Yevgeny Yevtushenko -Κρέμασα το ποίημά μου

Κρέμασα το ποίημά μου σ' ένα ψηλό κλαδί. Κοίτα το που χτυπιέται με τον άνεμο. Ξεκρέμασέ το, μου είπες, σταμάτα το μαρτύριό του. Ξαφνιασμένοι οι διαβάτες το βλέπουν τόση ώρα! Το δέντρο χαιρετά, κινώντας το ποίημά του. Δεν υπάρχει τίποτα για απάντηση. Πρέπει να φύγουμε. -Θα το απαρνηθείς; Μάλλον. Μα μη φοβάσαι, αύριο ένα άλλο θα 'χει την ίδια τύχη. Θα' πρεπε να ξοδεύομαι σε τέτοια παιχνίδια; Ένα ποίημα δεν βαραίνει πολύ το κλαδί ενός δέντρου. Θα γράψω για σένανε όσα θελήσεις, τόσους στίχους όσα και δέντρα υπάρχουν. Κι ύστερα τι θ' απογίνει μ' εμάς τους δυο; Ίσως όλα αυτά να τα ξεχάσουμε πολύ γρήγορα; Όχι! Λίγο να μας πιάσει η κούραση στο δρόμο και θα μπορέσουμε να ξαναδούμε το μέρος που ολόλαμπρο το δέντρο χαιρετά, κινώντας το ποίημά του. Τότε θα ξανά 'ρθει το χαμόγελό μας. -Πάμε!

μτφρ. Ανδρέας Καραντώνης

Πηγή: Ηχώ, Μεταφράσεις ποιημάτων, Γνώση, 1982. 

Yevgeny Yevtushenko - Ο ποιητής

H προαίσθηση ενός στίχου
για τον αληθινό ποιητή
είναι μια αίσθηση αμαρτίας,
που έχει κάπου, κάποτε διαπραχθεί.
Ας γίνει η αμαρτία αυτή,
όχι απ’ όποιον θεωρεί τον εαυτό του φταίχτη,
μιας και με το ανθρώπινο γένος
είναι σύμφυτο το αίσθημα της ενοχής.
Αυτός τρέχει στον κόσμο σαν τρελός
απ’ τον ενθουσιασμό της δόξας,
με ενοχικό πάντα το μυαλό,
μα με το κεφάλι σηκωμένο.
Για τις απώλειες της ειρήνης και του πολέμου,
αλλά και για κάθε σπασμένο κλαδί
θεωρεί το φταίξιμο δικό του,
το φταίξιμο όχι μόνο για τούτον τον αιώνα.
Κι η δική του η ζωή τού φαίνεται φριχτή
και πιο πολύ στην αμαρτία βουτηγμένη.
Κι η αιτία είναι η κάθε γυναίκα,
ένα δώρο χωρίς επιστροφή.
Γι’ αυτό αιώνια κινούμενος από αίσθημα ντροπής
που τον ρίχνει σε μιαν άβυσσο,
με τα κόκκαλά του λιθοστρώνει γέφυρες,
πληρώνοντας το ανεξόφλητο.
Κι εκεί, κι εκεί στο τέλος του ταξιδιού,
που δεν ξέρει πού να πάει να κρυφτεί,
θα πει: «Συγχώρα με, Θεέ μου…»,
χωρίς όμως να ελπίζει στη συγχώρεση αυτή.
Και θα βγει το πνεύμα από τη σάρκα να πάει να πέσει στη φωτιά,
αφού ο παράδεισος δεν το έχει δελεάσει.
Συγχωρεμένος απ’ τον Θεό,
αλλά όχι κι απ’ τον εαυτό του…

(1965)

Μετάφραση από τα ρωσικά: Γιώργος Ρήγας

Yevgeny Yevtushenko - Το χιούμορ

Τσάροι, βασιλιάδες, αυτοκράτορες,
Κυρίαρχοι ολάκερης της γης
Παρελάσεων ηγούνταν,
Μα το χιούμορ δεν άντεχαν.
Στα παλάτια των υψηλών προσώπων,
Όλες τις ημέρες των σημαιοστολισμών
Σαν ερχόταν ο πλάνητας Αίσωπος,
Αμέσως έμοιαζαν αυτά με φτωχόσπιτα.

Στα σπίτια, όπου ο ταρτούφος πάτησε

Με τα καχεκτικά του πόδια,

Όλη τη χυδαιότητα ο Νασρεντίν Χότζα

Σάρωνε, σα του σκακιού τα πιόνια, με αστεία.

Θέλησαν το χιούμορ ν’ αγοράσουν -

Έλα όμως που να τ’ αγοράσεις δεν μπορείς!

Θέλησαν το χιούμορ να σκοτώσουν -

Μα το χιούμορ τους μούντζωσε!

Δύσκολο πράγμα να το πολεμήσεις.

Το εκτελούσαν διαρκώς.

Κομμένο το κεφάλι του

Κουνιόνταν στην λόγχη του τυφεκιοφόρου.

Μα μόλις των παλιάτσων οι φλογέρες

Άρχιζαν την αφήγησή τους

Εκείνο φώναζε δυνατά:

«Να’ μια κι εγώ!»

Κι άρχιζε να χορεύει όμορφα.

..........................................

Το χιούμορ έκρυβαν στα κελιά

Μα δεν κατάφεραν απολύτως τίποτα.

Μέσα από τοίχους πέτρινους και κάγκελα

Περνούσε.

Ξερόβηχε κρυωμένο,

Σαν απλός στρατιώτης

προχωρούσε σιγομουρμουρίζοντας ένα τραγουδάκι

Με το ντουφέκι του

Προς τα Χειμερινά Ανάκτορα.

Γεβγκένι Γεφτουσένκο

(Μετάφραση : Δημήτρης Β. Τριανταφυλλίδης)

Yevgeny Yevtushenko-Φεύγουν οι άνθρωποι

Όλοι οι άνθρωποι αξίζουν καλοκοίταγμα.
Οι μοίρες τους, των πλανητών οι ιστορίες.
Δεν υπάρχουν πλανήτες που να μοιάζουν,
και ο καθένας έχει ιδιαίτερες πορείες.

Εάν όμως κάποιος απαρατήρητος ζούσε
και αυτήν την αφάνεια αγαπούσε,
ήταν ενδιαφέρον άτομο μεταξύ των θνητών
με την ίδια τη μη ενδιαφερότητα του ων.

Ο καθένας με δική του οικουμένη μυστική.
Και μες σ’ αυτόν τον κόσμο έχει την στιγμή θεϊκή,
και μες σ’ αυτόν τον κόσμο έχει την ώρα τρομερή,
αλλά όλα αυτά ο ζόφος αφαιρεί.

Όταν ο άνθρωπος πεθαίνει,
η μοναδική του φωνή βουβαίνει,
φεύγει το πρώτο φιλί, και ο πρώτος θρήνος…
Όλα αυτά μαζί του παίρνει εκείνος.

Ναι, απομένουν γέφυρες και βιβλία,
ζωγράφων πίνακες και πλοία,
ναι, μένουν έργα και σκέψεις,
αλλά λίγο-πολύ θα ορφανέψεις!

Τέτοιοι είναι των σκληρών παιγνιδιών οι νόμοι.
Όχι οι άνθρωποι πεθαίνουν, αλλά κόσμοι.
τους ανθρώπους θυμόμαστε γήινους και αμαρτωλούς,
και τι στην ουσία εμείς γνωρίζαμε για αυτούς;

Τι ξέρουμε για τον αδελφό, για την αδελφή στοργική,
και τι γνωρίζουμε για την αγάπη μας, την μοναδική;
Ακόμη και αν την μητέρα μας θα αναφέρουμε,
γνωρίζοντας για αυτήν τα πάντα, τίποτα δεν ξέρουμε.

Φεύγουν οι άνθρωποι… Δεν πρόκειται να επιστραφούν.
Οι μυστικοί τους κόσμοι δε θα αναγεννηθούν.
Και κάθε φορά θέλω ξανά και ξανά,
από αυτήν την μη επιστροφή να ουρλιάζω σιγανά.

1961


Ευγκένι Γεφτουσένκο

Μετάφραση Γ. Σοϊλεμεζίδης

Αντλήθηκε από την ιστοσελίδα του μεταφραστή

Yevgeny Yevtushenko - Περί Ποιήσεως

Εβγκένι Γεφτουσένκο

(1933 – 2017)

     

Η ποίηση, μας δίνει την λεπτότητα κατανόησης της ζωής.
Δυστυχώς οι άνθρωποι οι οποίοι κατέχουν αυτήν την λεπτότητα, αποφεύγουν την πολιτική σαν επάγγελμα. Νομίζω ότι οι σημερινοί πολιτικοί δεν είναι ικανοί να λύσουν τα πολλά περίπλοκα οικουμενικά και εσωτερικά προβλήματα μόνο και μόνο, λόγω έλλειψης αυτής της λεπτότητας η οποία είναι το μοναδικό νήμα της Αριάδνης στον λαβύρινθο των αποχρώσεων. Αν αυτό εξαρτιόταν από μένα, θα δίδασκα την ποίηση στους ανθρώπους όλων των επαγγελμάτων, συμπεριλαμβάνοντας και τους επιχειρηματίες αλλά πρώτα απ’ όλους στους πολιτικούς.
Η διαπαιδαγώγηση με την ποίηση είναι η σωτηρία των παιδιών μας. Ας κατεβεί στη γη ο Χριστός και μαστιγώσει όλες τις τηλεοράσεις γεμάτες χυδαιότητα, όπως κάποτε μαστίγωσε τους έμπορους μέσα στο ναό, κι ας κελαρύζει από τις ντροπιασμένες οθόνες η ιερή πηγή της ποίησης, για να σώσει τις ψυχές τους από τους πειρασμούς της αισχρότητας. Ως που στον κόσμο υπάρχει τουλάχιστον μια μητέρα η οποία νανουρίζει το παιδί της η ποίηση δεν πρόκειται να πεθαίνει και επομένως δε θα χάσει ο άνθρωπος την λεπτότητα κατανόησης της ζωής.



Από τον πρόλογο της συλλογής «Τα καλύτερά μου ποιήματα»
του Ε. Γεφτουσένκο

Yevgeny Yevtushenko-Μην καμαρώνεις

Υπότασσε την περηφάνια σου, με άλλα λόγια υπερήφανος να είσαι.
Το λάβαρο, μέσα στο κάλυμμα δεν πρόκειται να ξεθωριάσει.
Μην κλαψουρίζεις πως δε σε καταλαβαίνουν,
κάποιος θα καταλάβει, κάποιος και θα σε εγκωμιάσει.

Μην προωθείς τον εαυτό σου, θα φθαρθεί
η ευφυΐα σου από την ματαιοδοξία.
Η δίψα αυτοπροωθήσεων μικροπρεπών
μονάχα την αυτοκαταστροφή θα προκαλεί και την ζημία

Η δόξα, η δυσμένεια είναι σαν επικείμενο κακό
και κολακεύουν τον εγωισμό τον κρύο.
Μη θεωρείς τιμή μεγάλη το παράσημο
μη δέχεσαι και τις φτυσιές σαν αριστείο.

Μην περιμένεις ψώμισμα απ’ τους καλούς Κακούς
και σαν το μίασμα την λαιμαργία εξαλείφοντας
ν’ αρπάξεις μην επιθυμείς. Αυτός που θέλει όλα και αμέσως
σπεύδει να γίνει τρεμουλιάρης γέροντας.

Κι αν είσαι σαν την καλαμιά στον κάμπο μόνος,
μην ανυψώνεσαι με την ταπείνωσή σου κάποτε.
Να είσαι λεύτερος με τα λεφτά σαν διακονιάρης,
χωρίς λεφτά μην είσαι άθλιος ουδέποτε.

Το να φθονείς; Τίποτε δεν υπάρχει πιο χυδαίο.
Την τύχη του πλησίον σου κακόβουλα μη δεις,
την εξυπνάδα τ’ αλλουνού κρυφά να μη φθονείς,
και τη βλακεία τ’ αλλουνού κρυφά να λυπηθείς.

Μη σε πειράζει γνώμη οποιαδήποτε
μέσα στο γλέντι ή στη δίκη μάλλον.
Μην κυνηγάς την ευτυχία να’ σαι λατρευτός,
να είσαι ικανός ν’ αγαπάς, αν και θα προτιμούν τον άλλον.

Μη μετατρέπεις το ταλέντο σου στον άσσο-κόζι,
δεν είναι το ατού: στην αρετή και στην ανδρεία, να ποντάρεις.
Με την απλοχεριά όποιος ξιπάζεται είναι κρυφοτσιγκούνης,
με την παλικαριά αλαζονεύεται ο φοβητσιάρης.

Μην παίρνεις πάνω σου που είσαι μαχητής,
ούτε πως είσαι στον αγώνα ο μεσαίος.
Κι ότι υπόταξες την περηφάνια, μην καμαρώνεις,
αλλιώς θα είσαι τελευταίος.

1970

Πηγή:http://pegas1.eu/metafrasis/evtushenko.html