Ι
Ο ΞΕΝΟΣ
-Ποιόν αγαπάς πιο πολύ , άνθρωπε αινιγματικέ , πες μου ; τον πατέρα σου ,τη μητέρα σου , την αδερφή σου ή τον αδερφό σου ;
-Δεν έχω ούτε πατέρα ,ούτε μητέρα , ούτε αδερφή , ούτε αδερφό .
-Τους φίλους σου ;
-Κάνετε χρήση μιας λέξης που μου έχει μείνει μέχρι τώρα άγνωστη.
-Την πατρίδα σου ;
-Αγνοώ σε πιο γεωγραφικό πλάτος είναι η θέση της .
-Την ομορφιά ;
-Θα την αγαπούσα με προθυμία θεά και αθάνατη .
-Το χρυσάφι ;
-Το μισώ όπως εσείς μισείτε το Θεό .
-Ε ! λοιπόν εσύ τι αγαπάς παράξενε ξένε ;
-Αγαπώ τα σύννεφα…τα σύννεφα που περνούν…εκεί πέρα…τα υπέροχα σύννεφα !
ΙΙ
Η ΑΠΕΛΠΙΣΙΑ ΤΗΣ ΓΡΙΑΣ
Η μικρόσωμη γριά η ζαρωμένη αισθάνθηκε αγαλίαση κοιτάζοντας αυτό το όμορφο παιδί που ο καθένας το δεχόταν με χαρά που όλοι ήθελαν να του αρέσουν…αυτό το όμορφο πλάσμα , τόσο εύθραυστο σαν κι αυτή , σαν τη μικρόσωμη γριά , και , σαν κι αυτή επίσης , χωρίς δόντια και χωρίς μαλλιά .
Και πλησίασε κοντά του , για να του κάνει γελάκια και ευχάριστες γκριμάτσες .
Μα το παιδί φοβισμένο χτυπιόταν κάτω από τα χάδια της καλής γυναίκας της ρημαγμένης και γέμιζε το σπίτι με ουρλιαχτά .
Τότε η καλή γριά αποτραβήχτηκε μέσα στη μοναξιά της την παντοτινή , και έκλαιγε σε μια γωνία , και έλεγε :
-αχ για μας τα δυστυχισμένα θηλυκά τα γέρικα , ο χρόνος που αρέσαμε ακόμα και στους αθώους έχει περάσει…και προκαλούμε τρόμο στα μικρά παιδιά που θέλουμε να τα αγαπάμε.
ΙΙΙ
Η ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΗ
Πόσο είναι διαπεραστικά τα απογεύματα του φθινοπώρου ! Αχ ! διαπεραστικά μέχρι να πονέσεις ! γιατί υπάρχουν κάποιες ηδονικές αισθήσεις των οποίων η αοριστία δεν αποκλείει την ένταση … και δε βρίσκεται ακίδα πιο μυτερή από εκείνη του Απείρου.
Μεγάλη ευχαρίστηση για κείνον που βυθίζει το κοίταγμα του μέσα στο απέραντο του ουρανού και της θάλασσας! Μοναξιά,σιωπή,
άφθαστη αγνότητα του γαλάζιου ! Ένα μικρό ιστιοφόρο τρεμουλιάζει στον ορίζοντα , και με τη μικρότητα του και την απομόνωσή του μιμείται την αγιάτρευτή μου ύπαρξη , μονότονη μελωδία της φουσκοθαλασσιάς , κι όλα τα πράγματα σκέφτονται για μένα , ή εγώ σκέφτομαι γιʼ αυτά < γιατί μέσα στο μεγαλείο του ονείρου , το εγώ γρήγορα χάνεται ! >… σκέφτονται , λέω ,όμως μουσικά και γραφικά , χωρίς λεπτολογίες , χωρίς συλλογισμούς , χωρίς συμπεράσματα .
Κάθε φορά , αυτές οι σκέψεις , που βγαίνουν από μένα ή εφορμούν από τα πράγματα , γίνονται γρήγορα πολύ έντονες . Η ενέργεια μέσα στην ηδονή δημιουργεί μια αδιαθεσία και μια θετική οδύνη . Τα νεύρα μου πολύ τεντωμένα δε δίνουν πια παρά κραδασμούς παραπονιάρικους και οδυνηρούς .
Και τώρα το βάθος του ουρανού με καταπλήσσει …η διαφάνειά του με εξαγριώνει . Η αναισθησία της θάλασσας , το αμετάβλητο του θεάματος , με αγανακτούν …Αχ ! πρέπει για πάντα να υποφέρουμε , ή για πάντα να αποφεύγουμε το ωραίο ; Φύση , γόησσα , χωρίς οίκτο , αντίπαλε που πάντοτε νικάς , άφησέ με ! Σταμάτα να βάζεις σε πειρασμό τους πόθους και την περηφάνειά μου . Η σπουδή του ωραίου είναι μια μονομαχία όπου ο καλλιτέχνης κραυγάζει από τρόμο προτού να νικηθεί .
VII
O TΡΕΛΟΣ ΚΑΙ Η ΑΦΡΟΔΙΤH
Τι θαυμάσια μέρα ! Το αχανές πάρκο λιποθυμά κάτω από το φλεγόμενο μάτι του ήλιου , όπως τα νιάτα κάτω από την τυραννία του Έρωτα .
Η παγκόσμια έκσταση των πραγμάτων δεν εκδηλώνεται με κανένα θόρυβο…τα νερά ακόμα κι αυτά είναι αποκοιμισμένα .Πιο διαφορετικό από τις ανθρώπινες γιορτές εδώ είναι ένα όργιο σιωπηλό .
Θα μπορούσαμε να πούμε ότι ένα φως πάντα αυξανόμενο κάνει τα αντικείμενα όλο και πιο πολύ να βγάζουν σπίθες…ότι τα άνθη τα διεγερμένα που φλέγονται από τον πόθο ανταγωνίζονται το γαλάζιο του ουρανού με την ενέργεια των χρωμάτων τους , και ότι η ζεστασιά που κάνει ορατά τα αρώματα , τα ανεβάζει σαν καπνούς προς το άστρο της ομορφιάς .
Παρόλα αυτά μέσα σε τούτη την παγκόσμια απόλαυση , διέκρινα μια λυπημένη ύπαρξη .
Στα πόδια μιας γιγαντιαίας Αφροδίτης , ένας από αυτούς τους προσποιητούς τρελούς ένας από αυτούς τους κωμικούς που με τη θέλησή τους αναλαμβάνουν να κάνουν τους βασιλιάδες να γελάσουν όταν οι τύψεις ή η Ανία τους βασανίζουν, ντυμένος με ένα κουστούμι γελοίο και γυαλιστερό , με κεφάλι γεμάτο με κέρατα και κουδουνάκια , ζαρωμένος μπρος στο βάθρο σηκώνει τα μάτια γεμάτα δάκρυα προς την αθάνατη Θεά !
Και τα μάτια του λένε : – είμαι ο τελευταίος και ο πιο μοναχικός των ανθρώπων , στερημένος από έρωτα και από φιλία , και κατώτερος σʼ αυτό και από το πιο ατελές ζώο . Παρόλα αυτά κι εγώ είμαι φτιαγμένος , για να καταλαβαίνω και να αισθάνομαι την αθάνατη Ομορφιά ! Αχ ! Θεά ! Δείξε ευσπλαχνία για τη μελαγχολία και για το παραλήρημά μου .
Όμως η σκληρή Αφροδίτη κοιτάζει μακρυά δεν ξέρω τι με αυτά τα μαρμάρινα μάτια .
VIII
Ο ΣΚΥΛΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΜΠΟΥΚΑΛΑΚΙ
-Όμορφέ μου σκύλε, αγαπημένο μου παιχνίδι , πλησίασε και έλα να αναπνεύσεις ένα εξαίσιο άρωμα αγορασμένο από τον πιο καλό μυροπώλη της πολιτείας .
Και ο σκύλος , κουνώντας την ουρά του , αυτό που είναι , όπως πιστεύω , γιʼ αυτά τα φτωχά ζώα , το σημάδι που αντιστοιχεί στο
γέλιο και στο χαμόγελο , πλησιάζει και βάζει με περιέργεια την υγρή του μύτη πάνω στο ξεβουλωμένο μπουκαλάκι…μετά , υποχωρώντας απότομα , με φόβο μου γαυγίζει σα να με κατηγορεί .
-Αχ ! άθλιε σκύλε , αν σου είχα προσφέρει ένα πακέτο με κοπριές , θα τις μύριζες ευχάριστα και ίσως και να τις κατάπινες . Έτσι εσύ
αισχρέ σύντροφε της θλιβερής ζωής μου , μοιάζεις με το κοινό που δεν πρέπει ποτέ να του παρουσιάζουν αρώματα ευαίσθητα που το ερεθίζουν , αλλά ακαθαρσίες διαλεγμένες με επιμέλεια .
ΧVIII
ENA HMIΣΦΑΙΡΙΟ ΜΕΣΑ ΣΤΑ ΜΑΛΛΙΑ
Άφησέ με να αναπνεύσω για πολύ χρόνο , για πολύ καιρό , την μυρωδιά των μαλλιών σου , εκεί να βουτήξω όλο το πρόσωπό μου ,
όπως ένας διψασμένος άνθρωπος μέσα στο νερό μιας πηγής , και να τα κουνήσω με το χέρι μου όπως ένα μαντήλι αρωματισμένο , για να τιναχτούν οι αναμνήσεις έξω στον αέρα .
Αν μπορούσες να ξέρεις όλα αυτά που βλέπω ! όλα αυτά που αισθάνομαι ! όλα αυτά που ακούω μέσα στα μαλλιά σου . Η ψυχή μου ταξιδεύει πάνω στο άρωμα όπως η ψυχή των άλλων ανθρώπων μέσα στη μουσική .
Τα μαλλιά σου περιέχουν ένα ολόκληρο όνειρο , γεμάτο κατάρτια και πανιά…περιέχουν μεγάλες θάλασσες που οι μουσώνες τους με κατευθύνουν σε ευχάριστα κλίματα , όπου ο χώρος είναι πιο γαλάζιος και πιο βαθύς , όπου η ατμόσφαιρα είναι αρωματισμένη από τα φρούτα , από τα φύλλα κι από το δέρμα των ανθρώπων .
Μέσα στον ωκεανό των μαλλιών σου ,μισοβλέπω ένα λιμάνι γεμάτο με μελαγχολικά τραγούδια , άντρες ρωμαλέους από όλα τα έθνη και κάθε μορφής καράβια που οι φίνες και πολύπλοκες αρχιτεκτονικές τους προβάλλονται κομμένες πάνω σε ένα ουρανό απέραντο όπου αναπαύεται η αιώνια ζέστη .
Μέσα στα χάδια των μαλλιών σου ξαναβρίσκω τις αδυναμίες των μακριών ωρών που πέρασαν πάνω σε ένα ντιβάνι , μέσα στο δωμάτιο ενός όμορφου καραβιού νανουρισμένες από το ανεπαίσθητο κύμα του λιμανιού , ανάμεσα στις γλάστρες με τα λουλούδια και τις δροσιστικές κανάτες .
Μέσα στη φλεγόμενη εστία των μαλλιών σου , αναπνέω τη μυρωδιά του καπνού ανακατεμένη με όπιο και με ζάχαρη…μέσα στη νύχτα των μαλλιών σου , βλέπω να αστράφτει το άπειρο του τροπικού γαλάζιου…πάνω στις χνουδάτες παραλίες των μαλλιών σου μεθώ από τις συνδυασμένες μυρωδιές του κατραμιού , του μόσχου και της ινδικής καρύδας .
Άφησε με να μασήσω για πολλή ώρα τις πλεξούδες σου τις μαύρες και βαριές . Όταν δαγκώνω τα μαλλιά σου τα ελαστικά κι ατίθασα , μου φαίνεται ότι τρώω αναμνήσεις .
XXXIII
MEΘΥΣΤΕ
Πρέπει να είσαστε συνέχεια μεθυσμένοι .Όλα είναι εκεί : αυτό είναι το μοναδικό θέμα . Για να μην αισθάνεσθε το φριχτό βάρος του Χρόνου που συντρίβει τους ώμους σας και σας γέρνει προς τη γη , πρέπει να μεθάτε χωρίς σταματημό .
Αλλά με τι ; Με κρασί , με ποίηση ή με αρετή , με ότι σας κάνει κέφι . Όμως μεθύστε .
Και αν καμιά φορά στα σκαλοπάτια ενός μεγάλου παλατιού , πάνω στο πράσινο χορτάρι μιας τάφρου , μέσα στη σκυθρωπή μοναξιά του δωματίου σας , ξυπνήσετε και το μεθύσι έχει ήδη εξαφανιστεί , ρωτήστε τον άνεμο , το κύμα , το άστρο , το πουλί , το ρολόι , όλα αυτά που φεύγουν , όλα αυτά που βογγούν , όλα αυτά που κυλούν , όλα αυτά που τραγουδούν , όλα αυτά που μιλούν , ρωτήστε τι ώρα είναι …και ο άνεμος , το κύμα ,το άστρο , το πουλί ,
το ρολόι , θα σας απαντήσουν: -είναι η ώρα για να μεθύσετε ! Για να μην είστε πια οι σκλάβοι οι μαρτυρικοί του Χρόνου , μεθύστε… μεθύστε χωρίς σταματημό ! Με κρασί , με ποίηση ή με αρετή , με ότι σας κάνει κέφι .
XL
Ο KΑΘΡΕΦΤΗΣ
Ένας απαίσιος άνθρωπος μπήκε και κοιτάζεται στο γυαλί .
-Γιατί κοιτάζεσαι στον καθρέφτη , αφού δεν μπορείς να δεις εκεί τον εαυτό σου παρά μόνο με απέχθεια ;
Ο άνθρωπος ο απαίσιος μου απαντά : -Kύριε σύμφωνα με τις αρχές του 89 , όλοι οι άνθρωποι είναι ίσοι απέναντι στα δικαιώματα…επομένως κατέχω το δικαίωμα να καθρεφτίζομαι…με ευχαρίστηση ή με απέχθεια , αυτό δεν αφορά παρά μόνο τη συνείδησή μου .
Στο όνομα του καλού γούστου , είχα σίγουρα δίκιο….αλλά από την άποψη του νόμου κι αυτός δεν είχε άδικο .
XLI
ΤΟ ΛΙΜΑΝΙ
Ένα λιμάνι είναι μια διαμονή ευχάριστη για μια ψυχή κουρασμένη απʼ τους αγώνες της ζωής . Η άπλα του ουρανού , η μετακινούμενη αρχιτεκτονική των συννέφων , οι άστατοι χρωματισμοί της θάλασσας, το σπινθηροβόλημα των φάρων , είναι ένα πρίσμα θαυμάσια χρήσιμο φτιαγμένο για να διασκεδάζουν τα μάτια χωρίς ποτέ να κουράζονται . Οι μακρουλές φόρμες των καραβιών , με την αρματωσιά τους την πολύπλοκη , που η φουσκοθαλασσιά τούς μεταδίδει ταλαντώσεις αρμονίας , χρησιμεύουν για να διατηρείται μέσα στην ψυχή η όρεξη για ρυθμό και για ομορφιά . Και μετά , κυρίως , υπάρχει μια κατηγορία απόλαυσης μυστηριώδης και αριστοκρατική για εκείνον που δεν έχει πια ούτε περιέργεια ούτε φιλοδοξία , να σκέφτεται ξαπλωμένος στην ταράτσα ή στηριγμένος με τους αγκώνες στο μώλο , να θαυμάζει όλες αυτές τις κινήσεις αυτών που φεύγουν κι αυτών που επιστρέφουν , αυτών που έχουν ακόμα τη δύναμη να θέλουν , τον πόθο να ταξιδεύουν ή να πλουτίζουν .
ΧLIV
Η ΣΟΥΠΑ ΚΑΙ ΤΑ ΣΥΝΝΕΦΑ
Η μικρή μου τρελή αγαπημένη μού σέρβιρε το γεύμα , και από το ανοιχτό παράθυρο της τραπεζαρίας θαύμαζα τις κινούμενες αρχιτεκτονικές που ο Θεός φτιάχνει με τους ατμούς , τις υπέροχες κατασκεύες του άπιαστου . Και έλεγα μέσα στο θαυμασμό μου:-Όλες αυτές οι φαντασμαγορίες είναι σχεδον το ίδιο όμορφες με τα μάτια της όμορφής μου αγαπημένης , του μικρού τρελού τέρατος με τα πράσινα μάτια .
Κι απότομα δέχτηκα ένα άγριο χτύπημα γροθιάς πάνω στην πλάτη , κι άκουσα μια φωνή βραχνή και θελκτική , μια φωνή υστερική και σα χαλασμένη απʼ το ρακί , τη φωνή της ακριβής μου
μικρής αγαπημένης που μου έλεγε : -Θα φας επιτέλους τη σούπα σου , κ… μ… έμπορα συννέφων ;
Σημείωμα
-Μοιάζουν με τα ποιήματά μου , με < < τα άνθη του κακού >>, ελεγε για τα μικρά πεζά του ο Κάρολος Μπωντλαίρ , όμως έχουν πολύ περισσότερη ελευθερία, πολλή λεπτομέρεια και χλευασμό …
Πρόκειται για τα 50 ένδοξα πεζά κείμενα του μέγιστου Γάλλου ποιητή που εκδόθηκαν δυο χρόνια μετά τό θάνατό του ,το 1869 , με λατινική αρίθμηση των κειμένων < όπως έκανε και στα κυρίως ποιήματά του > από το I μέχρι το L…
Δηλαδή έχουμε ακόμα ένα διαμέρισμα , ένα βιβλίο με λυρικές πρόζες ,όπου κατοικεί η ψυχή και η ευαισθησία του άτυχου δημιουργού τους και που ο ίδιος το ονόμαζε , χωρίς να το έχει δει τυπωμένο σε τόμο : le spleen de paris…
Τι είναι spleen ;
Είναι η μελαγχολία του ποιητή…το αίσθημα θλίψης που περιέχεται στα αθάνατα ευαίσθητα έργα του < ποιήματα και πεζά > που περιγράφουν τη φθορά μεσα στον έρωτα … τη φτώχεια και την απανθρωπιά …τον ξεπεσμό και τη διάλυση … το μαράζι και την αλλοτρίωση … μεσα στην μεγάλη πολιτεία…είναι το σπλην του Παρισιού και του Καρόλου Μπωντλαίρ…
Μετάφραση : Κώστας Ριτσώνης
Πηγή: http://www.poiein.gr/2011/07/14/charles-beaudelaire-ioon-ethooao-neoothico/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου