Friedrich Hölderlin - ῾Ο θάνατος τοῦ ᾿Εμπεδοκλή

 Κι ἀνοιχτὰ ἀφιέρωνα τὴν καρδιά μου στὴν σοβαρὴ καὶ πονεμένη γῆ, καὶ συχνά, μέσα στὴν ἱερὴ νύχτα, τῆς ὑποσχέθηκα νὰ τὴν ἀγαπῶ πιστὰ μέχρι τὸ θάνατο, χωρὶς φόβο, μαζὶ μὲ τὸ βαρύ φορτίο τοῦ πεπρωμένου της, μὴ περιφρονώντας κανένα ἀπὸ τὰ αἰνίγματά της. "Ετσι, δέθηκα μαζί της μὲ θανάσιμα δεσμά.

Πηγή: Albert Camus, Ο Επαναστατημένος άνθρωπος, Μετάφραση Τζούλια Τσακίρη, Αθήνα: Μπουκυμάνης 1971.

Friedrich Hölderlin - [άτιτλο]

Αλλά τώρα πρός τους Ινδούς
Έφυγαν οι άνθρωποι
Εκεί πέρα στις αέρινες κορυφές
Στα όρη των αμπελιών, απ’ όπου
Κυλάει ο Δορδόνης
Εκεί που ο ποταμός συγχέεται
Με τον λαμπρό και τον πλατύ, σαν θάλασσα, Γαρούνα
Η λίμνη παίρνει και δίνει την ανάμνηση
Και ο έρωτας με το ακούραστο πάντα βλέμμα του
Βλέπει
Αλλά ό, τι μένει των ποιητών είναι έργο

Friedrich Hölderlin - Ο μοναδικός (απόσπασμα)

Τι είναι αυτό που

Στις αρχαίες μακάριες ακτές

Με δένει έτσι που πιότερο

Τίς αγαπώ κι' απ' την πατρίδα μου;

Γιατί σαν σε ουράνια

Δουλεία πουλημένος

Βρίσκομαι εκεί όπου βάδιζε ο Απόλλων

Με μορφή βασιλέως,

Και σε αγνά παλληκάρια

Κατέβαινε ο Ζεύς κ' έσπερνε

Γυιους με άγιο τρόπο και κόρες

Ο Υψηλός ανάμεσα στους ανθρώπους.

Υψηλές σκέψεις

Πολλές

Ξεπήδησαν απ' του Πατέρα το κεφάλι

Και μεγάλες ψυχές

Ήρθαν απ' αυτόν στους ανθρώπους.

Άκουσα

Για την Ήλιδα και την Ολυμπία, στάθηκα

Ψηλά στον Παρνασσό

Και διάβηκα βουνά του Ισθμού

Και πήγα πέρα

Κοντά στη Σμύρνη

Και κάτω στην Έφεσο.

...

μετάφραση: Δημήτριος Καπετανάκης

Friedrich Hölderlin - Πάτμος (απόσπασμα)

...

Κι ωστόσο ο ναύτης γνωρίζει τα νησιά.

Κι όταν άκουσα

Πως ένα απ' τα κοντινά

Ήταν η Πάτμος,

Πολύ επόθησα

Εκεί να κατεβώ και

Να πλησιάσω τη σκοτεινή σπηλιά.

Καθόσον μεγαλοπρεπώς, όπως η Κύπρος,

Η πλούσια σε πηγές

Ή κάποιο από τ' άλλα νησιά,

Δεν κατοικεί η Πάτμος,

Αλλά είναι φιλόξενη

Στο σπίτι της το φτωχικότερο

Ωστόσο

Κι όταν από ναυάγιο ή θρηνώντας

Για την πατρίδα του ή

Για το φίλο που ξεμάκρυνε

Κάποιος την πλησιάσει απ' τους ξένους,

Ευχάριστα το ακούει, και τα παιδιά της

Οι φωνές του διάπυρου άλσους,

Κι εκεί όπου πέφτει η άμμος, και σχίζεται

Η επιφάνεια του αγρού, οι ήχοι

Τον ακούν και μια ηχώ αγάπης

Αντιλαλεί τους θρήνους του ανδρός. Έτσι εφρόντισε

Κάποτε τον αγαπημένο του Θεού 

μετάφραση: Στέλλα Γ. Νικολούδη

Friedrich Hölderlin - Αρτος και Οίνος (απόσπασμα)

Στο μεταξύ πολλές φορές μου φαίνεται
πως είναι πιο καλά να κοιμηθείς παρά να βρίσκεσαι έτσι
χωρίς σύντροφο και να επιμένεις τόσο.
Και τι να κάνεις μέσα στην αναμονή, και τι να πεις;
Δεν ξέρω.

Κι οι ποιητές τι χρειάζουνται σ' ένα μικρόψυχο καιρό;
Ακριβώς στα σκοτάδια της νυχτός έχει χρέος ο ποιητής,
σαν ιερέας του Διόνυσου που είναι,
να τραγουδήσει και να μην αδρανεί.

Από το βιβλίο: Friedrich Holderlin 1770- 1843: Εγκώμιο, Τρεις Ύμνοι, Τρία Σχόλια, μτφρ. Τάκης Παπατσώνης, Εκδ. Ίκαρος, Αθήνα, 1993.

Friedrich Hölderlin - Το ασχώρετο

 Να λησμονήσεις φίλους,

να περιγελάσεις τον τεχνίτη,

Και το βαθύτερο μυαλό

να το περνάς μικρό και τιποτένιο,

Ο θεός το συχωράει – μην ταράξεις μόνο

Ποτέ σου την ειρήνη των αγαπημένων. 

(Σεπτέμβριος του 1798) 

μετ. Ζήσιμος Λορεντζάτος

Friedrich Hölderlin - Τα τερπνά του κόσμου

Του κόσμου τούτου τα τερπνά τα έχω όλα απολαύσει,
Της νιότης μου οι ώρες, πάει τώρα καιρός! Έχουνε πια περάσει,
Ο Απρίλιος, ο Μάιος και ο Ιούλιος είναι μακριά,
Τίποτε δεν είμαι, κι ευχάριστο να ζω καθόλου δεν μου είναι πια!

Μτφρ: Ιωάννα Αβραμίδου

Friedrich Hölderlin - Τα μισά της ζωής

 Απιδιές χρυσοκίτρινες

Αγριοτριαντάφυλλα

Μέσα στη λίμνη αποκρεμιούνται,

Κύκνοι εσείς με τη χάρη σας,

Και μεθυσμένοι από φιλήματα

Το κεφάλι βουτάτε

Στ' αγιασμένο νηφάλιο νερό.

Οϊμέ που θα βρω τα λουλούδια,

Χειμώνα καιρό, που θα βρω

Τη λιακάδα·

Και τον ίσκιο της γης;

Αμίλητοι στέκουν οι τοίχοι

Και παγεροί, στον αγέρα χτυπούν

Οι ανεμοδείχτες.

Πηγή: Ζήσιμος Λορεντζάτος, Μεταφράσεις, εκδ. Ίκαρος, 2014.

Friedrich Hölderlin - Υπερίων ή ο ερημίτης στην Ελλάδα (απόσπασμα)

"όλα γίνονται καθ' ηδονήν και όλα τελειώνουν εν ειρήνη"

"Ω, Ψυχή! Ψυχή! Ομορφιά του κόσμου! ακατάλυτη! μαγευτική, με την αιώνια νιότη σου! υπάρχεις. Τι είναι ο θάνατος και όλος ο πόνος του ανθρώπου; Αχ, πολλά κενά λόγια έχουν πει οι αλλόκοτοι. Αφού όλα γίνονται καθ' ηδονήν και όλα τελειώνουν εν ειρήνη. Σαν τις φιλονικίες των αγαπημένων είναι οι παραφωνίες του κόσμου. Συμφιλίωση υπάρχει μέσα στην έριδα και ό,τι έχει χωριστεί ξανασμίγει. Φεύγουν και ξανασμίγουν στην καρδιά οι φλέβες, και ενωμένη, αιώνια, πυρωμένη ζωή είναι το παν."

Friedrich Hölderlin, Υπερίων ή ο ερημίτης στην Ελλάδα, μετ. Λαυρέντιος Γκέμερεϋ, εκδ. Ηριδανός

Friedrich Hölderlin-Στα μισά της ζωής

Κρέμεται με τα κίτρινα αχλάδια της

κι άγρια τριαντάφυλλα παντού

η γη στη λίμνη,

ω κύκνοι ευγενικοί

κι απ’ τα φιλιά μεθυσμένοι

βουτάτε τα κεφάλια σας

στο καθάριο νερό.

Αλίμονο, πού θα 'βρω

τον χειμώνα τ’ άνθη, και πού

τη λιακάδα

και τη σκιά της γης;

Στέκουν οι τοίχοι

παγωμένοι και βουβοί, μέσα στον άνεμο

τρίζουν οι ανεμοδείκτες.

Μετάφραση: Γιάννης Αντιόχου

Χάρτης 14 | Φεβρουάριος 2020

Friedrich Hölderlin-Το ασυχώρετο

Να λησμονήσεις φίλους,
να περιγελάσεις τον τεχνίτη,
Και το βαθύτερο μυαλό
να το περνάς μικρό και τιποτένιο,
Ο θεός το συχωράει – μην ταράξεις μόνο
Ποτέ σου την ειρήνη των αγαπημένων.

Φρήντριχ Χαίλντερλιν
Σεπτέμβριος του 1798
Μετ. Ζήσιμου Λορεντζάτου

Friedrich Hölderlin-Τα μισά της ζωής

Με αχλάδια κίτρινα

Και μ’ άγριες τριανταφυλλιές γεμάτος

Κρέμεται ο τόπος μες στη λίμνη.

Κύκνοι όλο χάρη εσείς

Και μεθυσμένοι από φιλιά

Το κεφάλι βυθίζετε

Στα ιερά νηφάλια νερά.

Αλίμονό μου, πού θα βρω,

Όταν είναι χειμώνας, λουλούδια,

Πού το φως του ήλιου,

Και μέρη σκιερά της γης;

Οι τοίχοι στέκουν βουβοί

Και παγωμένοι, στον αέρα

Χτυπάν δυνατά οι σημαίες.

μετάφρ. Θανάσης Λάμπρου

Hölderlin Friedrich- Άρτος και Οίνος Ι. *

Τριγύρω ησυχάζει η πολίχνη. Γαληνεύει φωτισμένο το σοκάκι,

και, πυρσοστόλιστα, κατηφορίζουν και αχολογούν τ’ αμάξια.

Χορτάτοι απ’ της μέρας τη χαρά γυρίζουνε ν’ αναπαυθούν οι ανθρώποι,

Και με ικανοποίηση πολλή στο σπίτι ζυγίζει κέρδη και ζημιές

Του νοικοκύρη το κεφάλι. Από λουλούδια και σταφύλια αδειάζει ,

Κι απ’ των χεριών τα έργα ησυχάζει η πολύπραγη αγορά.

Μα από τους κήπους μακριά τραγούδι έγχορδου ηχεί. Ίσως εκεί

Ερωτευμένος παίζει ή κάποιος άνδρας μοναχός αναπολεί

Τους φίλους του που μάκρυναν και τον καιρό της νιότης. Και οι πηγές

Αστείρευτες και δροσερές σ’ ευωδιαστά παρτέρια κελαρύζουν,

Γαλήνια στο μουχρωμένο αγέρα καμπάνες ηχηρές σημαίνουν

Και των ωρών τον αριθμό φροντίζοντας νυχτοσκοπός αγγέλλει .

Τώρα κι η αύρα έρχεται, αναταράζει τις κορφές στο άλσος,

Ιδού ! και το φεγγάρι, της γης μας ομοιόγραφο,

Έρχεται στα κρυφά κι ετούτο τώρα…

Φρήντριχ Χαίλντερλιν 20/3/1770 - 7/6/1843

Μετάφραση Α. ΚΟΥΤΣΟΥΡΑΔΗΣ

Φρήντριχ Χαίλντερλιν 20/3/1770 - 7/6/1843

Εκδόσεις Εξάντας

Φρήντριχ Χαίλντερλιν 20/3/1770 - 7/6/1843

Στὸ μεταξὺ πολλὲς φορὲς μοῦ φαίνεται πὼς εἶναι πιὸ καλὰ νὰ κοιμηθεῖς
παρὰ νὰ βρίσκεσαι ἔτσι
χωρὶς σύντροφο καὶ νὰ ἐπιμένεις τόσο.
Καὶ τί νὰ κάνεις μέσα στὴν ἀναμονή, καὶ τί νὰ πεῖς;
Δὲν ξέρω. Κι οἱ ποιητὲς τί χρειάζονται σ᾿ ἕνα μικρόψυχο καιρό;
Φρειδερῖκος Χέλντερλιν, «Τὸ Ψωμὶ καὶ τὸ Κρασί»
Απόδοση από  Γιώργο Σεφέρη : Παραμένομεν εἰς τὴν αὐτὴν θέσιν ἀναμένοντες διαταγάς - ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΑΣΤΡΩΜΑΤΟΣ

http://www.greek-language.gr/digitalResources/literature/tools/concordance/browse.html?cnd_id=1&text_id=1470

Brod und Wein

- μία ελεγεία, τρία σχεδιάσματα -
Μετάφραση Α. ΚΟΥΤΣΟΥΡΑΔΗΣ
Εκδ. εξάντας

«Τριγύρω ησυχάζει η πολίχνη. Γαληνεύει φωτισμένο το σοκάκι,
και, πυρσοστόλιστα, κατηφορίζουν και αχολογούν τ’ αμάξια.
Χορτάτοι απ’ της μέρας τη χαρά γυρίζουνε ν’ αναπαυθούν οι ανθρώποι,
Και με ικανοποίηση πολλή στο σπίτι ζυγίζει κέρδη και ζημιές
Του νοικοκύρη το κεφάλι. Από λουλούδια και σταφύλια αδειάζει , - στιχ. 5
Κι απ’ των χεριών τα έργα ησυχάζει η πολύπραγη αγορά.
Μα από τους κήπους μακριά τραγούδι έγχορδου ηχεί. Ίσως εκεί
Ερωτευμένο παίζει ή κάποιος άνδρας μοναχός αναπολεί
Τους φίλους του που μάκρυναν και τον καιρό της νιότης. Και οι πηγές
Αστείρευτες και δροσερές σ’ ευωδιαστά παρτέρια κελαρύζουν, - στίχ. 10
Γαλήνια στο μουχρωμένο αγέρα καμπάνες ηχηρές σημαίνουν
Και των ωρών τον αριθμό φροντίζοντας νυχτοσκοπός αγγέλλει *.
Τώρα κι η αύρα έρχεται, αναταράζει τις κορφές στο άλσος,
Ιδού ! και το φεγγάρι, της γης μας ομοιόγραφο,
Έρχεται στα κρυφά κι ετούτο τώρα…» - στίχ. 15

* Και των ωρών τον αριθμό φροντίζοντας νυχτοσκοπός αγγέλλει :
στις Γερμανικές πόλεις οι νυχτοφύλακες είχαν την υποχρέωση να φωνάζουν δυνατά τον αριθμό των ακεραίων ωρών.
** σημείωση του Michael Franz :
η αρχή της ελεγείας του Χαίλντερλιν, δηλαδή η πρώτη στροφή, από μόνη της παρουσιάζεται ως ολοκληρωμένο έργο τέχνης σε μικρογραφία .
http://bougepas.blogspot.gr/2012/09/normal-0-microsoftinternetexplorer4.html
Φρήντριχ Χαίλντερλιν

Friedrich Hölderlin- ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΗΣ ΤΡΕΛΑΣ

Όμως η γλώσσα –
Μέσα στην καταιγίδα μιλά ο
Θεός.
Συχνά έχω τη γλώσσα
είπε το μένος αρκετό κι ας είναι για τον Απόλλωνα –
Έχεις έρωτα αρκετόν έτσι μάνιαζε
Μόνο από έρωτα πάντα. Συχνά τραγούδι δοκίμασα, αλλά
Δεν σ’ άκουσαν. Ότι έτσι ήθελε η ιερή η φύση. Γι’ αυτούς
Στη νιότη σου τραγούδησες μην υμνώντας
Στη θεότητα μίλησες, όμως όλοι
το λησμονήσατε αυτό, πως οι πρωτογέννητοι πάντα όχι
στους καταθνητούς, πως στους θεούς ανήκουν.
κοινότερος πρέπει καθημερινότερος πρέπει
να γίνει πρώτα ο καρπός, ύστερα οι θνητοί τον κάνουν κτήμα τους.

Friedrich Hölderlin, «Ύμνοι και Αποσπάσματα», δίγλωσση έκδοση, μετάφραση-επίμετρο Αθανάσιος Λάμπρου, εκδόσεις Υπερίων, Θεσσαλονίκη, Νοέμβριος 1996, σελίδα 117.

Θρήνοι του Μένωνος για τη Διοτίμα (απόσπασμα)

5

Θα '΄θελα να γιορτάσω, αλλά τι; Να τραγουδήσω με τους άλλους,
Όμως στην τόση μοναξιά μου λείπει καθετί το θεϊκό.
Αυτή, αυτή είναι η αναπηρία μου, το ξέρω, μια κατάρα
Μου παραλύει τους τένοντες και με καταβάλλει ό,τι κι αν αρχίσω,
Και κάθομαι έτσι αναίσθητος όλη τη μέρα και βουβός σαν νήπιο,
Και μόνο από τα μάτια μου συχνά κυλούν ψυχρά τα δάκρυα,
Και τα φυτά του αγρού και το τραγούδι των πουλιών με καταθλίβουν,
Γιατί κι αυτά είναι αγγελιοφόροι του ουρανού, φέρνουν χαρά
Αλλά για μένα, στο ταραγμένο στήθος μου, ο ήλιος που εμψυχώνει
Ανατέλλει στείρος και ψυχρός σαν τις ακτίνες της νυκτός,
Αχ! και μάταιος και άδειος, σαν τοίχος φυλακής, ο ουρανός
Κρέμεται πάνω απ' το κεφάλι μου βαρύς και με λυγίζει!

Friedrich Hölderlin (1770-1843)

μτφρ: Στέλλα Γ. Νικολούδη

απ' το βιβλίο ΕΛΕΓΕΙΕΣ, ΥΜΝΟΙ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ, εκδ ΑΓΡΑ

Πηγή: http://anestiaseis.blogspot.com/2010/09/blog-post_26.html