Περιοχή: Λέρος
Ήθελα να 'μουν άρωμα
που βάνεις στα μαλλιά σου
σε κάθε σου αναπνοή
να μπαίνω στη καρδιά σου.
Ολου του κόσμου τα καλά
να τα 'χα δεν τα θέλω
ας έχει ο κόσμος τα καλά
κι εγώ αυτόν που θέλω.
Όσα άστρα έχει ο ουρανός
ο ήλιος, το φεγγάρι
έτσι κι εγώ θα σ' αγαπώ
μέχρι να μπω στον Άδη.
Για σένα κλαίω και πονώ
και βαριαναστενάζω
μα τέτοιο πόνο με χαρές
χιλιάδες δεν αλλάζω.
Νένα Βενετσάνου - Μες στου Αιγαίου τα νησιά - από το δίσκο "Η Νένα Βενετσάνου τραγουδά Θεοδωράκη, Χατζιδάκι, Μαμαγκάκη, Βενετσάνου"
Μουσική: Παραδοσιακό
Στίχοι: Παραδοσιακό
Διασκευή: Νένα Βενετσάνου
Στίχοι
ες στου Αιγαίου πρόβαλε να δεις
Μες στου Αιγαίου, Αιγαίου τα νησιά
Μες στου Αιγαίου τα νησιά
άγγελοι φτερουγίζουν
Και μέσα στο φτε πρόβαλ’ άστρι μου
και μέσα στο φτε στο φτερούγισμα
Α και μέσα στο φτερούγισμα
τριαντάφυλλα σκορπίζουν
Αιγαίο μου γα βοήθα Παναγιά
Αιγαίο μου γαλήνεψε
Ε ε αιγαίο μου γαλήνεψε
τα γαλανά νερά σου
Να `ρθούνε τα ξε πρόβαλε να δεις
να `ρθούνε τα ξε τα ξενάκια σου
Α, να ρθούνε τα ξενάκια σου
στα ποθητά νησιά σου
Ροδόσταμο να βοήθα Παναγιά
ροδόσταμο να γίνουνε
Α ροδόσταμο να γίνουνε
Αιγαίο τα νερά σου
Μπρατσέρα μου έλα γιαλόπου 'χω δυο λόγια να σου πωΞημέρωσε η ανατολήμπονάτσα να σκορπίσεικαι τη μπρατσέρα που `ρχεταινα την καλωσορίσειΠάει ο Προύζος να ορτσάρεικι ο καιρός δε σιουντάρειΠάψε βοριά μου να φυσάςτα κύματα να αφρίζειςκαι τη μπρατσέρα που `ρχεταινα μην την εμποδίζειςΠάει ο Προύζος να φουντάρεικαι του σπάζει το κοντάρι
Μάρθα Φριντζήλα - Μηλιά Μαρία Παπαγεωργίου-Μηλιά
Μηλιά μου, μες τον εγκρεμό
άιντες καλέ, τα μήλα φορτωμένη
Αχ! τα μήλα σου λι - μα την Παναγιά
Τα μήλα σου λιμπίζομαι (x2)
μα τον γκρεμό φοβούμαι.
Ax! Κι αν τον φοβάσαι - μα την Παναγιά
Κι αν τον φοβάσαι τον γκρεμό (x2)
έλα το μονοπάτι.
Αχ! Το μονοπάτι - μα την Παναγιά
Το μονοπάτι μ’ ήβγαλε (x2)
σ’ ένα ερημοκλήσι
Ax! που δεν ευρίσκε - μα την Παναγιά
Που δεν ευρίσκετ' ο παπάς (x2)
για να το λειτουργήσει.
Ax! Κι ένα μνήμα πα - μα την Παναγιά
Κι ένα μνημά παράμνημα (x2)
ξεχωριστ' από τ’ άλλα
Αχ! δεν το 'δα και το - μα την Παναγιά
Δεν το 'δα και το πάτησα (x2)
απάνω στο κεφάλι.
Ax! Ποιος είν’ απού - μα την Παναγιά
Ποιος είν’ απού με πάτησε (x2)
απάνω στο κεφάλι
Ax! Aπού 'μουν αρχο - μα την Παναγιά
Aπού 'μουν αρχοντόπουλο (x2)
μεγάλου ρήγα αγγόνι.
Είναι ενα όμορφο παραδοσιακό τραγούδι των νησιών του Αιγαίου που μέσα στην διάρκεια του αιώνα, απο την στιγμή που μπήκε στην δισκογραφία και έπειτα, του άλλαξαν στίχους και ύφος.
Λογικά η πιο κοντινή -στην ανώνυμη δημιουργία των νησιών-εκτέλεση είναι η πρώτη. Αυτή του 1927 με τον Σωτήρη Στασινόπουλο στην Αμερική:
Οι στίχοι της πρώτης εμφάνισης του τραγουδιού στην δισκογραφία ήταν οι εξής:
Απο την Πόλη εφύγαμε και πάμε για την Τούνα
στο δρόμο πο’ πηγαίναμε μας έπιασε φουρτούνα.
Η τράτα μας - γκιόσα
με τα κουπιά εϊβαλά
θέλει πανιά, θέλει κουπιά θέλει και παλικάρια
να πάμε να ψαρέψουμ’ να βγάλουμε ψάρια
Ν’ από ταχιά κινήσαμε και πάμε με την τράτα
λάθε στιγμή σε λαχταρώ γλυκιά μου μαυρομάτα
Να το ‘ξερ’ η μανούλα μου μ’ πως πήγα με την τράτα
να μο’ στελνε τη φέσα μ’ και την καινούργια βράκα
Η τράτα μας - γκίοσα για λέσα
η κουρελού - εϊβαλά
θέλει πανιά θέλει κουπιά,θέλει και παλικάρια
να πάμε να ψαρέψουμ’ αστακούς και καλαμάρια.
Σημαντικό είναι να πούμε οτι σε αυτήν την εκτέλεση παίζουν κλαρίνο και σαντούρι.
Το 1930 ηχογραφήθηκε σύμφωνα με τον Κουνάδη από το Συγκρότημα Καλύμνιων με τον Ιωάννη Φωκίοιυ στην Αθήνα. Δεν βρήκα σχετικό υλικό.
Αργότερα το 1932 ο Δούσας στην Αμερική το ηχογρά
φησε με σημαντικές αλλαγές με συνοδεία κιθάρας :
Να το ξευρε η μάνα μου πως είμαι με την τράτα
να μου στελνε τα ρούχα μου και την παλιά μου βράκα
Ω ρε τη βάρκα μας - γκίοσα
η κουρελού - γκιόσα
βρε πότε δω - γκίοσα
και πότε αλλού - γκιόσα…
Γιαλέλι μ’, γιαλέλι, γιλέλι γιασαλά
γιαλέλι μ’ γιαλέλι γεια χαρά σας βρε παιδιά
Απ’ τ’ Αϊβαλί κινήσαμε και πάμε για την Ντούνα
στο δρόμο που παγαίναμε, βρε μας έπιασε φουρτούνα
Ω ρε η βάρκα μας γκιόσα
η κουρελού, γκιόσα
θέλει κουπιά, γκιόσα
θέλει σκαρμούς, γκιόσα
θέλει πανιά γκιόσα
Γιαλέλι μ’, γιαλέλι, γιλέλι γιασαλά
γιαλέλι μ’ γιαλέλι βρε σ’ αυτό το μαχαλά
Απο τη Σμύρνη φύγαμε μπαρούτι φορτωμένοι
και ο καπετάνιος φώναζε αγάντα μεθυσμένοι
Ω ρε τη βάρκα μας - γκίοσα
η κουρελού - γκιόσα
βρε πότε δω - γκίοσα
και πότε αλλού - γκιόσα…
Γιαλέλι μ’, γιαλέλι, γιλέλι γιασαλά
γιαλέλι μ’ γιαλέλι γεια χαρά σας βρε παιδιά
Κι αν σε ρωτήσει η μάνα μου τι έκανα τη τράτα
να πεις πως την εψείριζα την ωρώμια μου την βράκα.
Απο κει και πέρα αρκετή καλλιτέχνες όπως η Δόμνα Σαμίου, Ο Σόλων Λέκκας, και άλλοι του “έντεχνου” όπως η Αρβανιτάκη, το έχουν τραγουδήσει ο καθένας με δικές του αλλαγές. Κοντά και στα δύο, πιο πολύ όμως σε αυτό του Δούσα. Πλέον όμως το τραγούδι ονομάστηκε πως δεν ξέρω “Η τράτα μας η κουρελού” Δεν ξέρω, δεν μπόρεσα να βρω άλλες ηχογραφήσεις των δεκαετιών απο 1930 και μετά εκτός από ο,τι αναφέρω πιο κάτω.
