Εμμανουήλ Ροΐδης - Αποφθέγματα

• Ἡ πλῆξις καὶ ἡ ἀργία εἶναι τὰ κυριώτερα ἐλατήρια τῆς εὐσεβείας. Εἰς οὐρανὸν τενίζομεν τότε μόνον, ὅταν δὲν ἔχωμεν τί νὰ κάμωμεν ἢ νὰ ἐλπίσωμεν ἐπὶ τῆς γῆς, τὰς δὲ ἁγίας εἰκόνας ἀσπαζόμεθα, ὁσάκις δὲν ἔχομεν ἄλλο τι ν’ ἀσπασθῶμεν.
• Ὁ ὠφελιμώτερος τρόπος νὰ μεταχειρίζωνται μερικοὶ ἄνθρωποι τὸ μελάνι των θὰ ἦτο ἂν ἐμαύριζαν μὲ αὐτὸ τὰ ὑποδήματά των.
• Ἡ ἀθυροστομία εἶναι ἀναγκαία εἰς τὴν σάτυραν ὡς τὰ πτερὰ εἰς τὰ πτηνά, κατὰ τοῦτο διαφέρει τῶν ἄλλων κανόνων ὅτι δὲν δέχεται ἐξαιρέσεις.
• Ὁ Ἀδὰμ συνεχώρησεν ἴσως τὴν ἄπιστον γυναῖκά του, διότι τότε δὲν ὑπῆρχεν ἄλλη.
• Οἱ σχολαστικοί μας ὠνόμασαν, πιθανῶς, τὸ μανδύλιον ‘ρινόμακτρον’, διότι μόνον ἡ μύτη των συγκινεῖται καὶ τρέχει, τοὺς δὲ ὀφθαλμοὺς οὐδέποτε ᾐσθάνθησαν τὴν ἀνάγκην ν’ ἀπομάξωσιν.
• Ἕκαστος τόπος ἔχει τὴν πληγήν του· ἡ Ἀγγλία τὴν ὁμίχλην, ἡ Αἴγυπτος τὰς ὀφθαλμίας, ἡ Ἑλβετία τοὺς περιηγητὰς καὶ ἡ Ἑλλὰς τὴν Μεγάλην Ἰδέαν.
• Έκαστος τόπος έχει την πληγήν του: Η Αγγλία την ομίχλην, η Αίγυπτος τας οφθαλμίας, η Βλαχία τας ακρίδας και η Ελλάς τους Ελληνας
• Ἡ πληθὺς τῶν νόμων εἶναι ἀσφαλὲς τεκμήριον τῆς διαφθορᾶς τῶν ἠθῶν, οὕτω καὶ τῶν ὁρισμῶν ἡ ἀφθονία οὐδὲν ἄλλο ἀποδεικνύει ἢ τὴν ἀσάφειαν τῶν ἰδεῶν.
• Χωρὶς τὴν αἰσχρότητα τῶν ἀρχαίων Ἑλληνίδων, τῆς Ἑλένης, τῆς Φαίδρας, τῆς Μηδείας, τῆς Κλυταιμήστρας καὶ τῶν ἄλλων, οὔτε «Ἰλιάδα» θὰ εἴχομεν, οὔτε Αἰσχύλον ἢ Εὐριπίδην.
• Ἡ διάνοια τῶν σημερινῶν Ἑλλήνων δύναται νὰ ὁμοιωθῇ πρὸς ἀγρόν, τὸν ὁποῖον ὁ ἰδιοκτήτης αὐτοῦ ἀφήνει ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ ἀκαλλιέργητον, διὰ τὸν λόγον ὅτι τὸ προϊὸν τῆς συγκομιδῆς δὲν θὰ ἐκάλυπτε τὴν δαπάνην τῆς καλλιεργείας.
• Γνωστὴ εἶναι ἡ γαλλικὴ παροιμία: «Il n’y a pas de grand home pour son valet de chambre», ἤτοι «Δὲν ὑπάρχει μέγας ἀνὴρ διὰ τὸν θαλαμηπόλον αὐτοῦ».
• Βραβεῖον ἀπονεμόμενον ὑπὸ τῶν κριτῶν τοῦ ἡμετέρου ἀγῶνος ἰσοδυναμεῖ πρὸς εὐχέλαιον, μετὰ τὸ ὁποῖον τὸ βραβευθὲν ἔργον εἶναι καλὸν πρὸς θάψιμον.
• Ὁ Ἕλλην στέργει συνήθως νὰ εἴπῃ τὴν ἀλήθειαν, οὐχὶ ὅμως καὶ νὰ τὴν γράψῃ. Ὁμιλεῖ ὑπὲρ τῆς ἀληθείας δωρεάν, ἀλλὰ γράφει μόνον ἐκ συμφέροντος.
• Κυβέρνησις μη στέργουσα να τροφοδοτή περιττούς και να προτιμά πλειστάκις ανικάνους, ουδ' εφ' ημέραν θα ηδύνατο να ζήση κοινοβουλευτικώς. Οι αποκλειόμενοι θα συνησπίζοντο και θα ήρκει προς άμεσον αυτής ανατροπήν των κηφήνων τούτων ο βόμβος.
• Ο ποιητής Βωδελαίρος, θέλων να εικονίση το ιδανικόν του σικχαμηρού, παρέστησε πτώμα χοίρου σηπόμενον υπό τας ακτίνας θερινού ηλίου. Το ψοφίμιον κείται ύπτιον επί της χλόης, ανοικτάς έχον τας αγκάλας ως εταίρα προκαλούσα τον εραστήν. Η πλευρά αυτού είναι εστιατόριον σκωλήκων, η δε δυσωδία τοσαύτη, ώστε ο διαβάτης λιποθυμεί. Την δύναμιν της εικόνος ταύτης δεν αμφισβητούμεν. Νομίζομεν όμως ότι, αν εγνώριζεν ο ποιητής την Ελλάδα, ήθελε προτιμήσει του νεκρού χοίρου ζώντα και υγιαίνοντα αντιπρόσωπον τάξεώς τινος των παρ' ημίν δημοσιογράφων.
• Σέβομαι τοὺς νεκροὺς καὶ ὅταν ἀκόμη εἶναι ζωντανοί.
• Το συνταγματικόν πολίτευμα, καίτοι ον το άριστον πάντων, έχει όμως ως παν ανθρώπινον έργον και ελαττώματα, εξ ων το μέγιστον ότι υποθάλπει την απληστίαν πολυαρίθμου ομάδος βουλευτών.
• Καθώς υπάρχουσιν αλλαχού εταιρείαι προς προστασίαν των ανυπερασπίστων πλασμάτων, αλόγων, γάτων, περιστερών και άλλων πτερωτών και μαστοφόρων, ούτω να συστηθή και εις την Ελλάδα προστατευτική των ψηφοφόρων.
• ...πριν σκεφθώμεν περί κατακτήσεως των επαρχιών της δούλης Ελλάδος, πρέπει να κατακτήσωμεν τας της ελευθέρας, απαλλάσσοντες αυτάς του ζυγού των επαρχιακών τυραννίσκων και φυγοδίκων.
• Ίνα διασωθή η κλυδωνιζομένη κιβωτός της πίστεως, ανάγκη πάσα να ριφθώσιν εις την θάλασσαν τα λαθραίως επιβιβασθέντα επ'αυτής ιερατικά εμπορεύματα.
• ...τας αρχαίας διαιρέσεις της ρητορικής πρέπει ν' αντικαταστήση η διαίρεσις της σημερινής εις δύο μόνον είδη: την «δημοκοπικήν» και την «κωλυσιεργικήν»...
• «...ο πανεύφημος πάπας Λέων, γηράσας ήδη και πάσχων ρευματισμούς, αφ’ ότου θελήσας να βαδίση ως ο Άγιος Πέτρος επί της θαλάσσης έλαβεν ακούσιον λουτρόν, χάσας την μίτραν και μέρος της υπολήψεώς του, κατέστησε τον «Πάτερ Ιωάννην» μυστικόν του γραμματέα. Από της εποχής εκείνης υπήρχον εις την Αυλήν του πάπα πλήν των επισήμων και μυστικοί ου μόνον αξιωματικοί αλλά και ευτελέστατοι υπηρέται, μυστικοί μάγειροι, αιθίοπες, θαλαμηπόλοι και σαρωταί των κλιμάκων. Αλλά και κλίμακες και θύραι και δωμάτια μυστικά ευρίσκοντο εν τω Βατικανώ· » Πάπισσα Ιωάννα
• Ἀλλὰ παρὰ τοῖς Φράγκοις καλόγηροι μόνον ὑπῆρχον τότε καὶ δεινότεροι περὶ τὴν ζυθοποιίαν ἢ τὴν δογματικήν, βαπτίζοντες τὰ βρέφη εἰς τὸ ὄνομα τῆς Πατρίδος, τῆς Θυγατρὸς καὶ τῆς Ἁγίας Πνοῆς, ἰσχυριζόμενοι ὅτι ἡ Θεοτόκος συνέλαβεν ἐκ τοῦ ὠτός, προγευματίζοντες πρὸ τῆς μεταλήψεως καὶ ἀναγκάζοντες τὸν διάκονον να πίῃ τὸ ὕδωρ, δι' οὐ ἔπλυνον τάς χεῖρας μετὰ τὴν λειτουργίαν. (Πάπισσα Ιωάννα)
• ...το έργον παντός εν τη εξουσία αγαθού κομματάρχου περιορίζεται εις το διανέμειν μετά τινος ευσυνειδησίας τον επιούσιον άρτον εις τους οπαδούς του, φράσσων τα ώτα και την καρδίαν του εις τους ωρυγμούς των έξωθεν πεινώντων...
• Η λύπη, ην αισθανόμεθα διά την στέρησιν φιλτάτου όντος, ομοιάζει την εκρίζωσην οδόντος· σφοδρός ο πόνος, αλλά στιγμιαίος. Μόνοι οι ζώντες προξενούσιν ημίν διαρκείς λύπας. (Πάπισσα Ιωάννα)
• Εις ην ευρισκόμεθα σήμερον κατάστασιν, (...) δεν έχομεν ανάγκην πολιτικών ανδρών, ως δεν χρήζει μαγείρων ο κενόν έχων το οψοφυλάκιον.
• Πάντες ερωτώσι τίνα τα αίτια της καθεκάστην αυξανούσης θρασύτητος της ληστείας. Το κυριώτερον τούτων είναι, νομίζω, ότι οι μεν ένορκοι καταδικάζουσι τους ληστάς ν'αποθάνωσι διά της λαιμητόμου, αι δε κατά καιρούς κυβερνήσεις καταδικάζουσι αυτούς ν' αποθάνωσιν εκ γήρατος.
• Ίνα θεωρηθεί τις ιερεύς απαιτείται απαραιτήτως, πλην του ράσου, και εν εκ των δύο κατωτέρω προσόντων: ή ευσέβεια ή υποκρισία.
• Οἱ ἀπηλπισμένοι ἀναθέτουσιν εἰς τὸν θάνατον τὰς ἐλπίδας. Οὕτω καὶ τὸ ταμεῖον ἡμῶν ἤλπιζεν ἐξ αὐτοῦ βαθμιαίαν ἐλάφρωσιν τοῦ πιέζοντος αὐτὸ ἄχθους. Ἀλλά, κατὰ παράδοξον ἀντίφασιν, ἐφ᾿ ὅσον ἀποθνῄσκουσι, πολλάκις ἐπὶ τῆς ψιάθης, οἱ συνταξιούχοι τοῦ μεγάλου ἀγῶνος, ἐπὶ τοσοῦτον αὐξάνουσιν αἱ ἥδη διπλασιασθείσαι συντάξεις. Οἱ ὄνυχες τῆς ἁρπακτικῆς ἀγέλης εἶναι παρ᾿ ἡμῖν ὀξύτεροι ἢ τὸ δρέπανον τοῦ θανάτου.
• Οι απαντώντες οστρείδιον επί της κορυφής όρους και οι βλέποντες τον αξιότιμον κ. Στυλιανόν Κασιμάτην, πρόεδρον [της] Ελληνικής Βουλής, αποτείνουσιν εις εαυτούς την αυτήν ερώτησιν: «Πώς ευρέθησαν αυτά τα πράγματα εις τόπον τόσον υψηλόν;» Η απάντησις είναι απλουστάτη: «Κατακλυσμός μετέφερεν αυτά εκεί».Οι Άγγλοι έχουσι δύο βουλάς, την άνω και την κάτω, ημείς μίαν μόνην ανωκάτω· επόμενον λοιπόν είναι την περιφανεστέραν θέσιν να κατέχη ο κ. Κασιμάτης. «Οστρακολογία», Ασμοδαίος, 30.3.1875. Άπαντα, Β΄. Ερμής, 1978. 120.
• Το σκέπτεσθαι φρονίμως είναι πολλάκις συνώνυμον του μη σκέπτεσθαι.«Ανέκδοτοι σκέψεις». Άπαντα, Ε΄. Ερμής, 1978. 370
• "Κόμμα εἶναι ὁμὰς ἀνθρώπων εἰδότων ν᾿ ἀναγιγνώσκωσι καὶ νὰ ὀρθογραφῶσιν, ἐχόντων χεῖρας καὶ πόδας ὑγιεῖς ἀλλὰ μισούντων πᾶσαν ἐργασίαν, οἵτινες ἑνούμενοι ὑπὸ ἕνα ἀρχηγὸν οἱονδήποτε ζητοῦσι ν᾿ ἀναβιβάσωσιν αὐτὸν διὰ παντὸς μέσου εἰς τὴν ἕδραν τοῦ πρωθυπουργοῦ ἵνα παράσχῃ αὐτοῖς τὰ μέσα νὰ ζῶσιν χωρὶς νὰ σκάπτωσιν."
• •Ο σήμερον Έλλην εκληρονόμησε παρά μεν των προγόνων αυτού μέγα όνομα, παρά δε των πατέρων γωνίαν γης ελευθέραν. Αποκοιμηθείς δούλος και Ανατολίτης, εξύπνησεν ελεύθερος και Ευρωπαίος. Επόμενον άρα ήτο να καταληφθή υπό της κατεχούσης πάντας τους νεαυξήτους μέθης. Η κυριωτέρα αυτού ενασχόλησις συνίσταται σήμερον ακόμη εις το να θαυμάζει τας χείρας αυτού μη φερούσας πλέον αλύσεις, την κεφαλήν του φέρουσαν πίλον υψηλόν, την εκ Περικλέους καταγωγήν του, και τα επισκεπτήρια αυτού, αν τύχη ανήκων εις την λεγομένην υψηλήν τάξιν. «Δραματικός Αγών» (1877). Άπαντα, Β΄. Ερμής, 1978. 241-242.
• Τα πάντα εδανείσθημεν παρά των εσπερίων εθνών, πολίτευμα, νόμους, έθιμα, ενδύματα και διασκεδάσεις, και ενός μόνου πράγματος εθεωρήσαμεν περιττεύουσαν την εισαγωγήν, των προϊόντων της διανοίας, πιστεύοντες, ως φαίνεται, κατορθωτήν την άνευ της καλλιεργείας αυτής εξίσωσιν ημών προς τα άλλα έθνη κατά τα λοιπά. «Βιβλιοθήκη Μαρασλή». 1897. Άπαντα, Ε΄. Ερμής, 1978. 233.
• Το μόνον πράγμα, όπερ δεν κατώρθωσαν ακόμη να χαλάσωσιν οι πολιτικοί της Ελλάδος, είναι αι ωραίαι χειμεριναί ημέραι.
• Είς νόμος απαιτείται εις αυτήν τη χώραν, ο οποίος να επιτάσσει την εφαρμογήν όλων των υπολοίπων νόμων.
• ...δανειζόμεθα ακαταπαύστως, και ίσως μετ' ου πολύ να παραστήσωμεν το πρωτοφανές εν τη ιστορία θέαμα έθνους χρεωκοπούντος άνευ παρασκευών, άνευ πολέμου, άνευ επαναστάσεως ή άλλης τινός εκ των μέχρι τούδε γνωστών προφάσεων χρεωκοπίας.
• Ως οι Ινδοί εις φυλάς, ούτω και οι Έλληνες διαιρούνται εις τρεις κατηγορίας:- εις συμπολιτευομένους, ήτοι έχοντας κοχλιάριον να βυθίζωσι εις την χύτραν του προύπολογισμού.- εις αντιπολιτευομένους, ήτοι μη έχοντας κοχλιάριον και ζητούντας παντί τρόπω να λάβωσιν τοιούτον. - εις εργαζομένους, ήτοι ούτε έχοντας κοχλιάριον ούτε ζητούντας, αλλ' επιφορτισμένους να γεμίζωσι την χύτραν δια του ιδρώτος αυτών.
• Χάρις εις την παντελή έλλειψιν χριστιανικής διδασκαλίας υπάρχουσιν ακόμα παρ'ημίν (...) ευσεβείς προσκυνηταί νομίζοντες ότι η εν Τήνω Παναγία είναι ευσπλαχνικοτέρα των αλλαχού, ως οι παρά Πλουτάρχω εκείνοι Μεγαρείς, οι ισχυριζόμενοι ότι η εν Μεγάροις σελήνη είναι μεγαλυτέρα της των Αθηνών.

• Πτυελοδοχείον είναι το σκεύος εκείνο πέριξ του οποίου πτύουν οι Έλληνες.

• Είχε προ αυτού χάρτην, κάλαμον, μελανοδοχείον και παν ό,τι χρειάζεται προς επίδειξιν της αμαθείας του.  «Ανέκδοτοι σκέψεις». Άπαντα, Ε΄. Ερμής, 1978. 371.

• "Ἄνθρωπος ἀνεξαρτήτου χαρακτῆρος, μισῶν τοὺς ληστάς, τοὺς κηφήνας καὶ τὴν ὀχλοκρατίαν, πρέπει ἐν Ἑλλάδι νὰ κάθηται σιωπηλός μὲ τὴν κεφαλήν νεύουσαν πρὸς τὰ κάτω, ὡς τὰ ἐν τοὶς χαμηλοῖς ναοῖς τὴς Αἰγύπτου φυλαττώμενα εἲδωλα, ἃτινα, ἂν ἀνωρθοῦντο, ἢθελον θραύσει ἢ τὴν στέγην ἢ τὴν κεφαλήν των." (Σκαλαθύρματα)

• Τὸ κυρίως διακρῖνον αὐτὰ ἀπὸ ἡμᾶς εἶναι ὅτι παρέλαβον ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους ὅσα ἔχουσιν οὗτοι καλά, καὶ ἀπέφυγαν νὰ μιμηθῶσι τὰ ἄχρηστα, τὰ ἐπιβλαβῆ καὶ τὰ γελοῖα. Οὐδέποτε ἔγινε λόγος μεταξὺ αὐτῶν περὶ ἐπισκέψεων τοῦ νέου ἔτους, οὔτε περὶ καπνίσματος, οὔτε περὶ φόρου ἐπὶ τοῦ καπνοῦ ἢ οἱουδήποτε ἄλλου· δὲν χαρτοπαικτοῦσι, δὲν πίνουσι παρὰ νερὸν ἢ γάλα ὅταν εἶναι μικρά· δὲν συντηροῦν στρατούς, ἀγνοοῦν τὶ θὰ εἰπῇ πατρὶς καὶ ἰδιοκτησία, καὶ ἐκ τούτου οὔτε δίκας ἐγείρουσιν οὔτε κινοῦσι πολέμους (...)  Ιστορία Ορνιθώνος

• Ὁ Ἕλλην προτιμᾷ συνήθως τὴν ὁμαλωτέραν ὁδόν, ἔστω καὶ ἄγουσαν εἰς βάραθρον.
• Στην Ελλάδα, άπαντες οι έχοντες ονύχια αγωνίζονται να σπαράξωσιν τους έχοντας πτερά.
• Εν ενί λόγω, όπως όλοι οι Εσκιμώοι αλιείς, όλοι οι Αραβες ιππείς και όλοι οι αρχαίοι Πάρθοι τοξόται, ούτως και οι σημερινοί Ελληνες είναι πολιτευταί, όλοι ψηφοθήραι, όλοι κομματάρχαι και εκ τούτου και κάπως ρήτορες εξ ανάγκης.
• Εξειδίκευση είναι η διέξοδος της άγνοιας προς μίαν κατεύθυνσιν.
• Η θεία πρόνοια παραθέτει ημίν ως επιδόρπιον παν ό,τι δύσπεπτον και αηδές, τας ρυτίδας, την ποδάγραν, την πλήξιν και την εγκατάλειψιν.
• Όταν έχει κανείς το δικαίωμα να λαθεύει απεριόριστα, είναι βέβαιος πως κάποτε θα πετύχει.
• Πολύ φοβούμεθα ότι οι ημέτεροι καθηγηταί καθιστώσι την κλασσικήν αρχαιότητα ενδιαφέρουσαν και αγαπητήν, όσω και οι παπάδες την ορθόδοξον θρησκείαν.
• Ο αληθής ποιητής πρέπει να ομοιάζη την δρυν, ήτις όσον υψηλότερα αίρει την κεφαλήν προς τον ουρανόν, τόσον βαθύτερον βυθίζει την ρίζαν εις την γην.
• Μια οιαδήποτε πίστις εις οιονδήποτε πράγμα είναι άκαμπτος πανοπλία, ήτις διατηρεί τον άνθρωπον ορθόν καίτοι πληγωμένον.΄
• Γνωρίζει δώδεκα τρόπους να προσπορίζεται χρήματα εκ των οποίων ο τιμιότερος είναι η κλοπή.
• Παραιτούμενοι σήμερον ἀνωφελοῦς ἀγῶνος, παρηγορούμεθα διὰ τῆς ἑξῆς σκέψεως: ὅτι πάντα ἀνεξαιρέτως τὰ ἔθνη κατὰ περίοδόν τινα τοῦ βίου των ὑπέστησαν αἰσχρόν τινα ζυγόν. Κατὰ τὸν δέκατον πέμπτον αἰῶνα ἐδέσποζον ἐν Ἰσπανίᾳ οἱ Ἱερεξετασταί, κατὰ τὸν δέκατον ἕκτον οἱ δολοφόνοι ἐν Ἰταλίᾳ καὶ κατὰ τὸν δέκατον ὄγδοον ἐν Γαλλίᾳ αἱ πόρναι. Οὕτω καὶ παρ᾿ ἡμῖν σήμερον αἱ βδέλλαι τοῦ προϋπολογισμοῦ. Ἐμμανουὴλ Ῥοΐδης - απόσπασμα από  τὸ τελευταίο άρθρο της εφημερίδας "Ἀσμοδαῖος"  Ἀσμοδαῖος: ἦταν τὸ ὄνομα τῆς σατιρικῆς ἐφημερίδας ποὺ ἐξέδιδε ὁ Ῥοΐδης μεταξὺ τῶν ἐτῶν 1875 καὶ 1876. Θεοτούμπης: ἦταν ἕνα ἀπὸ τὰ ψευδώνυμα ποὺ χρησιμοποιοῦσε ὁ Ῥοΐδης στὰ ἄρθρα ποὺ ἔγραφε γιὰ τὸν Ἀσμοδαῖο.
• Οι Γραικοί εξεύρουν να γκρεμίζουν τυραννικάς οικοδομάς, αλλά δεν είναι καλοί να οικοδομήσωσιν ευνομουμένην Πολιτείαν.
• Η Ελλάς κατηνάλωσεν ολόκληρον τεσσαρακονταετίαν εις αγόνους συζητήσεις περί κομμάτων και κομματαρχών. Άπαν δε το χρήμα, αντί έργων χρησίμων προς πόλεμον ή προς ειρήνην, εδαπάνησεν εις συντήρησιν κοπαδίου κομματικών κηφήνων, χάριν των οποίων στέργει την πενίαν, την κακοπραγίαν, την ασημότητα και τους εμπαιγμούς του κόσμου όλου.
• Ἔλεγον λοιπὸν ὅτι, καθὼς ὁ γνήσιος οἰνοπότης βδελύττεται τοὺς νοθεύοντας τὸν οἶνον, οὕτω καὶ ὁ καλὸς χριστιανὸς ἀποστρέφεται τοὺς ἀναμιγνύοντας εἰς τὴν θρησκείαν, ἵνα καταστῇ ἐπικερδεστέρα, τάς παντοίας τῆς κεκαρμένης ἣ πολυμάλλου κεφαλῆς τῶν ἐφευρέσεις, τὰ θαύματα τῶν εἰκόνων, τοὺς θεοὺς τῆς εἰδωλολατρείας μετημφιεσμένους εἰς ἁγίους, τάς προσκυνήσεις, τὰ εἰσιτήρια τοῦ Παραδείσου, τὰ ἅγια λείψανα, τὰ κομβολόγια καὶ ἄλλα ἱερατικὰ ἐμπορεύματα, δι' ὧν τὸ ἐπάγγελμα τῶν Ἀποστόλων κατέστη καὶ αὐτῆς τῆς ἰατρικῆς καὶ ὀνειροκρισίας ἀγυρτικώτερον. (Πάπισσα Ιωάννα)
• Οἱ τότε περιηγηταί, ἅμα ἔφθανον εἰς ξένην πόλιν, ἐζήτουν τὴν κατοικίαν τοῦ Ἀρχιερέως, ὡς σήμερον τὸ Προξενεῖον. Ἐκεῖ παρέδιδον τάς συστατικὰς ἐπιστολὰς τῶν καὶ ἐξῃτοῦντο ὁδηγίας ἣ βοηθήματα πρὸς ἐξακολούθησιν τῆς ὁδοιπορίας, ἀντὶ τῶν ὁποίων προσέφερον συνήθως τῷ Ἐπισκόπῳ ἱερά τινα λείψανα τῶν ἁγίων τοῦ τόπου τῶν· καθότι ἤκμαζε παρὰ τοῖς τότε χριστιανοῖς ἡ συνήθεια να κάμνωσι συλλογὰς ἁγίων λειψάνων πάσης χώρας καὶ ἐποχῆς, ὡς πέρυσιν ἐν Ἀθήναις ἡ τῶν γραμματοσήμων. (Πάπισσα Ιωάννα)
• Δεν έχει ώτα του χορτάτου κυβερνητικού βουλευτού η κοιλία.
• Η ανοχή της αισχρότητος είναι το κυριώτατον γνώρισμα του καθ'ημάς Έλληνος, ο λοβός ο πάσχων παρ'ημίν φρικώδη υπερτροφίαν, έλκος μιαρόν και δυσώδες καταβιβρώσκον πάσας τας τάξεις της ελληνικής κοινωνίας.
• Η πολιτική παρ'ημίν δύναται να ομοιωθεί προς τα εκμυζώντα πάσαν ικμάδα εδάφους αδηφάγα φυτά, παρά τα οποία ουδέν άλλο δύναται να βλαστήση.
• Εκ πάντων των ανθρώπων ο Έλλην είναι ο μείζων έχων κλίσιν εις το να νομίζη εαυτόν μόνην αιτίαν παντός κύκλω του γινομένου θορύβου, ως ο μέθυσος εκείνος, όστις ουρών πλησίον βρυσεως έμεινεν εκεί όλην την νύκτα, νομίζων ότι εξ αυτού εκπορεύεται όλον το ύδωρ το οποίον ήκουε να τρέχη.
• Διά τους σημερινούς Έλληνας, είναι η Ελλάς τόπος κατάλληλος μόνον προς γεροντικήν ανάπαυσιν και αιώνιον ύπνον. Πολύ προτιμοτέρα η εξορία παρά να ζη τις εντός κοιμητηρίου.
• Οι εις Αφρικήν περιηγηταί περιγράφουσι φυλάς τινας ανθρωποφάγων, οίτινες είναι κατά τα άλλα τίμιοι, ήμεροι, φιλόξενοι και περιποιητικοί, μόνον ελάττωμα έχοντες την κακήν συνήθειαν να τρώγωσιν ανθρώπινον κρέας, ως οι ημέτεροι κηφήνες να ροφώσι τον ιδρώτα του λαού.
• Τὰ μοναστικὰ τάγματα τοσούτον ἐπολλαπλασιάσθησαν καὶ τόσον ποικίλα κατήντησαν τὰ ὀνόματα καὶ τὰ σχήματα τῶν καλογήρων, τῶν Θεατίνων, Ῥεκολλέτων, Καρμηλιτών, Ἰωαννιτών, Φραγκισκανῶν, Καπουκίνων, Καμαλδούλων, ἀνυποδήτων, σανδαλοφόρων, γενειητών, κεκαρμένων, λευχειμόνων, μαυροφόρων καὶ ἄλλων, ὥστε ὁ περιώνυμος ζωολόγος Βόρνος ἐπειράθη (...) να κατατάξῃ αὐτοὺς (...) κατὰ γένῃ καὶ εἴδη (...) [Πάπισσα Ιωάννα]
• Οἱ πλεῖστοι χριστιανοὶ τῆς ἐποχῆς ἐκείνης, ἀμφιρρέποντες εἰσέτι μεταξὺ τοῦ Χριστοῦ καὶ τῶν εἰδώλων, ὠμοίαζον τὴν ἐν Χίῳ εὐλαβῆ ἐκείνην γραῖαν, ἥτις καθ' ἑκάστην ἀνῆπτε κηρίον πρὸ τῆς εἰκόνος τοῦ Ἁγίου Γεωργίου καὶ ἕτερον πρὸ τῆς του Διαβόλου, λέγουσα ὅτι καλὸν εἶναι να ἔχῃ τὶς φίλους πανταχοῦ. [Πάπισσα Ιωάννα]
•  Οἱ τότε ὀπαδοὶ τοῦ Ἀγ. Βενεδίκτου πλὴν τοῦ οἴνου καὶ τοῦ ὕπνου ἠγάπων ν' ἀναμειγνύωνται καὶ εἰς τάς πολιτικὰς πάλας τοῦ αἰῶνος, ὁσάκις δὲ κατεδιώκοντο ὑπὸ τίνος ἰσχυροῦ, ὠχυροῦντο ὄπισθεν τῶν τειχῶν τοῦ κοινοβίου, ὡς οἱ ἐφημεριδογράφοι ὄπισθεν τῶν ἄρθρων τοῦ Συντάγματος [Πάπισσα Ιωάννα]
• Μετὰ τριήμερον πλοῦν προσωρμίσθη τὸ πλοῖον εἰς τὸν λιμένα τῆς Ἀλερίας, πρωτευούσης τῆς νήσου Κύρνου, ὅπου ἀπέβη τὸ πλήρωμα, ἵνα ὑδρεύση, συναπέβησαν δὲ καὶ οἱ μοναχοί, ἵνα πορευθῶσιν εἰς προσκύνησιν τῶν ἐν τῇ νήσῳ πανσέπτων καὶ καθ' ὅλην τὴν οἰκουμένην ὀνομαστῶν λειψάνων· καθότι ἐκεῖ φυλάτετται ἡ ῥάβδος τοῦ Μωϋσέως, βῶλοί τινες τῆς γῆς, δι' ἧς ἐπλάσθη ὁ Ἀδάμ, ἡ πλευρὰ τοῦ ἀποστόλου Βαρνάβα, φιάλη περιέχουσα σταγόνας τινὰς γάλακτος τῆς Θεοτόκου, τεμάχιον πανίου ὑπὸ τῶν ἁγίων αὐτῆς χειρῶν ἐξυφασμένον καὶ ἄλλαι τινὲς οὐχ ἧττον ἱεραὶ καὶ πρωτότυποι ἀρχαιότητες, τάς ὁποίας ἔτι καὶ σήμερον δύναται να προσκυνήσῃ ὁ εὐσεβὴς περιηγητής. (Πάπισσα Ιωάννα)
• Ἀλλὰ κατὰ τὴν ἐποχὴν ἐκείνη οἱ ἱερεῖς τῆς Δύσεως ἐνασχολούμενοι ἀποκλειστικὼς εἰς τὴν κραιπάλην καὶ ἀργυρολογίαν δεν εἶχον ἀκόμη καταληφθῇ ὑπὸ τῆς μανίας τοῦ να δικάζωσι καὶ καίωσιν ἀνθρώπους ... [Πάπισσα Ιωάννα]
• [Περί των «φιλελλήνων»] δυνάμεθα ίσως να παρατηρήσωμεν ότι ουδέν άλλο, πλην ημών, έθνος κέκτηται το πλεονέκτημα να έχη ιδιαιτέραν τάξιν φίλων εχόντων την ειδικότητα να το αγαπώσιν. Ουδέποτε υπό τοιαύτην έννοιαν έτυχε ν’ ακούσωμεν να γίνεται λόγος περί Φιλάγγλων, Φιλιτάλων, Σλαυοφίλων ή Φιλοτσέχων. Εν τη λέξει Φιλέλλην υπάρχει τι το απόζον προστασίας, συγκαταβάσεως, και οιονεί ελεημοσύνης οφειλομένης κατ’ εξαίρεσιν εις μόνους τους Έλληνας, ως εις φυλήν στερουμένην σθένους ικανού όπως εργασθή μόνη προς κατάκτησιν των όσα εκ της συμπαθείας των άλλων αναμένει. Το τοιούτον προς ημάς αίσθημα των ξένων ενδέχεται ίσως να είναι χρήσιμον, αλλά δύσκολον είναι να θεωρηθή ως πολύ κολακευτικόν διά την εθνικήν ημών φιλοτιμίαν. Εμμανουήλ Ροΐδης «Χρονογράφημα». 1903.
• Όσον ευκολώτερα πιστεύομεν και ταχύτερα λησμονούμεν, τόσον μεγαλειτέρα είναι η ασυνειδησία εκείνων πού μας απατούν.
• «Βαπτίσατε», εἶπε, «τὴν χῆνα ταύτην εἰς ἰχθὺν καὶ φάγετε αὐτὴν ἀφόβως. (Πάπισσα Ιωάννα)
• Άλυτον δι’ ημάς αίνιγμα είναι πώς ο ελληνικός λαός, ο φιλόνομος, ο νηφάλιος, ο πρακτικός, ο ουδενός άλλου κατά την οξύτητα του πνεύματος υστερών και άριστος των ιδίων του υποθέσεων οικονόμος, απεδείχθη αδεξιώτερος παντός άλλου διαχειριστής, ανίκανος να επιβάλη εις τους αντιπροσώπους του την υπεράσπισιν του συμφέροντος των πολλών και ουχί των ολίγων.
• Πανεπιστήμιον: φυτώριον ουχί των γραμμάτων, αλλά των αγραμμάτων.
• Ως ο στηθικός, αφού μάτην δοκιμάση πάντας τους ιατρούς, εγκαρτερεί και προσπαθεί να ζήση εν ειρήνη μετά των ελκών του, ούτω και ο ελληνικός λαός υπομένει τα κόμματα (...)
• Η θέα των ποδών της διεσκέδασε την ερωτικήν μου μέθην ως φιάλη αμμωνίας τιθεμένη υπό την ρίνα οινοβαρούς.
• Όσον ευκολώτερα πιστεύομεν και ταχύτερα λησμονούμεν, τόσον μεγαλειτέρα είνε η ασυνειδησία εκείνων πού μας απατούν. Όσον πλέον κουτός, άκακος και απονήρευτος είναι ο λαός, τόσον περισσότερον έπρεπε να τον συμπαθούν και να τον λυπούνται, αντί να νομίζουν πως η κουταμάρα και η καλωσύνη του τους δίδει το δικαίωμα να τον γδαίρνουν ως το κόκκαλο, να τον καταδικάζουν εις την βρώμαν, την αρρώστιαν και την ατιμίαν, να φέρνωνται μαζί του καθώς οι άκαρδοι εκείνοι καρραγωγείς, που σκοτώνουν τ' άλογα από το πολύ φόρτωμα και το πολύ ξύλο για το λόγο πού δεν δαγκάνουν και δεν κλωτσούν. Αν έχης μέσα στο στήθος σου καρδιά και όχι πέτρα, μη λες πως φταίει ο λαός, αλλά φώναξε μαζί μου: «Ανάθεμα εις τους λαοπλάνους!» Την χάριν ταύτην δεν ημπόρεσα να κάμω εις τον δυστυχή νεκροθάπτην, διότι ολίγην έχω φωνήν και δεν αγαπώ τας φωνάς. Αν ενόησα αυτόν καλά, εκείνο το οποίον εζήτει, παραβάλλων τους πολιτικούς μας προς καρραγωγείς, ήτο, καθώς υπάρχουσιν αλλαχού εταιρείαι προς προστασίαν των ανυπερασπίστων πλασμάτων, αλόγων, γάτων, περιστερών και άλλων πτερωτών και μαστοφόρων, ούτω να συστηθή και εις την Ελλάδα προστατευτική των ψηφοφόρων. Το παράπονο του νεκροθάπτου

– «Ο πολύς πληθυσμός της Ελλάδος συνίσταται εκ πεντήκοντα χιλιάδων ανθρώπων γνωριζόντων ανάγνωσιν και ανορθογραφίαν και τρεφομένων υπό ενός εκατομμυρίου αγραμμάτων φορολογουμένων».

– «Αλλαχού τα κόμματα γεννώνται, διότι υπάρχουν άνθρωποι διαφωνούντες και έκαστος άλλα θέλοντες. Εν Ελλάδι, συμβαίνει ακριβώς το ανάπαλιν. Αιτία της γεννήσεως και της πάλης των κομμάτων είναι η θαυμαστή συμφωνία μεθ΄ ής πάντες θέλουσι το αυτό πράγμα, να τρέφωνται δαπάνη του Δημοσίου».

–«Αν υπήρχε λεξικόν της νεοελληνικής γλώσσης, νομίζομεν ότι ο ορισμός της λέξεως «κόμμα» ήθελεν είναι ο ακόλουθος: «Ομάς ανθρώπων ειδότων ν΄ αναγινώσκουσι και να ν΄ ανορθογραφώσι, εχόντων χείρας και πόδας υγιείς, αλλά μισούντων πάσαν εργασίαν, οίτινες, ενούμενοι υπό έναν οιονδήποτε αρχηγόν, ζητούσι ν΄αναβιβάσωσιν αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν του πρωθυπουργού, ίνα παράσχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι».

Κατά τον πολύ Μοντέσκιον (εννοεί τον Μοντεσκιέ) έκαστος υπουργός λαμβάνων την εξουσίαν φροντίζει κατά μεν το πρώτον έτος περί εαυτού, κατα δε το δεύτερον περί της επαρχίας του, και έπειτα, τέλος πάντων, περί του έθνους εν γένει. Ουδόλως λοιπόν πρέπει να δυσανασχετώμεν κατά των ημετέρων πολιτικών, αν δεν προφθάνωσι να πράξωσι το παραμικρόν υπέρ του τόπου, αφού ουδέ τας ιδίας των υποθέσεις αφίνομεν αυτοίς καιρόν να τελειώσωσιν.

-«Ως ο Ιησούς εκήρυξεν ότι ήθελε σώσει τους αμαρτωλούς και ουχί τους δικαίους, ούτω και σήμερον παρ΄ ημίν η αισχρότης της διαγωγής είναι πρόσθετος τίτλος εις τας ευεργεσίας του (πρωθυπουργού) κ. Κουμουνδούρου. Πολλοί μάλιστα λέγουσιν ότι αυτή είναι απαραίτητον προσόν, ημείς όμως πιστεύομεν ότι και μόνη η ανικανότης αρκεί προς απόκτησιν της ευνοίας του, φθάνει να είναι αρκούντως αποδεδειγμένη».

«Οσάκις εις τον ημέτερον πρωθυπουργόν γίνονται παρατηρήσεις περί του ποιού των υπ΄ αυτού διοριζομένων, ότι είναι αμαθείς, βλάκες, υπόδικοι επί κλοπή ή κατάδικοι επί πλαστογραφία, εις τας ενστάσεις ταύτας η αγαθότης αυτού ευρίσκει στερεότυπον και όντως λακωνική απάντησιν: «Δεν πειράζει».

«Εξ όλων των κατοικούντων επί του πλανήτου μας διπόδων, ο Έλλην στρατιώτης είναι το ολιγαρκέστερον, και εν πολλοίς το δαπανηρότερον. Αρκείται μεν εις άρτον και ελαίας, αλλά ίνα διοικηθή έχει, φαίνεται, ανάγκην στρατηγών, ταγματαρχών, λοχαγών, ανθυπασπιστών, λοχιών και δεκανέων δεκαπλάσιων των αλλαχού. Η δε απαραίτητος αύτη ανάγκη του καταδικάζει ημάς να μην έχωμεν στρατόν!»

-«Ό,τι ακολουθεί εις τον στρατόν συμβαίνει, δυστυχώς, και εις τους άλλους κλάδους. Τα ημέτερα ζώα, μάλλον δυσαρίθμητα, φαίνεται, όντα των αλλαχού, έχουσιν ανάγκην πλειόνων απαριθμητών. Τα ημέτερα δένδρα, μάλλον δυσφύλακτα, πλειόνων δασοφυλάκων. Τα ημέτερα πλοία, μάλλον δύσπλοια, πλειόνων πλοιάρχων. Αι ημέτεραι αλυκαί πλειόνων αλατοαποθηκαρίων. Τα ημέτερα δικαστήρια απειράκις πλειόνων δικαστικών γραφέων. Οι ημέτεροι φόρων πλειόνων φοροφάγων».

– «Η θέσις των παρ΄ ημίν πολιτευομένων πολύ ομοιάζει την αυτών αυτοκρατόρων της βυζαντινής Ρώμης, οίτινες προς κατάληψιν του θρόνου συνεμάχουν μετά Φράγκων, Τούρκων και Βουλγάρων, εις ούς αυτοί τε και οι ημέτεροι φατριάρχαι, προς σχηματισμόν ή ενίσχυσιν κόμματος, εστρατολόγουν εκ των τριόδων μισθοφόρους, ους επλήρωνον δια δημοσίων χρημάτων, ήτοι δια θέσεων περιττών. Των τοιούτων μισθοφόρων επί τοσούτον επολλαπλασιάσθη προϊοντος του χρόνου ο αριθμός και το θράσος, ώστε κατέστησαν σήμερον η μόνη αξιόμαχος δύναμις της Ελλάδος, προ της οποίας και βασιλεία και κυβέρνησης και βουλή και ολόκληρον το έθνος κύπτει το γόνυ μετά τρόμου».

Εσφαλμένως, νομίζομεν, παρωμοίασάν τινες τους ημετέρους κομματάρχας προς αρχηγούς ληστρικών συμμοριών. Το πταίσμα αυτών είναι ότι εδημιούργησαν τας συμμορίας, σήμερα όμως αντί να ήναι αρχηγοί αυτών, κατήντησαν απλοί μεσίται, διά των οποίων αι συμμορίαι αύται διαπραγματεύονται προς το έθνος τα λύτρα, ανθ'ών συγκατανεύουσι να παραχωρήσωσιν αυτώ ασφάλειαν ζωής και περιουσίας. Τα λύτρα αύτα καλούνται κατ'ευφημισμόν προϋπολογισμός. Απόδειξις όμως του αληθούς αυτών χαρακτήρος είναι η δουλική ευπείθεια, μεθ' ής ολόκληρος η Βουλή, σιγώσης της αντιπολιτεύσεως, σπεύδει να τα καταβάλη άνευ συζητήσεως εις τον εισπράκτορα της κατισχυούσης συμμορίας, καλώς γνωρίζουσα ότι πάσα αντίστασις ή απόπειρα ελαττώσεως αυτών ήθελε τιμωρηθή δι' αναστατώσεως την επιούσαν.

«Τούτο πάντες βλέπομεν, η δε επιστήμη το κηρύττει δια του στόματος του κ. Σούτζου (καθηγητή της Πολιτικής Οικονομίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών την εποχή του Ροίδη), υποδεικνύοντος τας οικονομίας ως την μόνην σωτηρίαν οδόν. Προς ταύτην όμως ουδείς πολιτευόμενος τολμά να τραπή, ουχί εξ ελλείψεως πατριωτισμού, αλλά διότι καλώς γνωρίζει ότι αδύνατον είναι να προχωρήση επ΄ αυτής, χωρίς να προσκρούση ανά παν βήμα εις συμφέροντα προσωπικά, άτινα θέλουσιν ορθωθή κατ΄ αυτού ως έχιδναι φαρμακεραί, των οποίων επατήθη η ουρά».

                          Εμμανουήλ Ροΐδης (28 Ιουλίου 1836 – 7 Ιανουαρίου 1904)