Walter Benjamin: Όλα είναι σκέψη [πέντε θραύσματα]

Τσάπλιν[1]


Μετά από την προβολή της ταινίας «Το Τσίρκο».

Ο Τσάπλιν δεν επιτρέπει ποτέ στον θεατή να χαμογελάσει μαζί του. Θα πρέπει είτε να διπλωθεί από τα γέλια είτε να παραμείνει βαθιά λυπημένος.


Ο Τσάπλιν χαιρετά με το μελόν καπέλο του και μοιάζει σαν να ανυψώνεται το καπάκι μιας υπερχειλισμένης χύτρας. Τα ρούχα του είναι αδιαπέραστα από κάθε χτύπημα της μοίρας. Μοιάζει με κάποιον που δεν έχει βγάλει τα ρούχα του εδώ και τέσσερις εβδομάδες. Δεν γνωρίζει κρεβάτι· όταν ξαπλώνει κάπου, είναι σε ένα καρότσι ή μια τραμπάλα.


Μούσκεμα, ιδρωμένος, με ρούχα που του είναι υπερβολικά στενά, ο Τσάπλιν αποτελεί το ζωντανό παράδειγμα της αλήθειας του Γκαίτε: Ο άνθρωπος δεν θα ήταν το πλέον ευγενές πλάσμα στη γη αν δεν ήταν υπερβολικά ευγενής γι’ αυτή.


Αυτό είναι το πρώτο από τα ώριμα έργα του Τσάπλιν. Έχει μεγαλώσει στις τελευταίες του ταινίες, αλλά επίσης υποδύεται και με έναν αντίστοιχο τρόπο. Και το πιο συγκινητικό στη νέα του ταινία είναι η αίσθηση ότι έχει πλέον μια εποπτική αντίληψη της σφαίρας των δυνατοτήτων του και είναι αποφασισμένος μ’ αυτές και μόνο να φτάσει μέχρι το τέλος.


Σε κάθε σημείο, οι παραλλαγές πάνω στην κυρίαρχη θεματική του εμφανίζονται σε όλο τους το μεγαλείο. Η καταδίωξη συμβαίνει αυτή τη φορά σε έναν λαβύρινθο, η απροσδόκητη εμφάνιση αφήνει άναυδο ακόμη και έναν μάγο, η μάσκα της αδιαφορίας τον μετατρέπει σε μια μαριονέτα στον πάγκο ενός πανηγυριού.


Το σπουδαιότερο σημείο του δημιουργήματός του είναι το τέλος: Πετάει κομφετί πάνω από το ευτυχισμένο ζευγάρι, και νομίζει κανείς ότι αυτό είναι το τέλος. Μετά στέκεται, καθώς το κομβόι του τσίρκου αρχίζει να μετακινείται, και τους κλείνει την πόρτα – και νομίζει κανείς: Αυτό είναι το τέλος. Μετά τον βλέπεις να έχει απομείνει μόνος, μέσα από το αυλάκι του κύκλου που προηγουμένως είχε χαραχτεί από τη φτώχεια, και νομίζεις: αυτό είναι το τέλος. Μετά ακολουθεί ένα κοντινό πλάνο τού εντελώς τσαλακωμένου σώματός του, καθώς κάθεται πάνω σε μια πέτρα στην αρένα. Εδώ πιστεύει κανείς πως το τέλος είναι πάρα πολύ κοντά. Όμως τότε σηκώνεται και τον βλέπουμε από πίσω καθώς απομακρύνεται αργά όλο και πιο μακριά, με το χαρακτηριστικό βάδισμα του Τσάρλι Τσάπλιν, το δικό του μοναδικό περπάτημα-σήμα κατατεθέν, εκεί που στο τέλος των άλλων ταινιών πέφτει το εμπορικό σήμα των εταιριών. Και εδώ, στο μόνο σημείο όπου δεν υπάρχει καμία διακοπή και που θα μπορούσε να τον ακολουθεί κανείς με τα μάτια για πάντα, ακριβώς εδώ είναι το τέλος!

Gesammelte Schriften, VI, σ. 137-138.


Μόσχα


20[2]

Στην επέτειο θανάτου του Λένιν πολλοί άνθρωποι φορούν περιβραχιόνια πένθους. Σε όλη την πόλη και για τουλάχιστον τρεις ημέρες οι σημαίες κυματίζουν μεσίστιες. Πολλές από τις σημαίες που καλύπτονται με μαύρα πέπλα θα τις κρεμάσουν και θα παραμείνουν έτσι για κάνα δυο εβδομάδες. Το πένθος της Ρωσίας για τον νεκρό ηγέτη της σίγουρα δεν είναι συγκρίσιμο με τη στάση που υιοθετούν τα άλλα έθνη σε αντίστοιχες περιπτώσεις. Η γενιά που ήταν ενεργή στους εμφυλίους πολέμους έχει γεράσει − αν όχι σε χρόνια, τουλάχιστον σε ζωτικότητα. Είναι σαν η σταθερότητα να επέτρεψε να επέλθει στις ζωές τους η ηρεμία, μερικές φορές ακόμη και η απάθεια, την οποία συνήθως επιφέρει το γήρας.

Ο τερματισμός, μέσω της ΝΕΠ, που επέβαλε το κόμμα στον «Πολεμικό Κομμουνισμό» προκάλεσε μια τρομερή αντίδραση, η οποία οδήγησε πολλούς από τους αγωνιστές του κινήματος στην κατάρρευση. Την εποχή εκείνη χιλιάδες επέστρεψαν το βιβλιάριο μέλους στο κόμμα. Είναι γνωστές και οι περιπτώσεις της πλήρους διάλυσης, όταν έμπιστοι πυλώνες του κόμματος μετετράπησαν σε καταχραστές μέσα σε λίγες εβδομάδες.

Το πένθος για τον Λένιν αποτελεί για τους μπολσεβίκους ταυτόχρονα και πένθος για τον ηρωικό κομμουνισμό. Τα λίγα χρόνια που έχουν περάσει από τότε αντιστοιχούν σε αρκετό χρόνο για τη ρωσική συνείδηση. Η δράση του Λένιν επιτάχυνε τόσο πολύ την πορεία των γεγονότων στην εποχή του, ώστε πλέον η παρουσία του να υποχωρεί τάχιστα προς το παρελθόν, η εικόνα του να απομακρύνεται γρήγορα.

Ωστόσο, για την προοπτική της ιστορίας –σε αντίθεση μ’ εκείνη του χώρου–, η κίνηση της απομάκρυνσης σημαίνει τη μεγέθυνση. Σήμερα βρίσκονται σε ισχύ άλλες αρχές απ’ αυτές της εποχής του Λένιν − με συνθήματα βέβαια που ο ίδιος είχε υποδείξει. Τώρα γίνεται σαφές σε κάθε κομμουνιστή ότι το επαναστατικό έργο αυτή την ώρα δεν είναι η μάχη ούτε ο εμφύλιος πόλεμος, αλλά η κατασκευή καναλιών, η ηλεκτροδότηση και η κατασκευή εργοστασίων. Η επαναστατική φύση της πραγματικής τεχνολογίας καθίσταται όλο και περισσότερο σαφής.

Όπως όλα τα πράγματα, έτσι κι αυτό γίνεται (με αιτία) στο όνομα του Λένιν. Το όνομά του μεγεθύνεται συνεχώς. Είναι σημαντικό ότι η αναφορά της αντιπροσωπείας των αγγλικών συνδικάτων −ένα έγγραφο μετρημένο και φειδωλό στις προβλέψεις του− θεώρησε άξια επισήμανσης την πιθανότητα «όταν η μνήμη του Λένιν βρει τη θέση της στην ιστορία, αυτός ο μεγάλος Ρώσος επαναστάτης μεταρρυθμιστής να ανακηρυχθεί άγιος».

Ακόμη και σήμερα η λατρεία της εικόνας του είναι ανυπολόγιστα μεγάλη. Συναντά κανείς καταστήματα στα οποία μπορεί να την αγοράσει σαν ένα ειδικό προϊόν σε όλα τα μεγέθη, τις πόζες και τα υλικά. Βρίσκεται ως προτομή στις κόγχες του Λένιν, ως χάλκινο άγαλμα ή ανάγλυφο στις μεγαλύτερες λέσχες, ως πορτρέτο φυσικού μεγέθους στα γραφεία, ως μικρή φωτογραφία σε κουζίνες, πλυσταριά και αποθήκες. Κρέμεται στον προθάλαμο του στρατοπέδου του Κρεμλίνου, με τον τρόπο που ο σταυρός υψωνόταν σε μέρη τα οποία παρέμεναν αθεϊστικά από τον προσηλυτισμό των ειδωλολατρών.

Επίσης, σταδιακά εμφανίζονται νέες μορφές του. Η πασίγνωστη εικόνα του ρήτορα είναι η πλέον κοινή. Μία άλλη όμως αντανακλά πιθανότατα μεγαλύτερη ένταση και αμεσότητα: Ο Λένιν σε ένα τραπέζι, σκυμμένος πάνω από ένα αντίτυπο της Πράβντα. Βυθισμένος με αυτό τον τρόπο σε ένα εφήμερο έντυπο, αναδεικνύεται η διαλεκτική ένταση της φύσης του: Το βλέμμα του είναι σίγουρα στραμμένο προς το τέλος του ορίζοντα, αλλά η ακαταπόνητη έγνοια της καρδιάς του είναι στο παρόν.

Gesammelte Schriften, IV, σ. 348.


Η Ιδέα ενός Μυστηρίου[3]

Η αναπαράσταση της Iστορίας ως μια δίκη στην οποία ο άνθρωπος, ως συνήγορος της βουβής φύσης, απαγγέλει κατηγορίες εναντίον ολόκληρης της Δημιουργίας και υπογραμμίζει την αποτυχία εμφάνισης του προαναγγελθέντος Μεσσία. Το δικαστήριο, ωστόσο, αποφασίζει να εξετάσει μάρτυρες για το μέλλον.

Εμφανίζεται ο ποιητής, ο οποίος διαισθάνεται το μέλλον, ο καλλιτέχνης, ο οποίος το θωρεί, ο μουσικός, ο οποίος το ακούει, και ο φιλόσοφος, ο οποίος το γνωρίζει. Κατά συνέπεια, οι μαρτυρίες τους δεν βρίσκονται σε συμφωνία, μολονότι όλες βεβαιώνουν την έλευση του μέλλοντος.

Το δικαστήριο δεν τολμά να παραδεχτεί την αναποφασιστικότητά του. Για τον λόγο αυτό εκφράζονται νέες ενστάσεις κι εμφανίζονται νέοι μάρτυρες. Αρχίζουν να συμβαίνουν βασανιστήρια και μαρτύρια. Τα έδρανα των ενόρκων καταλαμβάνονται από τους ζώντες που ακούν τον άνθρωπο-κατήγορο και τους μάρτυρες με την ίδια δυσπιστία. Οι θέσεις των ενόρκων κληρονομούνται στους απογόνους τους.

Εντέλει, ένας φόβος ξυπνά μέσα τους, ότι θα μπορούσαν να εκδιωχθούν από τα έδρανά τους. Στο τέλος φεύγουν όλοι οι ένορκοι, μόνο ο κατήγορος και οι μάρτυρες παραμένουν.


Gesammelte Schriften, II, σ. 1153-1154.



Πώς Συνειδητοποιείς τις Δυνάμεις Σου[4]


Από τις ήττες σου. Εκεί που αποτυγχάνουμε λόγω της αδυναμίας μας, περιφρονούμε τον εαυτό μας και ντρεπόμαστε γι’ αυτόν. Όμως, στα σημεία που είμαστε δυνατοί, τότε περιφρονούμε τις ήττες μας και προσβάλλουμε την ατυχία μας.


Πρέπει να συνειδητοποιούμε τις δυνάμεις μας μέσω της νίκης και της καλοτυχίας;(!) Ποιος δεν γνωρίζει λοιπόν πως τίποτα δεν μας αποκαλύπτει τόσο πολύ τις βαθύτερες αδυναμίες μας όσο αυτά τα δύο; Ποιος δεν αισθάνθηκε μετά από μια νίκη στη μάχη ή στον έρωτα να καταλαμβάνεται από το εκστατικό ρίγος της αδυναμίας στο ερώτημα προς τον εαυτό του: Αυτό το έκανα εγώ; Η νίκη σε μένα, τον πιο αδύναμο;


Τα πράγματα είναι διαφορετικά σε μια σειρά από ήττες, όπου μαθαίνουμε όλα τα κόλπα τού να στεκόμαστε όρθιοι και να λουζόμαστε στην ντροπή σαν στο αίμα του δράκου. Είτε πρόκειται για τη δόξα, το αλκοόλ, το χρήμα ή την αγάπη – εκεί όπου κάποιος είναι δυνατός, δεν γνωρίζει καμία τιμή, κανέναν φόβο εξευτελισμού και κανένα φρόνημα. Κανένας Εβραίος έμπορος δεν μπορεί να συμπεριφερθεί πιο πιεστικά ενώπιον των πελατών του απ’ ό,τι ο Καζανόβα ενώπιον της Σαρπιγιόν. Τέτοιοι άνθρωποι ενδημούν στη δύναμή τους. Μια ιδιαίτερη και απαίσια διαμονή βέβαια − αυτό είναι το τίμημα οποιασδήποτε δύναμης. Μια ύπαρξη εντός δοχείου.


Ζώντας μέσα σε αυτό, γινόμαστε ανόητοι και απρόσιτοι, πέφτουμε μέσα σε όλα τα χαντάκια, σκοντάφτουμε πάνω σε όλα τα εμπόδια, σκάβουμε στη βρωμιά και βεβηλώνουμε τη γη. Αλλά μόνο εκεί όπου είμαστε τόσο ατιμασμένοι, εκεί είμαστε ανίκητοι.


Gesammelte Schriften, II, 368-373.

Όλα είναι Σκέψη[5]

Όλα είναι σκέψη. Ο σκοπός είναι να κάνεις μια στάση σε καθεμία απ’ αυτές τις πολλές μικρές σκέψεις. Να περάσεις μια νύχτα με μια σκέψη. Όταν το κάνω, μαθαίνω κάτι σχετικά με αυτό για το οποίο ο δημιουργός του δεν είχε την παραμικρή ιδέα.

Gesammelte Schriften, VI, σ. 200.

 Μετάφραση: Δημήτρης Γάκης

[1] Κείμενο που γράφτηκε στα τέλη του 1928 ή στις αρχές του 1929 και περιγράφει τις εντυπώσεις του από την ταινία «Το τσίρκο» [1928] του μεγάλου Τσάρλι Τσάπλιν. Παρέμενε αδημοσίευτο όσο ζούσε ο Μπένγιαμιν.

[2] Γράφτηκε κατά το ταξίδι του Μπένγιαμιν στη Ρωσία και αποτελεί ένα κομμάτι ενός μεγαλύτερου κειμένου με τίτλο «Μόσχα». Εκείνη την περίοδο είχε μυηθεί στον μαρξισμό και συνδέθηκε στενά με το κομμουνιστικό κίνημα. Δημοσιεύθηκε στην Die Kreatur το 1927.

[3] Γράφτηκε τον Νοέμβριο του 1927 και παρέμεινε αδημοσίευτο κατά τη διάρκεια της ζωής του Μπένγιαμιν. Ο φίλος του Γκέρσομ Σόλεμ θεωρεί ότι αποτελεί μια πρώτη αντίδραση του Μπένγιαμιν στο μυθιστόρημα Η Δίκη του Φραντς Κάφκα.

[4] Δημοσιεύθηκε στη Neue Schweizer Rundschau τον Νοέμβριο του 1929,

[5] Απόσπασμα γραμμένο μάλλον τον Ιούνιο του 1928.

Πηγή: https://www.babylonia.gr/2022/03/27/walter-benjamin-ola-einai-skepsi-pente-thrafsmata/

Walter Benjamin - Μονόδρομος (απόσπασμα)

«Η φτώχεια δεν είναι ντροπή». Σύμφωνοι. Ωστόσο, τον φτωχό τον ντροπιάζουν. Το κάνουν και τον παρηγορούν μ' αυτή τη φρασούλα. Είναι απ' αυτές που κάποτε μπορούσε κανείς να τις παραδεχτεί, που όμως η ημερομηνία λήξης τους έχει φτάσει προ πολλού. Όπως κι εκείνο το βάναυσο «ο μη εργαζόμενος μηδέ εσθιέτω». Όταν υπήρχε δουλειά που έτρεφε τον άνθρωπό της, υπήρχε και φτώχεια που δεν τον ντρόπιαζε, αν οφειλόταν σε καμιάν αναπηρία ή σε κάποιο άλλο θέλημα της μοίρας. Αυτή η ανέχεια, όμως, μες στην οποία γεννιούνται εκατομμύρια, και μπλέκουν εκατοντάδες χιλιάδες που φτωχαίνουν, ντροπιάζει. Η βρόμα και η αθλιότητα ορθώνονται γύρω τους σαν τείχη που τα χτίζουν αόρατα χέρια. Κι όπως ένα άτομο μπορεί να ανεχτεί πολλά για τον εαυτό του, δίκαια όμως ντρέπεται όταν τον βλέπει η γυναίκα του να τα υφίσταται και να τ' ανέχεται, έτσι επιτρέπεται να υποστεί πολλά όσο είναι μόνος, και όλα, εφόσον τα κρύβει. Όμως, κανείς ποτέ δεν επιτρέπεται να συνάψει ειρήνη με τη φτώχεια, όταν πέφτει σαν ίσκιος τεράστιος πάνω στο σπίτι και στο λαό του.

Βάλτερ Μπένγιαμιν, Μονόδρομος, Μτφρ.: Νέλλη Ανδρικοπούλου, Άγρα, 2004.

Walter Benjamin - Μπωντλαίρ: ένας λυρικός στην ακμή του καπιταλισμού

Πίσω από τις μάσκες τις οποίες χρησιμοποιούσε, ο ποιητής που έκρυβε μέσα του ο Μπωντλαίρ διατηρούσε το ινκόγκνιτο. Όσο προκλητικός μπορούσε να εμφανιστεί στις συναναστροφές του τόσο προσεκτικός ήταν στο έργο του. Το ινκόγκνιτο ήταν νόμος της ποίησής του. Η στιχουργική του είναι συγκρίσιμη με το χάρτη μιας μεγάλης πόλης στην οποία μπορεί κανείς να κινείται απαρατήρητος, καλυμμένος από συγκροτήματα κατοικιών, πύλες ή αυλές. Σ’ αυτόν το χάρτη οι λέξεις, όπως οι συνωμότες πριν από το ξέσπασμα μιας εξέγερσης, έχουν θέσεις επακριβώς προσδιορισμένες. Ο Μπωντλαίρ συνωμοτεί με την ίδια τη γλώσσα. Υπολογίζει τα αποτελέσματά της βήμα προς βήμα.

Πηγή: Walter Benjamin, Μπωντλαίρ: ένας λυρικός στην ακμή του καπιταλισμού, μτφρ. Γιώργος Γκουζούλης, εκδ. Αλεξάνδρεια 1994

Walter Benjamin - Loggia

Και ιδού, μέρες ανοίξεως, το ιδιότυπο ανθολόγιο του κ. Βάλτερ Μπένγιαμιν:
Γ ε ρ ά ν ι - Δυο άνθρωποι που αγαπιούνται κρέμονται πάνω απ' όλα τα ονόματά τους.
Γ α ρ ί φ α λ ο μ ο ν α σ τ η ρ ι ο ύ - Ο ερωτευμένος βλέπει αυτόν που αγαπά πάντα μοναχικό.
Α σ φ ό δ ε λ ο ς - Πίσω απ' αυτόν που αγαπιέται κλείνει η άβυσσος του φύλου, όπως και της οικογένειας.
Ά ν θ ο ς τ ο υ κ ά κ τ ο υ - Αυτός που αγαπά αληθινά νιώθει χαρά όταν πάνω στη λογομαχία έχει άδικο αυτός που αγαπιέται.
Μ η μ ε λ η σ μ ό ν ε ι - Η ενθύμηση βλέπει τον άνθρωπο που αγαπούμε πάντα σε σμίκρυνση.
Π ρ α σ ι ν ά δ α - Σαν προκύψει κάποιο εμπόδιο για την ένωση, καταφθάνει αμέσως η φαντασίωση μιας συνύπαρξης χωρίς επιθυμίες όταν έρθει το γήρας.

Μονόδρομος, μετ. Νέλλη Ανδρικοπούλου

Walter Benjamin - Μονόδρομος (απόσπασμα)

Αντικείμενα που χάθηκαν. - Αυτό που κάνει τόσο ασύγκριτη και ανεπανάληπτη την πρώτη θέα ενός χωριού, μιας πόλης μέσα στο τοπίο, είναι που το απόμακρο πάλλει στενότατα δεμένο με τα κοντινά. Ακόμα δεν επιτέλεσε το έργο της η συνήθεια. Μόλις αρχίσουμε να προσανατολιζόμαστε, το τοπίο εξαφανίζεται, όπως η πρόσοψη ενός σπιτιού όταν μπούμε μέσα. Δεν έχει υπερισχύσει ακόμα η διαρκής διερεύνηση που μας έχει γίνει συνήθεια. Όταν σ' έναν τόπο έχουμε αρχίσει να προσανατολιζόμαστε, η παλιά εικόνα δεν θα ξανασχηματιστεί ποτέ.

WALTER BENJAMIN, Μονόδρομος, "Γραφείο απωλεσθέντων αντικειμένων", μετ. Νέλλη Ανδρικοπούλου.

Walter Βenjamin-Μονόδρομος (αποσπάσματα)

Είχα πάει στη Ρίγα να επισκεφθώ μια φίλη. Το σπίτι της, η πόλη, η γλώσσα, μου ήταν άγνωστα. Κανείς δεν με περίμενε, κανείς δεν με γνώρισε. Δυο ώρες γυρνούσα μοναχός στους δρόμους. Έτσι δεν την έχω ξαναδεί ποτέ. Απ' την πόρτα κάθε σπιτιού έβγαινε μια ψηλή, λεπτή φλόγα, κάθε αγκωνάρι σπιθοβολούσε, κάθε τραμ πλησίαζε σαν πυροσβεστική αντλία. Αφού θα 'βγαινε ίσως από αυτή την πόρτα, θα 'στριβε τη γωνία και θα καθόταν μες στο τραμ. Από τους δυο μας όμως έπρεπε πάση θυσία να είμαι εγώ που θα την έβλεπα πρώτος. Γιατί, αν ακουμπούσε πάνω μου το φυτίλι της ματιάς της, θα 'σκαγα σαν πυριτιδαποθήκη

Walter Benjamin, Μονόδρομος, Όπλα και πυρομαχικά, μτφρ. Νέλλη Ανδρικοπούλου, εκδ. Άγρα, Αθήνα 2004, σ. 76.

Όποιος αγαπά δεν προσηλώνεται μόνο στα «κουσούρια» της αγαπημένης, μόνο στις παραξενιές και τις αδυναμίες μιας γυναίκας, οι ρυτίδες στο πρόσωπο και οι κρεατοελιές, τα φθαρμένα ρούχα και μια στραβή περπατησιά τον δένουν πολύ διαρκέστερα και αμείλικτα από κάθε ομορφιά. Αυτό το 'χουμε νιώσει από καιρό. Και γιατί; Αν αληθεύει μια θεωρία που λέει πως η αίσθηση δεν φωλιάζει μέσα στο κεφάλι, πως ένα παράθυρο, ένα σύννεφο, ένα δέντρο δεν το αισθανόμαστε μες στο μυαλό μας, παρά στον τόπο που το αντικρίζουμε, τότε και με τη ματιά που ρίχνουμε στην αγαπημένη βρισκόμαστε έξω από τον εαυτό μας. Εδώ όμως βασανιστικά αγχωμένοι και συνεπαρμένοι. Τυφλωμένη σαν σμάρι πουλιών φτεροκοπά η αίσθηση μέσα στη λάμψη της γυναίκας. Κι όπως γυρεύουν προστασία τα πουλιά στις φυλλωσιές και κρύβονται στα δέντρα, έτσι οι αισθήσεις δραπετεύουν στις σκιερές ρυτίδες, τις άχαρες χειρονομίες και τ' αθέατα ψεγάδια του αγαπημένου κορμιού, όπου κουρνιάζουν ασφαλείς μες στην κρυψώνα. Και κανείς περαστικός δεν μαντεύει πως ακριβώς εδώ, μες στο λειψό, το επιλήψιμο φωλιάζει η ακαριαία ερωτική συγκίνηση του θαυμαστή.

Walter Benjamin, Μονόδρομος, «Παρακαλείται το κοινό να προστατεύει τις καλλιέργειες», Μετάφραση: Νέλλη Ανδρικοπούλου. Αθήνα: Άγρα 2004,  σ. 46.

Παλιός χάρτης. - Στον έρωτα οι πιο πολλοί ψάχνουν να βρούνε μιαν αιώνια πατρίδα. Άλλοι, ελάχιστοι όμως, το αιώνιο ταξίδι. Τούτοι οι τελευταίοι είναι οι μελαγχολικοί, που πρέπει ν’ αποφεύγουν την επαφή με τη μάνα γη. Αυτόν που θα τους απομακρύνει απ’ τον καημό της μάνας πατρίδας, αυτόν γυρεύουν. Σ’ αυτόν είναι πιστοί. Τα μεσαιωνικά βιβλία που πραγματεύονται τις ιδιοσυγκρασίες ξέρουν τι νοσταλγία νιώθουν οι άνθρωποι του τύπου αυτού για μακρινά ταξίδια.

W. Benjamin, Μονόδρομος. Μετ. Ν. Ανδρικοπούλου.

Walter Benjamin- "Νο 13"

I. Τα βιβλία και τις πόρνες μπορεί να τα πάρει κανείς στο κρεββάτι.

ΙΙ. Τα βιβλία και οι πόρνες δένουν κόμπο τον χρόνο. Κουμαντάρουν τη νύχτα όπως τη μέρα και τη μέρα όπως τη νύχτα.

ΙΙΙ. Στα βιβλία και τις πόρνες δεν φαίνεται ότι ο καιρός τούς είναι πολύτιμος. Αν γείρει όμως κανένας στο πλάι τους, τότε μονάχα προσέχει πόσο στ’ αλήθεια επείγονται. Όσο εμείς εμβαθύνουμε μέσα τους, μετρούν τα λεπτά.

ΙV. Τα βιβλία και οι πόρνες ανέκαθεν ζουν μεταξύ τους έναν άτυχο έρωτα.

V. Τα βιβλία και οι πόρνες – και οι δυο έχουν άντρες του είδους τους, νταήδες και χαραμοφάηδες. Για τα βιβλία τέτοιοι είναι οι κριτικοί.

VI. Τα βιβλία και οι πόρνες στους δημόσιους οίκους – διά τους σπουδαστάς.

VII. Τα βιβλία και οι πόρνες – σπανίως βλέπει ο κάτοχός τους το τέλος τους. Το ’χουν συνήθειο να γίνονται καπνός προτού πάρουν την κάτω βόλτα.

VIII. Τα βιβλία και οι πόρνες – με πόση προθυμία και πόσα ψέμματα δεν σου διηγούνται το πώς έφτασαν μέχρις εδώ… Στην πραγματικότητα, συχνά ούτε τα ίδια το παίρνουν χαμπάρι πώς έγινε. Για χρόνια λέει τά ’καναν όλα μοναχά "από έρωτα" ώσπου μία των ημερών βρέθηκαν με το τροφαντό τους corpus στο πεζοδρόμιο, όπου ώς τότε σύχναζαν "χάριν της μελέτης".

IX. Τα βιβλία και οι πόρνες αρέσκονται να στρέφουν τα νώτα όταν εκτίθενται.

X. Τα βιβλία και οι πόρνες σε κάνουν άντρα.

ΧΙ. Τα βιβλία και οι πόρνες – «Γριές θεούσες - νιες πουτάνες». Πόσα βιβλία που ήταν πρώτα διαβόητα δεν είναι σήμερα εγχειρίδια διδακτικά της νεολαίας!

ΧΙΙ. Τα βιβλία και οι πόρνες μαλλιοτραβιούνται μπρός στους πελάτες.

ΧΙΙΙ. Τα βιβλία και οι πόρνες – οι υποσημειώσεις για τα μεν είναι ό,τι για τις δε το χαρτονόμισμα στην κάλτσα.

ΒΑΛΤΕΡ ΜΠΕΝΓΙΑΜΙΝ

Μετάφραση: Κώστας Κουτσουρέλης

Walter Benjamin-Η τεχνική του συγγραφέα σε δεκατρείς θέσεις

Ι. Όποιος προτίθεται να καταπιαστεί με τη συγγραφή ενός εκτεταμένου έργου, ας κοιτάξει να προετοιμαστεί καταλλήλως κι ας αφήσει γι’ αργότερα κάθε τι άσχετο με την διεκπεραίωσή του.

ΙΙ. Μίλα για τις προόδους σου αν το θες, όμως όσο εργάζεσαι μη διαβάζεις τίποτε στους άλλους. Κάθε ικανοποίηση που πορίζεσαι έτσι, αναστέλλει τον ρυθμό σου. Με τη συμμόρφωση σ’ αυτόν τον κανόνα, η εντεινόμενη επιθυμία της κοινοποίησης γίνεται κινητήρας της αποπεράτωσης.

ΙΙΙ. Ως προς τις συνθήκες εργασίας ζήτα να αποφύγεις τη μετριότητα της καθημερινότητας. Η μισοησυχία με τους ξέπνοους θορύβους της απαξιώνει. Απεναντίας, η συνοδεία μιας μουσικής σπουδής ή μιας χάβρας ομιλιών μπορεί να αποβεί εξίσου σημαντική για το έργο όσο η μεγαλόφωνη σιγή της νύχτας. Οξύνει εκείνο το έσω ους, γίνεται έτσι η λυδία λίθος μιας έκφρασης που μες στην πλησμονή της ενταφιάζονται ακόμη κι οι εκκεντρικοί θόρυβοι.

ΙV. Τα σύνεργα τα όποια όποια απόφευγέ τα. Η σχολαστική εμμονή σε ορισμένα χαρτιά, κοντύλια, μελάνια είναι ωφέλιμη. Όχι η πολυτέλεια, η πληρότητα αυτών των μέσων είναι εκ των ων ουκ άνευ.

V. Μην αφήνεις καμιά σκέψη να διαβαίνει ινκόγκνιτο, το σημειωματάριό σου να το τηρείς με την αυστηρότητα του Μητρώου Αλλοδαπών.

VI. Ξιφούλκησε με τα μολύβια σου κατά της έμπνευσης και θα σε τραβήξει πάνω της με τη δύναμη του μαγνήτη. Όσο πιο νηφάλια καταπιαστείς με την καταγραφή μιας ιδέας, τόσο μεστότερη θα σου παραδοθεί. Τη σκέψη την εκπορθεί η ομιλία, όμως την κυβερνά η γραφή.

VII. Μη διακόπτεις ποτέ το γράψιμο επειδή ξέμεινες από ιδέες. Η τιμή του συγγραφέως επιτάσσει να σταματάς μόνον όταν έχεις μια υποχρέωση (ένα γεύμα, μια συνάντηση) ή έχεις ολοκληρώσει το έργο.

VIII. Την ύφεση της έμπνευσης γέμισέ τη καθαρογράφοντας όσα ήδη ετοίμασες. Έτσι θα την αφυπνίσεις.

IX. Nulla dies sine linea – πόσω μάλλον βδομάδες.

Χ. Ποτέ μη θεωρείς ένα έργο περατωμένο πάνω στο οποίο δεν ξενύχτησες κάποτε από τ’ απόβραδο μέχρι πρωίας.

ΧΙ. Την κατακλείδα του έργου μη τη γράφεις στον συνήθη εργασιακό σου χώρο. Δεν θα βρεις το θάρρος εκεί να το κάνεις.

ΧΙΙ. Στάδια της σύνταξης: ιδέα – ύφος – γραφή. Το νόημα της καθαρογραφής είναι ότι η προσοχή εστιάζεται πλέον στην καλλιγραφία. Η σκέψη σκοτώνει την έμπνευση, το ύφος αιχμαλωτίζει τη σκέψη, η γραφή ανταμείβει το ύφος.

ΧΙΙΙ. Το έργο είναι η νεκρική προσωπίδα της σύλληψης.

ΒΑΛΤΕΡ ΜΠΕΝΓΙΑΜΙΝ

Μετάφραση: Κώστας Κουτσουρέλης

Walter Benjamin-Μονόδρομος [απόσπασμα]

Στον έρωτα οι πιο πολλοί ψάχνουν να βρουν μιαν αιώνια πατρίδα. Άλλοι, ελάχιστοι όμως, το αιώνιο ταξίδι. Τούτοι οι τελευταίοι είναι οι μελαγχολικοί, που πρέπει ν' αποφεύγουν την επαφή με τη μάνα γη. Αυτόν που θα τους απομακρύνει απ' τον καημό της μάνας πατρίδας, αυτόν γυρεύουν. Σ' αυτόν είναι πιστοί. Τα μεσαιωνικά βιβλία που πραγματεύονται τις ιδιοσυγκρασίες ξέρουν τι νοσταλγία νιώθουν οι άνθρωποι του τύπου αυτού για τα μακρινά ταξίδια.

| Walter Benjamin | 15 Ιουλίου 1892 - 26 Σεπτεμβρίου 1940 |

| Μονόδρομος | μτφρ.: Νέλλη Ανδρικοπούλου | εκδόσεις Άγρα |

Walter Benjamin-13 συμβουλές για το γράψιμο

 Οποιοσδήποτε επιθυμεί να ξεκινήσει ένα μεγάλο έργο θα πρέπει να είναι επιεικής με τον εαυτό του και, αφού φτάσει σε ένα όριο, να αρνηθεί ο,τιδήποτε πάει να προκαταβάλει το επόμενο όριο.

Να μιλάς γι αυτά που έχεις γράψει, εννοείται, αλλά να μην διαβάζεις από το κείμενο όταν είναι ακόμη υπο διαμόρφωση. Κάθε ικανοποίηση που μπορεί να πάρετε, θα σας χαλαρώσει από τον ρυθμό δουλειάς σας. Αν διατηρήσετε την ανάγκη αυτή για επικοινωνία που όλο και θα μεγαλώνει, αυτή η ανάγκη μπορεί να είναι τελικά και το κλειδί για την ολοκλήρωση του έργου.

Φροντίστε τις συνθήκες εργασίας σας, αποφύγετε την καθημερινή μετριότητα. Η ημι-χαλάρωση, με φόντο χαζούς ήχους, είναι ταπεινωτική. Από την άλλη πλευρά, η συνοδεία μιας «σπουδής» ή μιας κακοφωνίας των φωνών μπορεί να γίνει τόσο σημαντική για την δουλειά, όσο και η σιωπή τη νύχτα. Αν αυτό οξύνει το «εσωτερικο» αυτί, η προηγούμενη συνθήκη λειτουργεί ως λυδία λίθος, και μπορεί να θάψει-ακόμα και τους πιο δύστροπους ήχους.

Αποφύγετε τυχαία υλικά γραφής. Μια σχολαστική προσήλωση σε κάποια χαρτιά, στυλό, μελάνια είναι ευεργετική. Δεν μιλάμε για πολυτέλεια, αλλά η αφθονία αυτών των υλικών είναι απαραίτητη.

Να μην αφήσετε καμία σκέψη να περάσει απαρατήρητη, και να φυλάτε τις σημειώσεις σας τόσο αυστηρά, όσο οι Άρχές σημειώνουν τις γνώσεις τους για τους εξωγήινους.

Να κρατάτε την πένα σας σε απόσταση από την έμπνευση, που μετά θα την προσελκύσει σαν μαγνήτης. Όσο πιο προσεκτικά και μεθοδευμένα καθυστερείτε να βάλετε μια ιδέα στο χαρτί, τόσο περισσότερο αυτή ωριμάζει πριν σας παραδοθεί. Ο λόγος κατακτά τη σκέψη, αλλά το γράψιμο τον ελέγχει.

Ποτέ μην σταματάτε να γράφετε επειδή ξεμείνατε από ιδέες. Η λογοτεχνική πράξη, απαιτεί το διάλλειμα να γίνεται μόνο εξ’ αιτίας ενός ραντεβού, ενός γεύματος, η αλλιώς στο τέλος της δουλειάς.

Γεμίστε να κενά της έμπνευσης, με το να καθαρογράφετε ο,τι έχετε ήδη γράψει. Η διαδικασία, θα ξυπνήσει την διαίσθηση.

Nulla dies sine linea – Καμία μέρα χωρίς μια γραμμή- αλλά μπορεί να περάσουν βδομάδες.

Μην θεωρήσετε ποτέ μια δουλειά άψογη, αν δεν έχετε κάτσει τουλάχιστον μία φορά να ξενυχτήσετε από το απόγευμα, μέχρι την επόμενη μέρα το πρωί.

Μην γράφετε τη σύνοψη μιας δουλειάς σε ένα οικείο περιβάλλον μελέτης. Δεν θα βρείτε το απαραίτητο κουράγιο εκεί.

Στάδια της σύνθεσης: Ιδέα- Στυλ- Γράψιμο.Η εύλογη αξία ενός αντίγραφου είναι ότι στην παραγωγή του, περιορίζεται η προσοχή σας στην καλλιγραφία . Η ιδέα σκοτώνει την έμπνευση, το στυλ περιορίζει την ιδέα, το γράψιμο αποζημιώνει το στυλ.

Η δουλειά, είναι η μάσκα του θανάτου της σύλληψής .

Βάλτερ Μπένγιαμιν- Ένατη θέση για τη φιλοσοφία της ιστορίας

 από το δοκίμιο "Θέσεις πάνω στην Φιλοσοφία της Ιστορίας" (Στοιχεία για την Αγορά Χαλκού)

“Ένας πίνακας του Πάουλ Κλέε υπό τον τίτλο ‘Angelus Novus’ απεικονίζει έναν άγγελο που κοιτά σαν να πρόκειται να κινηθεί μακρυά από κάτι που αγναντεύει σταθερά. Τα μάτια του είναι ακίνητα, προσηλωμένα, το στόμα του είναι ανοιχτό, τα φτερά του είναι διάπλατα. Έτσι αναπαριστά κάποιος τον άγγελο της ιστορίας. Το πρόσωπό του είναι στραμμένο προς το παρελθόν. Όπου παρατηρούμε μια αλληλουχία γεγονότων, αυτός βλέπει μια μεμονωμένη καταστροφή που συνεχίζει να σωρεύει συντρίμμια και να τα ρίχνει μπροστά στα πόδια του. Ο άγγελος θα ήθελε να μείνει, να ξυπνήσει τους νεκρούς και να κάνει ολότητα ό,τι έχει θρυμματιστεί. Αλλά η καταιγίδα, μέσα από τον Παράδεισο, μαίνεται. Πέφτει στα φτερά του με τόση βιαιότητα που ο άγγελος δεν μπορεί πια να τα κλείσει. Η καταιγίδα αναπόφευκτα τον ωθεί στο μέλλον, προς το οποίο είναι γυρισμένη η πλάτη του, ενώ ο σωρός των συντριμμιών έμπροσθεν του μεγαλώνει προς τον Ουρανό. Η καταιγίδα είναι αυτό που ονομάζουμε πρόοδος.” (Walter Benjamin, Selected Writtings, V. 4, On the Concept of History – IX, p.392)

Πηγή: http://dragonerarossa.gr/2017/04/26/%CE%B9%CF%83%CE%B1%CE%AC%CE%BA-1917-1967-2017-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%BA%CF%8C%CF%83%CF%84%CE%B1-%CE%BD%CE%B5%CF%85%CF%81%CE%BF%CE%BA%CE%BF%CF%80%CE%BB%CE%AE/

                                                    Paul Klee-Αngelus Novus

Walter Benjamin-Η τεχνική του συγγραφέα (13 θέσεις)

1. Όποιος σκοπεύει να προβεί στη συγγραφή ενός μεγάλου έργου, πρέπει να καλοπερνά, κι όταν τελειώσει τη σύλληψή του να επιτρέψει στον εαυτό του οτιδήποτε δεν εμποδίζει τη συνέχιση του έργου..
2. Αν θέλεις, μίλα γι’ αυτό που έχεις ήδη γράψει, ενόσω όμως διαρκεί η εργασία μη διαβάζεις κομμάτια από τη δουλειά σου σε άλλους. Κάθε ικανοποίηση που θα σου δώσει κάτι τέτοιο ανακόπτει το ρυθμό σου. Ακολουθώντας την αγωγή αυτή, η επιθυμία ανακοίνωσης που εντείνεται γίνεται τελικά κινητήριος μοχλός για την ολοκλήρωση του έργου.
3. Προσπάθησε μες στις συνθήκες της δουλειάς σου ν’ αποφεύγεις  τη μετριότητα της καθημερινότητας. Μισή γαλήνη συνοδευμένη από ανόητους θορύβους είναι αναξιοπρεπής. Αντίθετα, η συνοδεία μιας μουσικής σπουδής ή η συγκεχυμένη βουή της δουλειάς μπορούν ν’ αποβούν καθοριστικές για τη δουλειά όσο η ηχηρή σιωπή της νύχτας. Αν αυτή οξύνει την εσωτερική ακοή, η άλλη αποβαίνει η λυδία λίθος ενός ύφους που η πληθωρικότητά του θάβει μέσα της ακόμα και τους εκκεντρικούς θορύβους.
4. Απόφευγε τα τυχαία εργαλεία. Χρήσιμη είναι η επιμονή σε ορισμένα χαρτιά, πένες, μελάνια. Δεν είναι η πολυτέλεια, μα η αφθονία αυτών των εργαλείων που είναι απαραίτητη.
5. Μην αφήνεις καμιά σκέψη να σου ξεφύγει λαθραία και ενημέρωνε το σημειωματάριό σου αυστηρά, όπως οι αρχές τον κατάλογο των αλλοδαπών.
6. Φρόντισε η πένα σου να μην ενδίδει εύκολα στην έμπνευση, οπότε θα την τραβά με τη δύναμη του μαγνήτη. Με όσο πιο μεγάλη σύνεση αναβάλεις την καταγραφή μια ξαφνικής ιδέας, τόσο πιο ώριμη θα σου παραδοθεί. Η ομιλία κατακτά τη σκέψη, η γραφή όμως κυριαρχεί επάνω της.
7. Μη σταματάς ποτέ να γράφεις επειδή δεν σου ‘ρχεται πια καμιά ιδέα. Επιταγή της λογοτεχνικής τιμής είναι να διακόπτεις τη δουλειά σου μόνο όταν πρέπει να σεβαστείς κάτι που έχεις κανονίσει (ένα γεύμα, μια συνάντηση) ή όταν το έργο έχει ολοκληρωθεί.
8. Κάλυπτε την παροδική έλλειψη έμπνευσης με την αντιγραφή στο καθαρό αυτού που έχεις γράψει. Μ’ αυτό θα σου ξυπνήσει η διαίσθηση.
9. Nulla dies sin linea (να μην περάσει μέρα χωρίς γραμμή) — κάλλιστα, ωστόσο, εβδομάδες.
10. Μη θεωρήσεις ποτέ ένα έργο ολοκληρωμένο αν δεν έχεις ξενυχτήει μια φορά επάνω του ώσπου να ξημερώσει.
11. Μην αποπερατώσεις το έργο σου μέσα στον συνηθισμένο χώρο εργασίας. Μέσα εκεί δεν θα βρεις το κουράγιο.
12. Στάδια της συγγραφής: Ιδέα — ύφος — καταγραφή. Το νόημα του καθαρογραψίματος είναι την ώρα της αποτύπωσης η προσοχή να στρέφεται πια μόνο στην καλλιγραφία. Η σκέψη σκοτώνει την έμπνευση, το ύφος δεσμεύει τη σκέψη, η γραφή αποδίδει το ύφος.
13. Το έργο είναι η νεκρική μάσκα της σύλληψής του.

Βάλτερ Μπένγιαμιν, “η τεχνική του συγγραφέα”, Μονόδρομος, μετάφραση  Νέλλη Ανδρικοπούλου. Αθήνα: Εκδόσεις Άγρα 2006.

Η τεχνική του συγγραφέα (Θάνος Σταθόπουλος, Υστερόγραφο στο Τρίτο Πρόγραμμα)

Walter Benjamin-Kριτική της Βίας (αποσπάσματα)

 

Όπως σ’ όλες τις σφαίρες ο Θεός αντιτάσσεται στο μύθο, η μυθική βία έρχεται αντιμέτωπη προς την θεϊκή βία. Κι η δεύτερη αποτελεί το αντίθετο της πρώτης από κάθε άποψη. Αν η μυθική βία είναι η θέσπιση του νόμου, η θεϊκή βία είναι η καταστροφή του νόμου. Αν η πρώτη θέτει όρια, η δεύτερη τα καταστρέφει απεριόριστα. Αν η μυθική βία φέρνει ταυτόχρονα την ενοχή και την ανταπόδοση, η θεϊκή βία μόνο εξιλεώνει. Αν η πρώτη απειλεί, η δεύτερη χτυπά. Αν η πρώτη είναι αιματηρή, η δεύτερη είναι φονική ακόμη κι όταν δεν χύνει αίμα. [...] Γιατί το αίμα είναι το σύμβολο της ίδιας της ζωής. Η διάλυση της βίας του νόμου πηγάζει [...] από την ενοχή της ίδιας της φυσικής ζωής, όταν εμπιστεύεται το ζωντανό, το αθώο και το δύστυχο σε μια ανταπόδοση, που ‘εξιλεώνει’ την ενοχή της ίδιας της ζωής – κι αναμφίβολα επίσης εξαγνίζει τον ένοχο, όχι όμως από την ενοχή, αλλά από το νόμο. Γιατί με την ίδια τη ζωή, η ισχύς του νόμου πάνω στο ζωντανό τερματίζεται. Η μυθική βία είναι μια ματωμένη δύναμη πάνω στην ίδια τη ζωή για χάρη του εαυτού της (της ίδιας της μυθικής βίας), η θεϊκή βία είναι μια καθαρή δύναμη πάνω σ’ όλη τη ζωή για χάρη του ζωντανού. Η πρώτη απαιτεί τη θυσία, η δεύτερη την αποδέχεται.

[...] το ερώτημα ‘Μπορώ να σκοτώσω;’ δέχεται μια πλήρη απάντηση από την εντολή ‘Ου φονεύσεις.’ Η εντολή αυτή προηγείται της πράξης, όπως ο Θεός θα μπορούσε να ‘αποτρέψει’ την πράξη. Επειδή όμως μπορεί να μην είναι ο φόβος της τιμωρίας που επιβάλλει την υπακοή, το πρόσταγμα γίνεται ανεφάρμοστο, ασύμβατο, όταν η πράξη υλοποιηθεί. Καμιά κρίση της πράξης δεν μπορεί να εξαχθεί από την εντολή. Κι, επομένως, ούτε η θεϊκή κρίση ούτε η αιτιολόγηση αυτής της κρίσης μπορεί να είναι γνωστές εκ των προτέρων. Εκείνοι που στηρίζουν την καταδίκη κάθε βίαιου φόνου ενός ατόμου από ένα άλλο πάνω στην εντολή κάνουν, επομένως, λάθος. Η εντολή αυτή υπάρχει όχι σαν κριτήριο κρίσης, αλλά σαν κατευθυντήρια οδηγία για τις πράξεις των ατόμων ή των κοινότητων, τα οποία πρέπει να παλεύουν μαζί της μέσα στη μοναξιά τους και, σ’ εξαιρετικές περιπτώσεις, να παίρνουν πάνω τους την ευθύνη της αγνόησής της.

[...] Όμως, λιγότερο δυνατές κι επίσης λιγότερο επιβεβλημένες για την ανθρωπότητα είναι όταν κρίνονται οι ιδιαίτερες περιπτώσεις, στις οποίες ασκείται μια πράξη καθαρής βίας. Γιατί, σ’ αυτές, μόνο η μυθική βία, όχι η θεϊκή, μπορεί να αναγνωρισθεί σαν τέτοια με βεβαιότητα, εκτός αν πρόκειται για ιδιόμορφες ενέργειες, επειδή η εξιλαστήρια δύναμη της βίας είναι αόρατη στους άνθρωπους. [...] Η θεϊκή βία μπορεί να εκδηλωθεί μέσα σ’ ένα αληθινό πόλεμο, όπως και μέσα στη θεϊκή κρίση του όχλου για έναν εγκληματία. [...] Η θεϊκή βία, η οποία αποτελεί το σημάδι και τη σφραγίδα, αλλά ποτέ το μέσο, της θεϊκής αποστολής, μπορεί επίσης να ονομασθεί και ‘υπέρτατη βία.’

Πηγή:http://komepan.blogspot.com/2009/01/walter-benjamin.html

Walter Benjamin-Αποφθέγματα

• Η αλλοτρίωση της ανθρωπότητας έχει φτάσει σε τέτοιο σημείο, που την κάνει να βιώνει την ίδια της την καταστροφή σαν αισθητική απόλαυση.

• Ευτυχία είναι το να μπορείς να έχεις επίγνωση του εαυτού σου δίχως τρόμο.

  | Μονόδρομος | μτφρ.: Νέλλη Ανδρικοπούλου | εκδόσεις Άγρα |

• Δεν υπάρχει μνημείο πολιτισμού που δεν αποτελεί συγχρόνως και μνημείο βαρβαρότητας

• (Περιγραφή του Baudelaire για τον Constantin Guys: «Τούτος εδώ είναι σκυμμένος πάνω στο τραπέζι του, ρίχνοντας πάνω σ ένα φύλλο χαρτί το ίδιο το βλέμμα που μόλις πριν είχε προσηλωμένο στα πράγματα, ξιφομαχώντας με το μολύβι, την πένα, το πινέλο του, κάνοντας το νερό να αναπηδά από το ποτήρι στο ταβάνι, σφουγγίζοντας την πένα πάνω στο πουκάμισό του, βιαστικός, βίαιος κι ενεργητικός, σαν να φοβόταν μήπως του ξεφύγουν οι εικόνες, εριστικός παρότι μόνος, και σαν να πάλευε με τον εαυτό του. »                                                                        Walter Benjamin, Baudelaire, μτφ Γιώργος Γκουζουλης-Κώστας Λιβιεράτος, εκδ. Αλεξάνδρεια.

• Παίζοντας κρυφτό, έμαθα τι πραγματικά υπάρχει σ' αυτό.

  Αυτός που με ανακάλυπτε μπορούσε να με κάνει πετρωμένο είδωλο... να με καταδικάσει να μείνω για πάντα ένα φάντασμα... να με κλειδώσει για μια ολόκληρη ζωή μέσα στη βαριά πόρτα...

  Γι' αυτό με μια μεγάλη κραυγή έκανα τον δαίμονα που με μεταμόρφωνε να το βάλει στα πόδια τη στιγμή που με έβρισκε αυτός που με έψαχνε - ναι δεν περίμενα λεπτό και τον αιφνιδίαζα...

  Μόνο αυτός που τον κρεμάνε καταλαβαίνει τι πραγματικά σημαίνει ξύλο και σχοινί ...

 Bάλτερ Μπένγιαμιn, Τα παιδικά χρόνια στο Βερολίνο το 1900, μτφρ. Ιωάννα Αβραμίδου

Walter  Benjamin, (15 Ιουλίου 1892 - 26 Σεπτεμβρίου 1940)