Ανθολόγηση ερωτικής ποίησης της Παλατινής Ανθολογίας, από τις αποδόσεις του Ηλία Κυζηράκου

ΠΛΑΤΩΝ

Ἄλσος δ’ ὡς ἱκόμεσθα βαθύσκιον, εὕρομεν ἔνδον  
πορφυρέοις μήλοισιν ἐοικότα παῖδα Κυθήρης.
οὐ δ’ ἔχεν ἰοδόκον φαρέτρην, οὐ καμπύλα τόξα,
ἀλλὰ τὰ μὲν δένδρεσσιν ὑπ’ εὐπετάλοισι κρέμαντο·
αὐτὸς δ’ ἐν καλύκεσσι ῥόδων πεπεδημένος ὕπνῳ   
εὗδεν μειδιόων· ξουθαὶ δ’ ἐφύπερθε μέλισσαι,
κηροχυτοῦσαι ’ντός, λαροῖς ἐπὶ χείλεσι βαῖνον.

Μὰ ὅταν φθάσαμε στὸ βαθύσκιωτο δάσος,
βρήκαμε κεῖ τὸ γιὸ τῆς Κυθηρίας, κι’ ἦταν σὰ μῆλο κόκκινος.
Δὲν εἶχε τὴ φαρέτρα μὲ τὰ βέλη, μήτε τὰ καμπύλα τόξα.
Ἐκεῖνα κρέμονταν ἀπ᾽ τὰ δασύφυλλα δέντρα,
κι᾽ αὐτὸς ἀνάμεσα στοὺς κάλυκες τῶν ρόδων,
δεμένος ἀπ᾽ τὸν ὕπνο, κοιμόταν χαμογελαστός.
Κι᾽ ἀπὸ πάνω οἱ κίτρινες μέλισσες μὲ μέλι ἀπ᾽ τίς κερῆθρες
ράντιζαν τὰ εὐωδιαστά του χείλια.

Τὴν ψυχὴν Ἀγάθωνα φιλῶν ἐπὶ χείλεσιν ἔσχον·    
 ἦλθε γὰρ ἡ τλήμων ὡς διαβησομένη.

Τὴν ψυχὴ εἶχα στὰ χείλη καθὼς φιλοῦσα τὸν Ἀγάθωνα.
Ἦρθ᾽ ἡ καημένη λὲς κι᾽ ἤθελε νὰ περάσει σ᾽ αὐτόν.

Τῷ μήλῳ βάλλω σε· σὺ δ’ εἰ μὲν ἑκοῦσα φιλεῖς με,   
δεξαμένη τῆς σῆς παρθενίης μετάδος.
εἰ δ’ ἄρ’, ὃ μὴ γίγνοιτο, νοεῖς, τοῦτ’ αὐτὸ λαβοῦσα
σκέψαι τὴν ὥρην ὡς ὀλιγοχρόνιος.

Μῆλο σοῦ ρίχνω. Κι᾽ ἐσύ, ἂν μ᾽ ἀγαπᾶς μὲ τὴν καρδιά σου δέξου το,
τὴν παρθενιά σου δός μου. Μ᾽ ἂν ὅ,τι δὲν ἐπιθυμῶ στοχάζεσαι,
κράτα το νὰ δεῖς πόσο λιγόχρονη εἶναι ἡ νιότη.

Ἀστέρας εἰσαθρεῖς, Ἀστὴρ ἐμός· εἴθε γενοίμην    
οὐρανός, ὡς πολλοῖς ὄμμασιν εἰς σὲ βλέπω.

Κοιτάζεις τ᾽ ἄστρα, Ἀστέρι μου.
Ἄχ, νὰ ἤμουν οὐρανός, μὲ τὰ πολλά του μάτια
νὰ σὲ βλέπω
~·~

ΝΟΣΣΙΣ

Ἅδιον οὐδὲν ἔρωτος· ἃ δ’ ὄλβια, δεύτερα πάντα   
ἐστίν· ἀπὸ στόματος δ’ ἔπτυσα καὶ τὸ μέλι.
τοῦτο λέγει Νοσσίς· τίνα δ’ ἁ Κύπρις οὐκ ἐφίλησεν,
οὐκ οἶδεν τήνα γ’, ἄνθεα ποῖα ῥόδα.

«Τίποτα πιὸ γλυκὸ ἀπ᾽ τὸν ἔρωτα, κι᾽ ὅλα τὰ καλά, δεύτερα εἶναι.
Ἀκόμα καὶ τὸ μέλι ποὺ ἔφτυσα ἀπὸ τὸ στόμα μου».
Αὐτὸ λέγει ἡ Νοσσίς. Μὰ ἐκείνη ποὺ δὲν τὴ φίλησεν ἡ Κύπρις,
δὲν ξέρει βέβαια τί ἄνθη εἶναι τὰ τριαντάφυλλα.
~·~

ΑΣΚΛΗΠΙΑΔΗΣ

Αὐτοῦ μοι, στέφανοι, παρὰ δικλίσι ταῖσδε κρεμαστοὶ  
μίμνετε, μὴ προπετῶς φύλλα τινασσόμενοι,
οὓς δακρύοις κατέβρεξα· κάτομβρα γὰρ ὄμματ’ ἐρώντων.
ἀλλ’ ὅταν οἰγομένης αὐτὸν ἴδητε θύρης,
στάξαθ’ ὑπὲρ κεφαλῆς ἐμὸν ὑετόν, ὡς ἂν ἄμεινον    
ἡ ξανθή γε κόμη τἀμὰ πίῃ δάκρυα.

Αὐτοῦ, σ᾽ αὐτὲς τὶς δίφυλλες πόρτες μείνετε κρεμασμένα,
χωρὶς νὰ τινάξετε βιαστικὰ τὰ φύλλα,
στεφάνια μου, ποὺ μὲ δάκρυα σᾶς μούσκεψα ―
γιατί στάζουν βροχὴ τὰ μάτια τῶν ἐραστῶν.
Μά, σὰν ἀνοίξει ἡ πόρτα καὶ τὸν δῆτε,
στὴν κεφαλή του τὴ βροχή μου στάξετε, ὥστε στάλα
τὴ στάλα ἡ κίτρινή του κόμη τὰ δάκρυα μου νὰ πιεῖ.

Τῷ θαλλῷ Διδύμη με συνήρπασεν· ὤμοι, ἐγὼ δὲ   
τήκομαι ὡς κηρὸς πὰρ πυρί, κάλλος ὁρῶν.
εἰ δὲ μέλαινα, τί τοῦτο; καὶ ἄνθρακες· ἀλλ’ ὅτε κείνους
θάλψωμεν, λάμπουσ’ ὡς ῥόδεαι κάλυκες.

Μ᾽ ἔσυρεν ἡ Διδύμη πίσω της μὲ τὸ κλωνάρι, ἀλοίμονο.
Κι᾽ ἐγὼ λιώνω, σὰν τὸ κερὶ μπρὸς στὴ φωτιά,
θωρώντας τὰ κάλλη της.
Κι᾽ ἂν εἶναι μαύρη, τί μ᾽ αὐτό; Μαῦρα εἶναι καὶ τὰ
κάρβουνα, μὰ ὅταν τ᾽ ἀνάψουμε λάμπουν σὰ ρόδα.

Ἡδὺ θέρους διψῶντι χιὼν ποτόν, ἡδὺ δὲ ναύταις   
ἐκ χειμῶνος ἰδεῖν εἰαρινὸν Στέφανον·
ἥδιον δ’, ὁπόταν κρύψῃ μία τοὺς φιλέοντας
χλαῖνα καὶ αἰνῆται Κύπρις ὑπ’ ἀμφοτέρων.

Εἶναι γλυκὸ πιοτὸ τὸ χιόνι γιὰ τὸν διψασμένο τὸ καλοκαίρι,
καὶ γλυκὸ γιὰ τοὺς ναῦτες, μετὰ τὸ χειμῶνα,
νὰ αἰσθάνονται τὸν ἀνοιξιάτικο ζέφυρο.
Μὰ γλυκύτερο ἀκόμη ὅταν ἕνας μανδύας κρύψει
δυὸ ἐραστές, κι᾽ οἱ δυὸ μαζὶ δοξάζουν τὴν Κύπρη.
~·~

ΖΗΝΟΔΟΤΟΣ

Τίς γλύψας τὸν Ἔρωτα παρὰ κρήνῃσιν ἔθηκεν    
οἰόμενος παύσειν τοῦτο τὸ πῦρ ὕδατι;

Ποιός ἐπελέκησε τὸν Ἔρωτα, καὶ πλάϊ στὶς κρῆνες
τὸν ἔστησε, θαρρώντας πὼς θὰ σβήσει τούτη
τὴ φωτιὰ μὲ τὸ νερό;
~·~

ΜΕΛΕΑΓΡΟΣ

Εὕδεις, Ζηνοφίλα, τρυφερὸν θάλος· εἴθ’ ἐπὶ σοὶ νῦν    
ἄπτερος εἰσῄειν Ὕπνος ἐπὶ βλεφάροις,
ὡς ἐπὶ σοὶ μηδ’ οὗτος, ὁ καὶ Διὸς ὄμματα θέλγων,
φοιτῆσαι, κάτεχον δ’ αὐτὸς ἐγώ σε μόνος.

Κοιμᾶσαι Ζηνοφίλα, τρυφερὸ βλαστάρι.
Ἄχ, ἄφτερος Ὕπνος νὰ σερνόμουν τώρα
στὰ βλέφαρά σου, ὥστε οὔτ᾽ αὐτός,
ποὺ καὶ τοῦ Διὸς τοὺς ὀφθαλμοὺς μαγεύει,
νὰ σ᾽ ἐπισκέπτονταν,
μὰ ἐγὼ νὰ σ᾽ εἶχα μόνος.

Εἰνόδιον στείχοντα μεσαμβρινὸν εἶδον Ἄλεξιν,   
ἄρτι κόμαν καρπῶν κειρομένου θέρεος.
διπλαῖ δ’ ἀκτῖνές με κατέφλεγον· αἱ μὲν Ἔρωτος
παιδὸς ἀπ’ ὀφθαλμῶν, αἱ δὲ παρ’ ἠελίου.
ἀλλ’ ἃς μὲν νὺξ αὖθις ἐκοίμισεν· ἃς δ’ ἐν ὀνείροις   
εἴδωλον μορφῆς μᾶλλον ἀνεφλόγισεν.
λυσίπονος δ’ ἑτέροις ἐπ’ ἐμοὶ πόνον ὕπνος ἔτευξεν
ἔμπνουν πῦρ ψυχῇ κάλλος ἀπεικονίσας.

Εἶδα τὸν Ἀλέξη νὰ περιδιαβάζει μεσημεριάτικα
στοὺς δρόμους, τότε ποὺ τοῦ καλοκαιριοῦ
κουρεύονταν ἡ κόμη τῶν καρπῶν.
Καὶ διπλὲς μὲ κατάκαιγαν ἀχτίνες, ἐκεῖνες
τοῦ ἔρωτα ἀπ᾽ τὰ μάτια τοῦ παιδιοῦ
κι ἐκεῖνες τοῦ ἥλιου. Τοῦ ἥλιου τὶς ἐκοίμισεν ἡ νύχτα πάλι,
μὰ τοῦ ἔρωτα τὶς ἄναψε περισσότερο
στὰ ὄνειρα τὸ εἴδωλο τῆς ὀμορφιᾶς.
Ἔτσι ὁ ὕπνος, ποὺ τὸν μόχθον ἀπ᾽ τοὺς ἄλλους παίρνει,
σ᾽ ἐμὲ πόνον ἔφερε, ἀφοῦ τὴν ὀμορφιά,
ζωντανὴ φωτιὰ τὴν ἀπεικόνισε στὴν ψυχή μου.

Πλέξω λευκόιον, πλέξω δ’ ἁπαλὴν ἅμα μύρτοις   
νάρκισσον, πλέξω καὶ τὰ γελῶντα κρίνα,
πλέξω καὶ κρόκον ἡδύν· ἐπιπλέξω δ’ ὑάκινθον
πορφυρέην, πλέξω καὶ φιλέραστα ῥόδα,
ὡς ἂν ἐπὶ κροτάφοις μυροβοστρύχου Ἡλιοδώρας    
εὐπλόκαμον χαίτην ἀνθοβολῇ στέφανος.

Θὰ πλέξω τ᾽ ἄσπρο μανουσάκι, θὰ πλέξω καὶ τὸν
τρυφερὸ νάρκισσο σ᾽ ἀνθοὺς μυρτιᾶς, θὰ πλέξω
καὶ τὰ γελαστὰ τὰ κρίνα, καὶ τὸν γλυκὸ θὰ πλέξω κρόκο.
Κι᾽ ἀπὸ πάνω θὰ πλέξω τὸν κόκκινον ὑάκινθο,
θὰ πλέξω καὶ τ᾽ ἀγαπητὰ στοὺς ἐραστὲς
τριαντάφυλλα, ὥστε τὸ στεφάνι, πού ᾽ναι
στοὺς κροτάφους τῆς μυροπλέξουδης Ἠλιοδώρας,
νὰ ραίνει μ᾽ ἄνθη τὰ ὄμορφα μακρυὰ μαλλιά.
 ~·~

ΣΤΡΑΤΩΝ

Ἑσπερίην Μοῖρίς με, καθ’ ἣν ὑγιαίνομεν ὥρην,   
—οὐκ οἶδ’, εἴτε σαφῶς εἴτ’ ὄναρ—ἠσπάσατο.
ἤδη γὰρ τὰ μὲν ἄλλα μάλ’ ἀτρεκέως ἐνόησα,
χὠκόσα μοι προσέφη, χὠκόσ’ ἐπυνθάνετο·
εἰ δέ με καὶ πεφίληκε, τεκμαίρομαι· εἰ γὰρ ἀληθές,    
πῶς ἀποθειωθεὶς πλάζομ’ ἐπιχθόνιος;

Τὸ βράδυ, ὅταν εἴπαμε καληνύχτα, ὁ Μοίρης μὲ φίλησε
― ἄνκαι στὴν πραγματικότητα ἢ σ᾽ ὄνειρο δὲν ξέρω.
Ὅλα τ᾽ ἄλλα τὰ θυμᾶμαι τώρα πολὺ καθαρά –τί
εἶπε, τίς ἐρωτήσεις ποὺ μοῦ ᾽κανε– μὰ ὅτι μὲ
φίλησε τὸ ὑποθέτω μόνο.
Γιατί ἂν εἶναι ἀλήθεια, πῶς συμβαίνει
ἐγὼ ποὺ γίνηκα θεός, νὰ βαδίζω πάνω στὴ γῆ;
~·~

ΡΟΥΦΙΝΟΣ

Ὄμματ’ ἔχεις Ἥρης, Μελίτη, τὰς χεῖρας Ἀθήνης,   
τοὺς μαζοὺς Παφίης, τὰ σφυρὰ τῆς Θέτιδος.
εὐδαίμων ὁ βλέπων σε, τρισόλβιος ὅστις ἀκούει,
ἡμίθεος δ’ ὁ φιλῶν, ἀθάνατος δ’ ὁ γαμῶν.

Ἔχεις τὰ μάτια τῆς Ἥρας, Μελίτη, τὰ χέρια τῆς Ἀθηνᾶς,
τὰ στήθεια τῆς Ἀφροδίτης, τὰ πόδια τῆς Θέτιδας.
Μακάριος αὐτὸς ποὺ σὲ βλέπει. Τρισευτυχισμένος
ἐκεῖνος ποὺ σὲ ἀκούει. Κι᾽ ἡμίθεος αὐτὸς ποὺ
σὲ φιλᾶ. Μ᾽ αὐτὸς ποὺ σὲ παίρνει γυναῖκα του
ἀθάνατος.
~·~

ΠΑΛΛΑΔΑΣ

Γυμνὸς Ἔρως· διὰ τοῦτο γελᾷ καὶ μείλιχός ἐστιν·   
οὐ γὰρ ἔχει τόξον καὶ πυρόεντα βέλη·
οὐδὲ μάτην παλάμαις κατέχει δελφῖνα καὶ ἄνθος·
τῇ μὲν γὰρ γαῖαν, τῇ δὲ θάλασσαν ἔχει.

Ἄοπλος εἶν᾽ ὁ Ἔρωτας, γι᾽ αὐτὸ γελᾶ καὶ γλυκὸς
εἶναι, γιατί δὲν ἔχει τόξο καὶ πύρινα βέλη.
Κι᾽ οὔτε χωρὶς νόημα στὰ χέρια του κρατᾶ
δελφίνι καὶ λουλούδι.
Ἔτσι στὸ ἕνα χέρι ἔχει τὴ γῆ, τὴ θάλασσα στὸ ἄλλο.
~·~

ΠΑΥΛΟΣ ΣΙΛΕΝΤΙΑΡΙΟΣ

Μέχρι τίνος φλογόεσσαν ὑποκλέπτοντες ὀπωπὴν    
φώριον ἀλλήλων βλέμμα τιτυσκόμεθα;
λεκτέον ἀμφαδίην μελεδήματα, κἤν τις ἐρύξῃ
μαλθακὰ λυσιπόνου πλέγματα συζυγίης,
φάρμακον ἀμφοτέροις ξίφος ἔσσεται· ἥδιον ἡμῖν    
ξυνὸν ἀεὶ μεθέπειν ἢ βίον ἢ θάνατον.

Ὡς πότε θ’ ἀνταλλάζουμε κλεφτὲς ματιές,
μὲ τρόπο τὴ φωτιά τους κρύβοντας;
Πρέπει νὰ φανερώσουμε τὰ βάσανά μας. Κι᾽ ἂν
κανεὶς ἐμποδίσει τὸ τρυφερὸ ζευγάρωμα ποὺ θὰ
σβήσει τοὺς πόνους μας, τὸ ξίφος γιατρειὰ καὶ γιὰ τοὺς δυὸ θὰ γίνει.
Εἶναι γλυκύτερο γιὰ μᾶς κοινὸ πάντα
ν᾽ ἀκολουθοῦμε ἢ βίο ἢ θάνατο.
~·~

ΑΔΗΛΑ

Ματέρες αἱ Περσῶν, καλὰ μὲν καλὰ τέκνα τέκεσθε,
ἀλλ’ Ἀρίβαζος ἐμοὶ κάλλιον ἢ τὸ καλόν.

Ὦ Περσίδες μητέρες, ὄμορφα, ναὶ ὄμορφα παιδιὰ
γεννᾶτε. Μὰ γιὰ μὲ ὁ Ἀρίβαζος εἶναι πιὸ ὄμορφος
ἀπ᾽ τὴν ὀμορφιά.

Εἴθ’ ἄνεμος γενόμην, σὺ δὲ δὴ στείχουσα παρ’ αὐγὰς   
στήθεα γυμνώσαις καί με πνέοντα λάβοις.

Ἄχ, νὰ γινόμουν ἄνεμος,
καὶ σὺ περπατῶντας ἐκεῖ ποὺ σπάζει τὸ κῦμα
νὰ γύμνωνες τὰ στήθεια σου,
καὶ νὰ μὲ πάρεις, καθὼς πνέω, πάνω σου.

Ὄμφαξ οὐκ ἐπένευσας· ὅτ’ ἦς σταφυλή, παρεπέμψω·    
μὴ φθονέσῃς δοῦναι κἂν βραχὺ τῆς σταφίδος.

Ἄγουρη μ᾽ ἀρνήθηκες. Σὰν ἤσουν σταφύλι,
Μ᾽ ἔδιωξες. Τοὐλάχιστο μὴ λυπηθεῖς νὰ μοῦ δώσεις
λίγη ἀπ᾽ τὴ σταφίδα σου.

Εἶπα καὶ αὖ πάλιν εἶπα· „Καλός, καλός.“ ἀλλ’ ἔτι φήσω,   
ὡς καλός, ὡς χαρίεις ὄμμασι Δωσίθεος.
οὐ δρυὸς οὐδ’ ἐλάτης ἐχαράξαμεν οὐδ’ ἐπὶ τοίχου
τοῦτ’ ἔπος· ἀλλ’ ἐν ἐμῇ ἴσχετ’ Ἔρως κραδίᾳ.
εἰ δέ τις οὐ φήσει, μὴ πείθεο. ναὶ μὰ σέ, δαῖμον,    
ψεύδετ’· ἐγὼ δ’ ὁ λέγων ἀτρεκὲς οἶδα μόνος.

Τὸ εἶπα καὶ τὸ ξανάπα: «Εἶναι ὡραῖος, εἶναι ὡραῖος».
Μ’ ἀκόμη λέω ὅτι ὁ Δωσίθεος εἶναι ὡραῖος
κι᾽ ἔχει ὄμορφα μάτια.
Δὲν ἐχαράξαμε τὰ λόγια τοῦτα σὲ καμμιὰ
βελανιδιὰ ἢ ἔλατο, οὔτε σὲ τοῖχο,
μὰ στὴν καρδιά μου τά ᾽καψεν ὁ Ἔρως.
Ἄν κανεὶς τ᾽ ἀρνηθεῖ, μὴ τὸν πιστεύεις.
Ναί, στ᾽ ὁρκίζομαι, Θεέ, λέει ψέμματα,
κι᾽ ἐγὼ ποὺ τὸ λέω μόνος ξέρω τὴν ἀλήθεια.

Εὐφαμεῖτε, νέοι· τὸν Ἔρωτ’ ἄγει Ἀρκεσίλαος    
πορφυρέῃ δήσας Κύπριδος ἁρπεδόνῃ.

Σιωπή, ὦ νέοι! Ὁ Ἀρκεσίλαος ὁδηγεῖ τὸν ἔρωτα
κατὰ δῶ, δεμένον μὲ τὴν ἅλικη κλωστὴ τῆς Κύπριδας.

Απόδοση: Ηλίας Κυζηράκος

Αναδημοσίευση από: https://iliasmalevitis.wordpress.com/2023/02/14/%CE%B1%CE%BD%CE%B8%CE%BF%CE%BB%CF%8C%CE%B3%CE%B7%CF%83%CE%B7-%CE%B5%CF%81%CF%89%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE%CF%82-%CF%80%CE%BF%CE%AF%CE%B7%CF%83%CE%B7%CF%82-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CF%80%CE%B1%CE%BB%CE%B1/?fbclid=IwAR2m7My5Rcj1_94gHBxEjvwRoTrCeMXYzSOk7RtCjGDk_jGdfnVbL_daZPI