερλιν.

Ελάχιστα αποδεκτή Χώρα, όμως οι πραξικοπηματίες της, κάποτε, από Εσένα,
ως σύμμαχοι έγιναν αποδεκτοί.

Χώρα χωρίς δικαιώματα, που η ισχυρογνώμονη εξουσία ολοένα και περισσότερο της
σφίγγει το ζωνάρι.

Σ' Εσένα αντιστέκεται φορώντας μαύρα η Αντιγόνη, και σ' όλη τη Χώρα πένθος
τύνεται ο λαός, που Εσένα φιλοξένησε.

Ομως, έξω από τη Χώρα, του Κροίσου οι ακόλουθοι και οι όμοιοί του όλα όσα έχουν τη
λάμψη του χρυσού στοιβάζουν στο δικό Σου θησαυροφυλάκιο.

Πιες επιτέλους, πιες! κραυγάζουν οι εγκάθετοι των Επιτρόπων· όμως ο Σωκράτης, με
ργή Σου επιστρέφει το κύπελλο γεμάτο ώς επάνω.

Θα καταραστούν εν χορώ, ό,τι είναι δικό Σου οι θεοί, που τον Ολυμπό τους η δική Σου 
έληση ζητάει ν' απαλλοτριώσει.

Στερημένη από πνεύμα, Εσύ θα φθαρείς χωρίς τη Χώρα, που το πνεύμα της, Εσένα,
Ευρώπη, εδημιούργησε.

         Μετάφραση: Πατρίτσια Αδαμοπούλου