Δημήτρης Δόγκας - Η Λέξη

Μη σιωπάς!
Με την ηχώ αν μιλάς σιωπάς,
τη βοή επιλέγεις την άλογη,
Και τα βουνά σιωπούν
Κι όλα τα ζώντα που δεν έχουν νου.
Μίλα μου εσύ,
σκέψου με αν θες με μια λέξη!
Μια πλατιά μαρμάρινη λέξη
Κι εγώ θα σμιλέψω έναν θρόνο
για να στήσω στον Όλυμπο, πάλλευκο.
Αγάπα με,
Αγκάλιασέ με αν θες με μια λέξη
Μια λέξη υγρή κυματίζουσα
κι εγώ θα ντύσω με πέπλο μισόρριχτο
το αναδυόμενο κάλλος της Κύπριδας.
Σχημάτισέ με
Δώσε μου νόημα και πτυχές από άνεμο
Μια λέξη αέρινη δώσε μου
κι εγώ περιστέρι θα γίνω
να φύγω σαν πνεύμα στα ουράνια.

Πηγή προέλευσης: https://www.times news.gr/dimitris- dogkas-i-lexi. 

Νίκος Καρούζος - [άτιτλο]

Είμαι οκνηρός για όλη τη
ζωή τριγύρω μου πλην απ’ τις
λέξεις, αν θέλετε σαν ένα
καράβι που είναι πάντοτε υπ’
ατμόν/ η γλώσσα εδώ ο ατμός/

Άμα λείψει έστω και ένα γράμμα
αρρωσταίνει η φράση.

Νίκος Καρούζος ( 1926 -1990 )

Πηγή: « ΟΙΔΙΠΟΥΣ ΤΥΡΑΝΝΟΥΜΕΝΟΣ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ», ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΜΑΡΙΑ ΑΡΜΥΡΑ, ΙΚΑΡΟΣ ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΙΑ 2014. 

Μανόλης Πρατικάκης - [απόσπασμα]

Γιατί η δίνη της γλώσσας 
παρασέρνει
τις λέξεις μέσα στην θολούρα•
πως παρασέρνει  ορμητικό
ποτάμι
ένα κοπάδι κερασφόρα γίδια

Μανόλης Πρατικάκης 

Η λήκυθος, 1995

Γιάννης Ρίτσος - Η λέξη

Η λέξη με είχε
με βρήκε
με είπε.
Κ’ εγώ
μονάχα «ευχαριστώ».
Στη λέξη
μια λέξη.
Ο κόσμος.

Γιάννης Ρίτσος (1909 -1990 )

Χάρτινα, 1974. Ανθολογία Γιάννη Ρίτσου. Κέδρος, 2000

Τίτος Πατρίκιος - Ξανά οι λέξεις

Οι λέξεις μέσα απ’ τα λεξικά χιλιάδες

ξεχύνονται μόλις τ’ ανοίξεις

όπως μυρμήγκια μαύρα, κόκκινα, άσπρα

άμα πατήσεις μυρμηγκοφωλιά.

Πώς να βρεις, πώς να διαλέξεις

μέσα στο συμφυρμό των λέξεων

τη μοναδική που πρέπει,

πώς να γλιτώσεις απ’ τις άλλες

που κολλάνε πλήθος πάνω σου

γυρεύοντας να επιβιώσουν.


Όμως οι ανείπωτες λέξεις κάτω από τη γλώσσα

οι μοναχικές που δε βγαίνουν απ’ το στόμα

κι εκείνες σιγοτρώνε από μέσα

αφήνοντας κουφάρια φυραμένα

ανθρώπων που προσπάθησαν να μιλήσουν

όταν πια ήταν αργά.

Όσο μπορώ

έστω δυο λέξεις να συνδυάζω

υπάρχω.

Η ηδονή των παρατάσεων

Χρίστος Λάσκαρης-Σύντομο βιογραφικό

Χρησιμοποίησα τις λέξεις,
κατά προτίμηση τις πιο σκοτεινές.
Μ’ αυτές εργάστηκα,
μ’ αυτές, και με ένα φόβο.

Στη λέξη θάνατος,
κατέφυγα πολλές φορές∙
μου φαίνονταν,
η μόνη αληθινή.

Από τη συλλογή Σύντομο βιογραφικό (1991) του Χρίστου Λάσκαρη

Άρης Αλεξάνδρου - Νεκρή ζώνη

Με τις λέξεις σου να είσαι πολύ προσεχτικός,
όπως είσαι ακριβώς μ' έναν βαριά τραυματισμένο που κουβαλάς
στον ώμο.
Εκεί που προχωράς μέσα στη νύχτα
μπορεί να τύχει να γλιστρήσεις στους κρατήρες των οβίδων
μπορεί να τύχει να μπλεχτείς στα συρματοπλέγματα.
Να ψαχουλεύεις στο σκοτάδι με τα γυμνά σου πόδια
κι όσο μπορείς μη σκύβεις
για να μη σούρνονται τα χέρια του στο χώμα.
Βάδιζε πάντα σταθερά
σαν να πιστεύεις πως θα φτάσεις πριν σταματήσει η καρδιά του.
Να εκμεταλλεύεσαι
κάθε λάμψη απ' τις ριπές των πολυβόλων
για να κρατάς σωστόν τον προσανατολισμό σου
πάντοτε παράλληλα στις γραμμές των δυο μετώπων.
Ξεπνοϊσμένος έτσι να βαδίζεις
σαν να πιστεύεις πως θα φτάσεις εκεί στην άκρη του νερού
εκεί στην πρωινή την πράσινη σκιά ενός μεγάλου δέντρου.
Προς το παρόν, νάσαι πολύ προσεχτικός
όπως είσαι ακριβώς μ' έναν μελλοθάνατο που κουβαλάς στον ώμο.

Ευθύτης οδών, 1959. Πηγή:Πηγή: Άρης Αλεξάνδρου, Ποιήματα (1941-1974), Αθήνα: Καστανιώτης 1978, σ. 100.

Anne Sexton- Λέξεις

Λέξεις

Να είστε προσεκτικοί με τις λέξεις,

Ακόμα και με τις θαυμαστές.

Για τις θαυμαστές βάζουμε τα δυνατά μας·

Μερικές φορές μαζεύονται σαν έντομα

Κι αφήνουν όχι ένα κεντρί αλλά ένα φιλί.

Μπορούν να είναι τόσο καλές όσο τα δάχτυλα.

Μπορούν να είναι τόσο πιστές όσο ο βράχος

Που πάνω του στρογγυλοκάθεσαι.

Αλλά μπορούν να είναι και μαργαρίτες και μελανιές.

Ωστόσο είμαι ερωτευμένη με τις λέξεις.

Είναι περιστέρια που αποσπώνται απ’ το ταβάνι.

Είναι έξι ιερά πορτοκάλια καθισμένα στα γόνατά μου.

Είναι τα δέντρα, τα πόδια του καλοκαιριού,

Κι ο ήλιος, το παθιασμένο του πρόσωπο.

Ωστόσο συχνά με απογοητεύουν.

Έχω τόσα πολλά που θέλω να πω,

Τόσες πολλές ιστορίες, εικόνες, αποφθέγματα, κ.τ.λ.

Αλλά οι λέξεις δεν είναι αρκετά καλές,

Οι λανθασμένες με φιλάνε.

Μερικές φορές πετώ σαν ένας αετός

Αλλά με τις φτερούγες του τρωγλοδύτη.

Όμως προσπαθώ να τις φροντίζω

Και να είμαι ευγενική μαζί τους.

Οι λέξεις και τ’ αυγά πρέπει να χειρίζονται προσεχτικά:

Μια φορά αν σπάσουν, είναι πράγματα

Που είναι αδύνατον να επισκευαστούν

Anne Sexton (1928-1974)

Μετάφραση: Κώστας Λιννός

.....................................................................................................................................................................

Λέξεις

Να είστε προσεκτικοί με τις λέξεις,

Ακόμα και με τις θαυμαστές.

Για τις θαυμαστές βάζουμε τα δυνατά μας ·

Μερικές φορές μαζεύονται σαν έντομα

Κι αφήνουν όχι ένα κεντρί αλλά ένα φιλί.

Μπορούν να είναι τόσο καλές όσο τα δάχτυλα.

Μπορούν να είναι τόσο πιστές όσο ο βράχος

Που πάνω του στρογγυλοκάθεσαι.

Αλλά μπορούν να είναι και μαργαρίτες και μελανιές.

Ωστόσο είμαι ερωτευμένη με τις λέξεις.

Είναι περιστέρια που αποσπώνται απ’ το ταβάνι.

Είναι έξι ιερά πορτοκάλια καθισμένα στα γόνατά μου.

Είναι τα δέντρα, τα πόδια του καλοκαιριού,

Κι ο ήλιος, το παθιασμένο του πρόσωπο.

Ωστόσο συχνά με απογοητεύουν.

Έχω τόσα πολλά που θέλω να πω,

Τόσες πολλές ιστορίες, εικόνες, αποφθέγματα, κ.τ.λ.

Αλλά οι λέξεις δεν είναι αρκετά καλές,

Οι λανθασμένες με φιλάνε.

Μερικές φορές πετώ σαν ένας αετός

Αλλά με τις φτερούγες του τρωγλοδύτη.

Όμως προσπαθώ να τις φροντίζω

Και να είμαι ευγενική μαζί τους.

Οι λέξεις και τ’ αυγά πρέπει να χειρίζονται προσεχτικά:

Μια φορά αν σπάσουν, είναι πράγματα

Που είναι αδύνατον να επισκευαστούν

Aπό τη συλλογή: Προς το Μπέντζαμ κι Εν Μέρει Προς τα Πίσω

Μετάφραση: Δήμητρα Σταυρίδου