Θυμάμαι τον Ίταλο Καλβίνο να περιγράφει στις «Αόρατες πόλεις» την κόλαση που βιώνουμε σήμερα στις πόλεις μας, σαν προέκταση της καταστροφής της φύσης. Και δεν καλούσε σε μια ευτυχισμένη προσαρμογή, αλλά στην αναζήτηση «ποιος και τι, μέσα στην κόλαση, δεν είναι κόλαση, και να του δώσουμε διάρκεια, να του δώσουμε χώρο».
Πάντα, όμως, ξεκινούσε από το άτομο, από τη σχιζοφρένεια που διέπει το σημερινό άνθρωπο. Γι' αυτό θεωρώ τον "διχοτομημένο υποκόμη" εμβληματικό του έργο:
«...Ο Μεντάρντο ξανάγινε ακέραιος άνθρωπος, ούτε καλός ούτε κακός, ένα μείγμα κακίας και καλοσύνης... Είχε όμως την εμπειρία του ενός και του άλλου μισού ανακατεμένες, και γι’ αυτό θα πρέπει να ήταν πολύ σοφός. Η ζωή του ήταν ευτυχισμένη... αλλά και η δική μας ζωή άλλαξε προς το καλύτερο. Ίσως περιμέναμε πως, από τη στιγμή που ο υποκόμης ξανάγινε ακέραιος, θα άρχιζε μια εποχή υπέροχης ευτυχίας. Είναι όμως φανερό πως δεν αρκεί ένας ολοκληρωμένος υποκόμης για να γίνει ολοκληρωμένος κι όλος ο κόσμος». Έτσι καταλήγει το μυθιστόρημα του Ίταλο Καλβίνο «Ο διχοτομημένος υποκόμης», ένα καταπληκτικά διασκεδαστικό «παραμύθι», το οποίο μπορεί να διαβαστεί απ’ όλες τις ηλικίες και πλήττει με έξοχο τρόπο όλους τους μανιχαϊσμούς, όλες τις σωτηριολογικές ιδεολογίες και όλους τους πλατωνισμούς περί σοφών ηγεμόνων ή τυράννων. Αποδεικνύεται μάλιστα ότι το «καθαρό» καλό και η άγια καλοσύνη είναι περισσότερη άγρια, οδυνηρή και απάνθρωπη από την αιμοβόρα, επίσης «καθαρή» κακότητα.
«Ο διχοτομημένος υποκόμης» (1951) είναι το πρώτο βιβλίο της «φανταστικής» τριλογίας του Ίταλο Καλβίνο και η παρουσίασή του το 1952 θα γνωρίσει μεγάλη επιτυχία αλλά και τις έντονες ενστάσεις κάποιων αριστερών κριτικών. Θα ακολουθήσει το 1957 «Ο αναρριχώμενος βαρόνος». Και η τριλογία θα ολοκληρωθεί με τον «ανύπαρκτο ιππότη» το 1959.
Ο στόχος του Καλβίνο στον «Διχοτομημένο υποκόμη» είναι η παρουσίαση της σύγχρονης σχιζοφρένειας του ανθρώπου. Της ατέλειάς του. Δηλαδή εκείνης της «αλλοτρίωσης» που κατατείνει να επιλέγει την ανάπτυξη του ενός μόνο μέρους της ανθρώπινης προσωπικότητας και της παραμέλησης του άλλου. Κάτι που λαμβάνει μεγάλες και αρκετές φορές οδυνηρές διαστάσεις σε πολλούς διανοούμενους. Αλλά το πρόβλημα εδώ δεν εστιάζεται τόσο στους διανοούμενους όσο στους ανθρώπους που τους περιβάλλουν και επηρεάζονται καθοριστικά απ’ αυτούς. Έτσι, σε μια επιστολή του Καλβίνο εξηγούνται οι διάφοροι συμβολισμοί του. Έτσι, οι «λεπροί» είναι απομονωμένοι στον δικό τους οργιαστικό κόσμο και δεν είναι παρά οι καλλιτέχνες της παρακμής. Ο γιατρός και ο μαραγκός συμβολίζουν την επιστήμη και την τεχνική που έχουν απομακρυνθεί από τον άνθρωπο. Ο γιατρός κυνηγάει και μελετάει τις ατμίδες του, ενώ ασχολείται ελάχιστα με τις ασθένειες των ανθρώπων, ενώ ο τεχνίτης κατασκευάζει εκπληκτικά πολύ-ικριώματα για τους καταδικασμένους σε θάνατο. Όσο για τους ουγενότους, αυτοί αφορούν το περιβάλλον του ίδιου του Καλβίνου και δίνουν μια εικόνα ολόκληρης της πορείας του ιδεαλιστικού αμοραλισμού της αστικής τάξης. Το τέλος του μυθιστορήματος είναι ευτυχισμένο, όπως εξάλλου συμβαίνει σε όλα τα παραμύθια. Τα δύο μισά, το καλό και το κακό, του ίδιου Εγώ, του ίδιου δηλαδή ανθρώπου, του διχοτομημένου υποκόμη εν προκειμένω, θα μονομαχήσουν με διακύβευμα τον έρωτα μιας όχι τόσο όμορφης αλλά έξυπνης νεαρής και μάλιστα φτωχής κοπέλας. Θα χάσουν και οι «δύο». Αλλά μέσα από την απώλεια και την ήττα θα επανενωθούν, θα επανασυμφιλιωθούν και το όλον, το ακέραιον του προσώπου θα επανασυσταθεί με καταλύτη και συγκολλητική ουσία όχι κάποια ιδεολογία αλλά τον έρωτα και την ήττα. Αλλά πέραν των νοημάτων, σπουδαία είναι και η αφηγηματική κατασκευή του Ίταλο Καλβίνο που βασίζεται στις αντιθέσεις.
Ο Ίταλο Καλβίνο (1923-1985) γεννήθηκε στην Κούβα, αλλά σε νεαρή ηλικία εγκαταστάθηκε με τους γονείς του στην Ιταλία. Το 1943 προσχωρεί στους παρτιζάνους της ιταλικής αντίστασης. Πρωτοεμφανίστηκε στα ιταλικά γράμματα το 1947 με το μυθιστόρημα "Το μονοπάτι με τις αραχνοφωλιές" με θέμα την Αντίσταση, θέμα που πραγματεύεται και στο επόμενο βιβλίο του, μια συλλογή από διηγήματα με γενικό τίτλο "Τελευταίο έρχεται το κοράκι". Ακολουθεί η τριλογία που τον έκανε διάσημο, τρία σύντομα μυθιστορήματα που συνθέτουν τον κύκλο "Οι πρόγονοί μας: Ο διχασμένος υποκόμης", "Ο αναρριχώμενος βαρόνος" και "Ο ανύπαρκτος ιππότης". Ακολουθεί, το 1956, μια συλλογή ιταλικών λαϊκών παραμυθιών που μετέγραψε ο συγγραφέας με τον τίτλο "Ιταλικοί μύθοι", ενώ δυο χρόνια αργότερα εκδίδει τα "Διηγήματα", συλλογή που περιέχει και την πολύ γνωστή ενότητα διηγημάτων "Οι δύσκολοι έρωτες". Ακολουθούν δύο σύντομα μυθιστορήματα, το "Μαρκοβάλντο ή οι εποχές στην πόλη" και το "Η μέρα ενός εκλογικού αντιπροσώπου" (1963) που ολοκληρώνουν τη "νεορεαλιστική" του φάση. Το 1965 και το 1967 εκδίδει δύο συλλογές "φανταστικών" διηγημάτων με τίτλους "Τα κοσμοκωμικά" και "Ταυ με μηδέν", ενώ το 1969 εκπλήσσει όλο τον κόσμο με το "Κάστρο των διασταυρωμένων πεπρωμένων". Ακολουθούν τα έργα "Οι αόρατες πόλεις" (1972), "Αν μια νύχτα του χειμώνα ένας ταξιδιώτης" (1979) και "Πάλομαρ" (1983). Μετά το θάνατό του εκδόθηκαν τα έργα "Κάτω απ' τον ιαγουάρο ήλιο", "Σχετικά με το παραμύθι" (δοκίμιο), "Αμερικανικά μαθήματα" (δοκίμιο), "Ο δρόμος του Σαν Τζιοβάνι", "Γιατί να διαβάζουμε τους κλασικούς" (δοκίμιο) και "Πριν να πεις "εμπρός"".
Πηγή: http://artinews.gr/%CE%8A%CF%84%CE%B1%CE%BB%CE%BF-%CE%BA%CE%B1%CE%BB%CE%B2%CE%AF%CE%BD%CE%BF-%CE%B7-%CE%BF%CE%BB%CE%AD%CE%B8%CF%81%CE%B9%CE%B1-%CE%B4%CE%B9%CF%87%CE%BF%CF%83%CF%84%CE%B1%CF%83%CE%AF%CE%B1-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CF%83%CF%8D%CE%B3%CF%87%CF%81%CE%BF%CE%BD%CE%BF%CF%85-%CE%B1%CE%BD%CE%B8%CF%81%CF%8E%CF%80%CE%BF%CF%85.html?fbclid=IwAR3bls9jYD_XimBM7j7LOrasOVMQxynrD83yxey2nvyDNlcq8sKp6L4f7iA
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου