Lautreamont-(αποσπάσματα)

Από το πρώτο άσμα

ΙΙΙ

Γερό -Ωκεανέ με τα κρυστάλλινά σου κύματα, μοιάζεις, κρατώντας τις αναλογίες,

μ' εκείνες τις γαλαζωπές ραβδώσεις όπου θωρεί κανείς να 'χουν οι ναυτικοί στην

πληγιασμένη τους τη ράχη. Μια τεράστια απεραντοσύνη είσαι απλωμένη πάνω στο

κορμί της γης. Στο πρώτο σου τ' αντίκρισμα, ένας σιγανός λυπητερός αέρας, που θα

τον έλεγε άλλος ψιθυρητό της σάρκας σου της απολαυστικής, περνάει αφήνοντας

αχνάρια άσβηστα μες στη συγκλονισμένη ως τα κατάβαθα ψυχή και ξυπνάει στη θύμηση

κεινών που σ' αγαπάνε, τα τραχιά ξεκινήματα τ' ανθρώπου, τότες που πρωτόνιωσε τον

πόνο, τον πόνο που πια δεν τον αποχωρίστηκε ποτέ! Σε χαιρετώ, Γερο -Ωκεανέ!

Γερο -Ωκεανέ, η σφαιρική και αρμονική μορφή σου που δίνει κάτι το χαρούμενο στη

σοβαρή όψη της γεωμετρίας, μου θυμίζει με το παραπάνω τα ματάκια του ανθρώπου

τα σμικρά και στρογγυλούτσικα σαν τ' αγριόχοιρου και καθαρογραμμένα σ' όλο τους το

γύρο σαν των πουλιών της νύχτας. Ο άνθρωπος ωστόσο πίστεψε σ' όλους τους καιρούς

πως είναι ωραίος. Εγώ λέω μάλλον ότι πίστεψε στην ομορφιά του από εγωισμό και

φιλαυτία ενώ πραγματικά δεν είναι διόλου ωραίος και το ξέρει. Αλλιώς πώς γίνεται

να κοιτάει τον όμοιό του με τόση καταφρόνια; Σε χαιρετώ, Γερο -Ωκεανέ!

Ποιος θα νιώσει γιατί, δυο ερωτευμένοι που την παραμονή ακόμα λατρεύονταν,

παρεξηγημένοι για μια λέξη μονάχα, παίρνουν των ομματιών τους και τραβάνε

άλλος σ' ανατολή κι άλλος σε δύση, κεντρισμένοι από το μίσος, την εκδίκηση,

τον έρωτα και την τύψη -και δεν ξανασμίγουν ποτέ, καθένας τυλιγμένος στην

περήφανη μοναξιά του; Είναι ένα θαύμα που το βλέπεις ν' ανανεώνεται κάθε μέρα

και που δεν είναι για τούτο λιγότερο αξιοθαύμαστο. Ποιος θα νιώσει γιατί απολαμβάνουμε

όχι μόνο γενικά τις συμφορές των ομοίων μας αλλ' ακόμη και τις συμφορές των

φίλων μας των πιο αγαπητών, ενώ την ίδια στιγμή παριστάνουμε τον θλιμμένο; Αχ, έχει

να κάνει δρόμο πολύν ακόμα η ψυχολογία μας για να μπορέσουμε να πούμε ότι σημείωσε

κάποια πρόοδο. Σε χαιρετώ, Γερο -Ωκεανέ!

... κείνο το αιώνιο μουγκρητό που οι άνθρωποι το τρέμουν ακόμα κι όταν μ' ασφάλεια

σ' ατενίζουνε από την ακρογιαλιά, τότε ναι, το βλέπω κι εγώ, πως δε μου ανήκει το

υπέρτατο δικαίωμα να ονομαστώ ισότιμός σου. Γι' αυτό και μπροστά στην υπεροχή σου,

θα ήμουν πρόθυμος να σου προσφέρω την αγάπη μου όλη (και κανείς δε μπορεί να

φαντασθεί τι περισσήν αγάπη κλείνουν οι λαχτάρες μου για Ομορφιά) εάν εσύ δε μ'

έκανες -και με τι πόνο- να συλλογίζομαι τους συνανθρώπους μου που αποτελούν στο

πλάγι σου την πιο ειρωνική, την πιο κωμική αντίθεση που μπορεί ποτέ κανείς να

απαντήσει σε ολάκερη τη δημιουργία. Όχι, δε μπορώ να σ' αγαπώ, σε σιχαίνομαι!

Από το τέταρτο άσμα

Ι

... Συχνά θα μου τύχει να εκφράσω με πολύ επίσημος ύφος τα πιο αστεία και κωμικά

πράγματα... δε βρίσκω πως αυτός είναι λόγος αρκετός για να χαράξει έστω και για λίγο

το χείλι σας. Θα μου πείτε: μα είναι δυνατόν να εμποδίσω τον εαυτό μου να γελάσει;

Όχι βέβαια, σύμφωνοι, όμως κάθε φορά που παρουσιάζεται μια τέτοια περίπτωση, ας

είναι το γέλιο σας κάπως μελαγχολικό. Δηλαδή να γελάτε αλλά την ίδια στιγμή να κλαίτε

κιόλας. Κι αν σας είναι αδύνατον να κλάψετε με τα μάτια, δοκιμάστε να κλάψετε με το

στόμα. Κι αν μήτε αυτό δε γίνεται, δοκιμάστε να ουρήσετε. Πάντως, ένα οποιοδήποτε

υγρό, σας προειδοποιώ, είναι απαραίτητο σε μια τέτοια περίπτωση, έτσι ώστε ν' απαλύνει

κάπως τη στέγνια που αφήνει το γέλιο καθώς σπάει και τραβάει προς τα πίσω τις γραμμές

των χειλιών πάνω στο πρόσωπο. όσο για μένα, δεν πρόκειται ποτέ να επιτρέψω να με

κάνουνε άνω -κάτω αυτά τα ψευτοκακαρίσματα και τα βλακομουκανήματα του ενός και

του αλλουνού που όλο και βρίσκουνε αφορμή κάτι να πουν όταν βρεθούν μπροστά σ' έναν

χαρακτήρα κάπως διαφορετικό από τον δικό τους, μόνο και μόνο επειδή αυτός αποτελεί

μιαν απ' τις άπειρες παραλλαγές που θέλησε ο Θεός, χωρίς ποτέ του ν' απομακρυνθεί

από έναν πρωταρχικό τύπο, να πλάσει, ώστε να στήσει κάπου τις οστεώδεις τους

κορμοστασιές.

...Το γέλιο, η αμαρτία, η περηφάνια, η τρέλα, όλα θα παρελάσουνε με τη σειρά τους από

την άκρα ευαισθησία ως τον έρωτα της δικαιοσύνης που με χαρακτηρίζουν και θ' αποτελέσουν

ένα υπόδειγμα μπροστά στα μάτια της έκπληκτης ανθρωπότητας. Καθένας θα αναγνωρίσει

τον εαυτό του τέτοιον που είναι πραγματικά κι όχι τέτοιον που θα ήθελε ή θα έπρεπε να είναι.

Κι ίσως -ίσως αυτό το απλό ιδανικό που η φαντασία μου έχει συλλάβει, να ξεπεράσει μια

μέρα όλα όσα ίσαμε σήμερα η Ποίηση βρήκε να πει από τα πιο μεγαλειώδη ως τα πιο σεπτά

και ιερά. Επειδή, αν αφήνω εξεπίτηδες τις διαστροφές μου να κάνουν πότε -πότε την εμφάνισή

τους στις σελίδες αυτές, το κάνω ακριβώς για να φανούν ακόμα πιο δελεαστικές και οι αρετές

που 'χω σκοπό να δοξολογήσω και που το φωτοστέφανό τους θα το στήσω ψηλά, ώστε μέσα

στο μέλλον τα πιο μεγάλα πνεύματα να τρέφουνε προς το πρόσωπό μου τη βαθύτερη και πλέον

ειλικρινή ευγνωμοσύνη. Με άλλα λόγια, την υποκρισία, θα την κάνω πέρα μια για πάντα.

Στα τραγούδια που σκοπεύω να πω θα υπάρχει ολοφάνερα η επιβλητική εκείνη δύναμη

που χρειάζεται για να πηγαίνω πέρα από κάθε έτοιμη γνώμη.

Μετάφραση: Οδυσσέας Ελύτης