Umberto Eco - Εμπειρίες μετάφρασης (απόσπασμα)

[Τι σημαίνει "μεταφράζω"; Η πρώτη και παρήγορη απάντηση θα ήταν: λέω το ίδιο πράγμα σε μια άλλη γλώσσα. Πολύ ωραία, αλλά κατ' αρχάς είναι πολύ δύσκολο να καθορίσουμε τι ακριβώς σημαίνει το "λέω το ίδιο πράγμα" μιας και είναι κάτι που δεν το ξέρουμε καλά, επειδή υπάρχουν όλες εκείνες οι διεργασίες που αποκαλούμε παράφραση, ορισμό, επεξήγηση, αναδιατύπωση, κι ας μη μιλήσουμε για τις υποτιθέμενες συνωνυμικές αντικαταστάσεις. Κατά δεύτερον, διότι μπροστά στο προς μετάφραση κείμενο δεν ξέρουμε ποιο είναι "το πράγμα". Και τέλος, σε μερικές περιπτώσεις, υπάρχει και η αμφιβολία του τι πάει να πει "λέω".]

Ουμπέρτο Έκο, Εμπειρίες μετάφρασης, μτφρ: Έφη Καλλιφατίδη, Ελληνικά Γράμματα, 2003.

Ν. Καρακώστας - Περί μετάφρασης

Το ίδιο βράδυ καθόμαστε στην πίσω βεράντα (της οικίας Ε.Χ.Γ.).

Δίπλα μου η ηλικιωμένη ποιήτρια Μελισσάνθη...

Ο Νίκος Καρούζος απέναντι και κοντά του ο Γονατάς…

Νώντα, αλλάζει το θέμα ο Καρούζος, διάβασες τη μετάφρασή μου που σου άφησα,

τα αποσπάσματα του Λάου Τσε;

Καλή είναι, απαντάει εκείνος λακωνικά. Βέβαια είναι από τα Γαλλικά.

‘Τι θα πει αυτό;’

‘Σου είπα, φαίνεται πως μεταφράστηκε από τα Γαλλικά. Το κατάλαβα αμέσως’.

‘Δηλαδή δεν σου αρέσει;’

‘Δεν είπα αυτό. Ξέρεις Κινέζικα;’

‘Όχι’.

‘Ε, τότε;’

‘Νώντα, με προσβάλλεις. Δεν το περίμενα από σένα’

Ο Καρούζος σηκώθηκε και άρχισε να κόβει βόλτες...

Φεύγει θυμωμένος χωρίς να καληνυχτίσει.

Μη σας νοιάζει, είπε ο Νώντας χαμογελώντας,

αύριο πάλι θα είναι κοντά μας. Του αρέσουν τα καμώματα».

 

Ν. Καρακώστας, «Μικρό αφιέρωμα στον ποιητή Ε.Χ. Γονατά», περ. Μανδραγόρας, τχ. 41, Αθήνα, Νοέμβριος 2009.