Γ.Θ. Βαφόπουλος-Άουσβιτς. Ελεγείο σε μια ξανθή κοτσίδα

Λεν πώς τους πύργους της Σκωτίας τη νύχτα

τα φαντάσματα των παλιών καιρών πλανιούνται.

Όμως τώρα, καθώς με ανταριασμένο πνεύμα,

στο στρατόπεδο αυτό της φρίκης περιφέρομαι,

αντιλαμβάνομαι πως στους δικούς μας τους καιρούς

τα φαντάσματα περπατούνε και τη μέρα.

Μικρή Ραχήλ, αν το δικό σου φάντασμα

δεν μπορεί να το ιδεί κανείς απʼ όλους τούτους

τους αργόσχολους γυρολόγους, που γεμίζουν

με την ανία τους τα μουσεία του κόσμου,

εγώ, μονάχα εγώ έχω το βαρύ προνόμιο,

βυθισμένος στην έκστασή μου, νʼ αντικρύζω

την οπτασία σου, στην απαίσια αυτή βιτρίνα,

όπου μαζί στοιβάζονται πόνος και φρίκη.

Γιατί μονάχα εγώ, σʼ ευφρόσυνες παλιές ημέρες,

που τώρα ανάμνηση πικρή έχουν γίνει μέσα μου,

τη θέρμη της θωπείας μου είχα μεταγγίσει

πάνω στην πλούσια χρυσαφένια κόμη σου.

Μικρή Ραχήλ, να ʽναι άραγε τα μάτια μου,

που δεν μπορούν να ιδούνε τα δικά σου μάτια,

έτσι καθώς σʼ αχλύν οδύνης κολυμπούνε;

Αλλά τότε, πώς βλέπουν τα ίδια τούτα μάτια,

μέσʼ απʼ την ίδια αχλύ, στην ίδια αυτή βιτρίνα,

τη χρυσαφένια κόμη σου, απλωμένη επάνω

σε φριχτούς σωρούς άλλων γυναικείων βοστρύχων;

Αλίμονο, πρέπει να το δεχθώ: Τα μάτια σου

εξατμισθήκαν στου κρεματορίου τη φλόγα.

Σμίξαν με τους ατμούς άλλων πολλών ματιών,

που είχαν κάποτε πλανηθεί μες στʼ όνειρο.

Δύναμη μυστική με σπρώχνει τώρα να συντρίψω

το κρυστάλλινο φράγμα, μπρός σʼ αυτό το ανίδεο πλήθος,

που να βλέπει μπορεί μονάχα γυναικών βοστρύχους,

δίχως την άλλη καν να υποψιάζεται ύπαρξή τους.

Μα εγώ, που αισθάνομαι έντονα την παρουσία σου,

όχι πια με τη λάμψη των αλλοτινών ματιών σου,

αλλά με το φωσφορισμό της οπτασίας σου μόνο,

την ξανθή σου κοτσίδα θέλω νʼ ανασύρω

μέσα από τούτο το φριχτό μακάβριο στοίβαγμα,

για να μην ξαναβάλω, με την ίδια θέρμη,

μικρή Ραχήλ, στο κουρεμένο σου κεφάλι.

Αλλά οι στριγγές φωνές του πλήθους, που δε βλέπει

παρά μονάχα αυτό στα μάτια του που φαίνεται,

την οπτασία σου αρπάξαν απʼ τη έκστασή μου.

Κι άφησαν στη βιτρίνα την ξανθή κοτσίδα σου

να διαλαλεί, με τη δική της τώρα γλώσσα,

πόσο μεγάλος είναι ο πόνος των ανθρώπων,

πόσο είναι ανίερο το άγος της γενοκτονίας.

Τώρα στοχάζομαι πως πάντοτε δεν είναι

ακάνθινος ο στέφανος του μαρτυρίου.

Μπορεί και με ξανθές κοτσίδες να πλεχθεί

απʼ τις μικρές Ραχήλ όλου του κόσμου.

(Οκτώβριος 1978)

Οι προγραμματισμένοι στο χαμό: ποιήματα Θεσσαλονικέων ποιητών για την καταστροφή των Εβραίων της Θεσσαλονίκης: επιλογή,Επιμέλεια: Ντίνος Χριστιανόπουλος, Εκδ. Διαγωνίου 1990.