Κρίτων Αθανασούλης: ο αγαθάγγελος ποιητής

…Ένας διαψευσμένος χιμαιροκυνηγός, με αδιάλειπτη όμως πρόσβαση στο ρεαλιστικό γίγνεσθαι, ήταν ο ποιητής Κρίτων Αθανασούλης. Τραυματιοφορέας μιας εποχής αντιφατικής, σφράγισε με το έργο του την αγωνία για την ανθρώπινη μοίρα, την πάλη για την προβολή της αγάπης ως αντίδοτου και πανανθρώπινης πρότασης ενάντια στην ελλοχεύουσα μάχαιρα της σύγχρονης καθημερινότητας. Πάνω σε μια δημιουργική αντινομία χάραξε την πορεία του ο Αθανασούλης: στην οντολογική αποδοχή μιας ανάλγητης εξωτερικής πραγματικότητας και στον ουμανιστικό φανατισμό της ανατροπής της απ’ τη μια, και στην υπαρξιακή διάσταση αυτής της πάλης απ’ την άλλη. Επώδυνα οχήματα της διαδρομής, η εκ των έσω γνώση της εγκόσμιας φαυλότητας, η κραυγή της καταγγελίας της και το όνειρο ως την έσχατη καταφυγή. Αντιμετωπίζοντας την περίπτωση του Αθανασούλη συνολικά, σχημάτιζα πάντα την εντύπωση μιας μέριμνας αδιάκοπης κυοφορίας, μιας ανανεωτικής εκφραστικής αγωνίας, μιας ακένωτης έμπνευσης, μιας παρακολούθησης της γόνιμης φαντασίας μέχρι την παρέκκλιση.

[…]Αγάπη, ειρήνη, ελευθερία, καλοσύνη, δικαιοσύνη, άλλοτε ως άμεσα, ρητά ιδεολογικά αιτήματα και άλλοτε ιδέες επενδυμένες με το συνοδό τους λυρισμό ή οργανωμένες ως συνθετική αλληγορία, αυτά αποτελούν την πολιτικά αντιφατική αλλά κοινωνικά και ανθρώπινα αταλάντευτη, την ιδιότυπη «στράτευση» του Αθανασούλη. Το όραμά του, πλήρες πάθους και εγρήγορσης, κατατείνει σ’ έναν τελειότερο άνθρωπο, σε μια μελλοντική ενορατική οντότητα, απαλλαγμένη από τις μισαλλόδοξες αναπηρίες. Ο ποιητής, χωρίς ποτέ να χάσει τη ρεαλιστική ελπίδα, συχνά υπερβαίνει την οδυνηρή πραγματικότητα και, κουρασμένος από τις διαψεύσεις, πλαστουργεί ένα υπερβατικό, δικό του σύμπαν, ένα μεταφυσικό καταφύγιο με αναγνωρίσιμα όμως στοιχεία από τον γύρω του κόσμο.


Με ακάματο στοχασμό και ακοίμητη ευαισθησία επιπλώνει ο Αθανασούλης την απόγνωσή του η οποία, καμιά φορά, στην ένταση και στην πληθωρική αναλυτικότητα της προσωπικής της έκφρασης, συνορεύει με την έμμονη ιδέα. Ελέω αυτής όμως ο ποιητής φθάνει και στα εντελέστερα επιτεύγματά του, στις ατομικές ποιητικές του ατμόσφαιρες και στις λυρικές αυτοψυχαναλυτικές του καταδύσεις. Ελέω αυτής της έμμονης ιδέας αναπτύσσει και το γενικότερο οικουμενικό φιλοσοφικό στερέωμα της ποίησής του, γεμάτο αδιάλειπτη μέριμνα και τρυφερότητα για τον πάσχοντα συνάνθρωπο.


[…] Στους πολυγράφους κανείς δεν εγγυάται ακέραιη την επιβίωση. Η ποίηση, όμως, του Αθανασούλη, πέρα απ’ τη μεταφορά του παλμού της εποχής του, όπως επισημαίνει ο Κ. Στεργιόπουλος, πέρα απ’ την αισθητική της καταξίωση σ’ ένα ικανό μέρος της και την ανταπόδοτη ίσως σημασία της στον μεταπολεμικό λογοτεχνικό μας χάρτη, έχει ένα μεγάλο, ιδίως σημερινό, οπαδό: τον χειμαζόμενο Άνθρωπο.

Το ταξίδι

Κοιτάζω

στο κατάστρωμα

τους αδερφούς μου που γέρασαν

σε μια νύχτα.

Μου είπαν

πως δεν εστοχάστηκαν ένα τέλος

μέσα σε πέλαγα βασανισμών.

Δεν έχουν κρεβάτι,

ψωμί,

δεν έχουν όνειρα.

Όσοι δεν έχουν κρεβάτι

ξαγρυπνούν και στοχάζονται.

Όσοι δεν έχουν ψωμί

έχουν όνειρα.

Όσοι δεν έχουν όνειρα

έχουν ελπίδες.

Είναι σκληρό το κακό που σε βρίσκει

απροετοίμαστο

και δυό φορές σκληρός είναι ο θάνατος

που δε βρίσκει αντίσταση

ο ερχομός του.

Ο μύθος του μοναχικού ανθρώπου, Α΄

…Φωνάζω

να μοιραστούμε τις λύπες,

την άνοιξη και τα οπωροφόρα όνειρα,

πάρτε τα πλούτη μου όλα,

δώστε μου μόνο

ένα σπίρτο ν’ ανάψω

ένα άστρο μες στην

ασταμάτητη καταιγίδα.

Η μικρή μου φωνή

Η μικρή μου φωνή στα στόματα των ανθρώπων

γίνεται ήχος παράξενος, κραυγή ζωντανή

γιατί βγαίνει απ’ τη μυστική διάθεση μια ευχής

που μένει κρυμμένη την ώρα που η βία θριαμβεύει.

Τότε στις απόρρητες κρύπτες που ωριμάζει η ψυχή

κάτω απ’ το παράνομο φως μια ασπαίρουσας αγωνίας,

τυπώνεται η εφημερίδα με τ’ αόρατα γράμματα

για να διαβαστεί απ’ αυτούς που μέλλεται να πεθάνουν.

Για να μην πεθάνει κανείς απ’ τη βία και τι δε θα ‘δινα, φίλε!

Θα ‘λεγα ΟΧΙ ακόμα κι αν ήταν η ανθρωπότητα να σωθεί.

Εγώ είμαι ένας τρελός

Εγώ είμαι ένας τρελός που μπροστά στις βιτρίνες

φαντάζομαι μια μεταμόρφωση του εαυτού μου

στου εραστού την προκλητικότητα να με οδηγήσει.

Εγώ είμαι ένας τρελός γιατί στο δίσκο της εκκλησίας

ποτέ δε ρίχνω δεκάρα μήπως εξευτελίσω

τους άμοιρους παπάδες, γιατί πάντα νομίζω

πως αυτοί πρέπει να τρέφονται μόνο με πνεύμα Κυρίου.

Εγώ είμαι ένας τρελός γιατί ποτέ δε σηκώνω

το λόγο μου πάνω από το ζεστό τόνο της ομιλίας.

Εγώ είμαι ένας τρελός γιατί δεν αρκούμαι

σ’ αυτό που βλέπω. Η απ’ έξω ομορφιά με τρομάζει

και ψάχνω να βρω μέσα στο καθετί αν υπάρχει.

Εγώ είμαι ένας τρελός γιατί βασανίζομαι

να πείσω τον άλλον να μου πει μιαν ομαλή καλημέρα.

Εγώ είμαι ένας τρελός γιατί έσπασα το ρολόι μου

νομίζοντας έτσι πως θα νικήσω το χρόνο.

Τέλος εγώ είμαι ένας τρελός γιατί ακόμα νομίζω

πως οι πόλεμοι γίνονται για να κερδηθεί η ελευθερία.

Στην πόλη…

…Γυρίζω από μια συγκέντρωση που ρήτορες

ανεπιφύλαχτα μας είπαν

αύριο αλλάζει ο κόσμος, γίνεται όνειρο

κι εγώ τρέχω ανυπόμονος να κοιμηθώ

να δω την αλλαγή στον ύπνο μου.

Άλλοι καπνίζουνε μαριχουάνα.

Κυρίες και κύριοι…

…Θα μου πεις και τ’ είναι αυτά που λες

υπάρχει και Θεός

αλλά το ξέρω πως μερικοί Θεοί

έγιναν από μόνοι τους

δε βαρύνεσαι, είπαν, τόσοι κι ένας ακόμα

τίποτε δε μετράει

κάποιος θα χτίσει μιάν εκκλησιά και για μένα

και δεν έχει άδικο

φτηνότερα απ’ όλα στην πλατεία Αγίας Ειρήνης

πουλιέται το μοσχολίβανο.

Μία μικρή γεύση μόνο από το εξαιρετικό:

ΚΡΙΤΩΝ ΑΘΑΝΑΣΟΥΛΗΣ, Μια παρουσίαση από τον Γιάννη Βαρβέρη, εκδόσεις Γαβριηλίδη

Βιογραφικό του ποιητή εδώ:
http://www.ekebi.gr/frontoffice/portal.asp?cpage=NODE&cnode=461&t=92

Πηγή: http://bedlingtonshire10.rssing.com/chan-6193162/all_p7.html#item140