Από το δημοτικό ακόμη θεωρούσα τον τίτλο του Θωμά τον πιο ανθρώπινο. Και τον πιο αδικημένο ίσως, γιατί ήταν ο πιο ανθρώπινος. Και ήταν ο πιο ανθρώπινος γιατί ήταν ο μόνος που εξέφρασε την αμφιβολία. Μια αμφιβολία που δεν είναι τίποτε περισσότερο και τίποτε λιγότερο από τον μετεωρισμό του ανθρώπου ανάμεσα στο ratio, το λογικό, και το absurdum, το παράλογο, το «πέρα από το λογικό». Και τον Απόστολο Θωμά τον θεωρώ αδικημένο, κυρίως επειδή ο χαρακτηρισμός του «άπιστου» είναι αυτός που τον συνοδεύει μέχρι σήμερα. Και θα τον συνοδεύει εις το διηνεκές. Ακόμη και αφού πίστεψε, θέτοντας «τον δάκτυλον εις τον τύπον των ήλων» και κρίθηκε ικανός να μεταφέρει το μήνυμα του Χριστιανισμού «εις πάντα τα έθνη», ακόμη και τότε ο χαρακτηρισμός του «άπιστου» δεν έπαψε να τον συνοδεύει. Η αμφιβολία είναι μία ιδιότητα του ανθρώπινου μυαλού που θεωρείται δημιουργική, όταν είναι καλόπιστη. Σκέφτομαι ότι όλες οι επιστήμες θα έπρεπε να θεωρούν τον Απόστολο Θωμά έναν ερευνητή που ζητά την απόδειξη του συμβάντος, το οποίο μετά την απόδειξη καθίσταται γεγονός αδιαμφισβήτητο. Είναι όμως μια ιδιότητα καταδικαστέα, όταν πρόκειται για τη θρησκεία. Για το κάθε λογής δόγμα που ισχυρίζεται ότι είναι ο μοναδικός φορέας της αλήθειας. Σε αντίθεση με την επιστήμη που κινείται χάρη στην αμφιβολία, η θρησκεία ή η εμμονή σε ένα δόγμα θεμελιώνονται στην πίστη. Και η πίστη, που είναι η υπέρβαση της λογικής, δεν χρειάζεται αποδείξεις. Η αμφιβολία, πάντως, είναι μία ιδιότητα επικίνδυνη. Ο Σωκράτης και το «δαιμόνιό» του, ο Γαλιλαίος και η εμμονή του να δηλώνει ότι «…και όμως κινείται…» είναι δύο πολύ γνωστά παραδείγματα για την επικινδυνότητα της αμφιβολίας που παρ’ όλα αυτά ήταν το τίμημα της γνώσης. Σήμερα, την εποχή που κυριαρχεί η τηλε- εικόνα, η αμφιβολία είναι μια ιδιότητα περισσότερο χρήσιμη από ποτέ. Όσο πιστεύουμε ότι ο κόσμος της τηλε-εικόνας είναι πραγματικός τόσο μεταμορφωνόμαστε σε «πιστούς» των μελλοντικών σωτήρων που θα κηρύσσουν ο καθένας τη δική του αλήθεια. Ο «Μεγάλος αδελφός» του Όργουελ απαιτούσε την πίστη και μέσω αυτής την υποταγή. «Η πίστη σώζει», αλλά δεν υπόσχεται και τη γνώση. Τελικά, το «δεν το πιστεύω» είναι θέμα επιλογής, και η δυνατότητα της επιλογής, ζήτημα ελευθερίας.
Χρίστος Χαραλαμπόπουλος ( 1962- 2020 )
Καλή αντάμωση αδελφέ!
