Ρομαντισμός

«Ρομαντισμός είναι το πρωτόγονο και το ανεπιτήδευτο, είναι η νεότητα και ο συναρπαστικός τρόπος με τον οποίο αντιλαμβάνεται τη ζωή ο φυσικός άνθρωπος, είναι όμως και ωχρότητα, πυρετός, αρρώστια, παρακμή, η maladie du siècle , La Belle Dame Sans Merci, ο Χορός του Θανάτου, ο ίδιος ο Θάνατος. Είναι ο πολύχρωμος γυάλινος θόλος του Shelley και η πάλλευκη ακτινοβολία της αιωνιότητας. Η συγκεχυμένη και εκρηκτική πληρότητα και πλησμονή της ζωής, πολλαπλότητα ανεξάντλητη, αναταραχή, βία, σύγκρουση, χάος, αλλά και γαλήνη, ενότητα με το μέγα "Είμαι", αρμονική συνύπαρξη με τη φυσική τάξη, η μουσική όλων των σφαιρών, διάχυση μέσα στο αιώνιο συμπαντικό πνέυμα. Είναι το παράξενο, το εξωτικό, το γκροτέσκο, το μυστηριώδες, το υπερφυσικό, τα ερείπια, το σεληνόφως, τα μαγεμένα κάστρα, τα βούκινα, τα αερικά, οι γίγαντες, οι γρύπες, το νερό που πέφτει από ψηλά, ο παλιός μύλος στο ποτάμι Φλος, το έρεβος και οι δυνάμεις του, τα στοιχειά οι βρυκόλακες, ο ακατονόμαστος τρόμος, το παράλογο, το άφατο. Είναι επίσης το οικείο, η αίσθηση της ιδιαίτερης παράδοσης του καθενός μας κλπ κλπ.»

Ιsaiah Berlin, Οι ρίζες του ρομαντισμού, μετάφραση: Γιάννης Παπαδημητρίου, Scripta 2000, σ. 48.