Paul Celan, Ο σπόρος του λύκου / Die Wolfsbohne

Τράβα το σύρτη: είναι

ρόδα στο σπίτι.

Υπάρχουν

επτά ρόδα στο σπίτι.

Είναι

η επτάφωτη λυχνία στο σπίτι.

Το παιδί

μας

το ξέρει και κοιμάται.

(Μακριά , στη Μιχαϊλοβκα , στην

Ουκρανία , εκεί

που πατέρα και μάνα μού σκότωσαν: τί

άνθιζε εκεί, τί

ανθίζει εκεί; Ποιό

λουλούδι, μάνα ,

σ’ έκανε εκεί να πονάς

με τ’ όνομά του;

Εσένα, μάνα ,

αυτό που τό 'λεγες Φασόλι του Λύκου και όχι:

Λούπινο.

Χθες

ήρθε ένας απ’ αυτούς και

σε σκότωσε

ακόμη μια φορά στο

ποίημα μου.

Μάνα.

Μάνα, τίνος

το χέρι έσφιξα,

αφού με

τα λόγια σου πήγα στη

Γερμανία;

Στο Άουσιχ, έλεγες πάντα , στο

Άουσιχ στον

Έλβα,

στη φυγή.

Μάνα, εκεί ζούσαν

φονιάδες.

Μάνα, γράμματα

έγραψα.

Μάνα,καμιά δεν ήρθε απάντηση.

Μάνα, ήρθε μια απάντηση.

Μάνα, γράμματα

έγραψα σε-

Μάνα, έγραφαν ποιήματα.

Μάνα, αν δεν τα έγραφαν αυτοί,

δε θα υπήρχε το ποίημα που

έγραψα για

χάρη σου, για

θέλημα

του Θεού

σου.

Δοξασμένος, έλεγες, ας

είναι ο Αιώνιος και

ευλογημένος, τρεις

φορές

Αμήν.

Μάνα, σωπαίνουν.

Μάνα, ανέχονται να

με διαβάλλει η μοχθηρία.

Μάνα, κανείς

δε σταματά την ομιλία των φονιάδων.

Μάνα, γράφουν ποιήματα.

Ω,

μάνα ,πόσα

πεντάξενα χωράφια γεννούν καρπούς σου!

Τους γεννούν και τρέφουν

αυτούς εκεί να σκοτώνουν!

Μάνα, είμαι

χαμένος.

Μάνα, είμαστε

χαμένοι.

Μάνα, το παιδί μου

που σου μοιάζει.)

Τράβα το σύρτη: είναι

ρόδα στο σπίτι.

Υπάρχουν

επτά ρόδα στο σπίτι.

Είναι

η επτάφωτη λυχνία στο σπίτι.

Το παιδί

μας

το ξέρει και κοιμάται.

Μετάφραση: Γιώργος Καρτάκης

Σχόλια

1.[Τ] Ο σπόρος του Λύκου, Wolfsbohne στο πρωτότυπο (βόλφσ-μπονε)

Wolf : λύκος + Βοhne :φασόλι, σπόρος ). Πρόκειται για το «λούπινο»( lupinus luteus ). H oνομασία «λούπινο» προέρχεται από την λατινική λέξη «lupus»: λύκος . Στην αρχαιότητα πίστευαν , ότι οι ρίζες του φυτού εισχωρούν βαθειά στο χώμα και ότι γι’ αυτό το κατέστρεφαν.

2.Η δημιουργία του ποιήματος συνδέεται με την αρνητική κριτική της ποιητικής συλλογής «Γλωσσικό Πλέγμα » ( Sprachgitter ) στην εφημερίδα Berliner Tagesspiegel στις11.10. 1959. Το γεγονός αυτό απογοήτευσε βαθειά τον Celan. Το ποίημα , αν και περιλαμβάνονταν αρχικά στην υπό έκδοση συλλογή « Του Κανενός το Ρόδο» , αποσύρθηκε τελικά μετά την παραπάνω κριτική και δημοσιεύθηκε μόλις το 1997 μετά από άδεια του γιου του Τσέλαν , Έρικ , στους Τimes της Νέας Υόρκης.

3.[ Το παιδί μας το ξέρει και κοιμάται ]. O Celan θυμάται σ’ αυτό το σημείο ένα γράμμα της

Gisele Celan- Lestrange : « Ο γιός σου βρίσκεται δίπλα , κοιμάται ακόμη . Δεν ξέρει ,πως με διάλεξες , ώστε κάποια μέρα να γνωρίζει και να μην κοιμάται πια».

4.[ Μιχαϊλοβκα , Ουκρανία ].Στο εκεί στρατόπεδο συγκέντρωσης θανατώθηκαν οι γονείς του Celan , Friederike και Leo Antschel .

5.[ Γερμανία ]. Πρόκειται για τη δεύτερη φορά στο σύνολο του έργου του που ο Celan κατονομάζει τη Γερμανία . Η πρώτη φορά είναι στο ποίημα «Η φούγκα του θανάτου».

6.[Άουσιχ ].Πόλη στη βόρεια Βοημία , όπου κατοικούσαν , μέχρι να εκδιωχθούν , κυρίως Γερμανοί.

7.[ δε θα υπήρχε το ποίημα που έγραψα για χάρη σου ]. Ο Celan εννοεί εδώ το ποίημα

«Η φούγκα του θανάτου».

Αντλήθηκε απ΄ το προφίλ του μεταφραστή