Παναγιώτης Μελτέμης-Ξέλαση

Αποσπερού έχει ξέλαση στης Μήτραινας τάλώνι.
Θα συναχτούνε τα παιδιά κι οι κοπελλιές οι ρούσες
κι όλες οι γριές της γειτονιάς οι μαυρομαντηλούσες
και το φεγγάρι πάσπαλη τριγύρω τους θ'απλώνει...

Παίρνοντας κούκλες στο σωρό τα φλίτσια ξεφλουδάνε
κι άλλες τους τρίβουν τον καρπό, σπειρί-σπειρί,και λένε
και παραμύθια ατέλευτα, ενώ οι κικροί πηδάνε
κι ανακατεύουν τους σωρούς,παλεύουνε και κλαίνε.

Κι όταν νυστάξει η συντροφιά, μεσουρανήσει η Πούλια,
κάποσωθούν τα χωρατά,τα μάτια λαγαρίσουν,
θα παν για ύπνο οι γριές σιγά, θα πάρουν τα μικρούλια,
κι οι νιοί κι οι νιές θα μείνουνε τα φλίτσια να χωρίσουν...

......................................................................................................................................................................

Ξέλαση ...Το έθιμο αφορούσε την συγκέντρωση ενός αριθμού κατοίκων, για την εκτέλεση μιας ορισμένης εργασίας που χρειαζόταν πολλά εργατικά χέρια και ένας χωρικός ή μία φαμελιά, δεν μπορούσε ή δεν προλάβαινε να τη φέρει εις πέρας.

Έτσι εκείνος που ήθελε να κάνει ξέλαση, πληροφορούσε για την εργασία που ήθελε στα μαγαζιά ή τους τόπους συγκέντρωσης τους κατοίκους ότι την τάδε Κυριακή ή αργία θα έχει ξέλαση, και παρακαλούσε όλους άνδρες και γυναίκες, να έλθουν και να βοηθήσουν με όποιο τρόπο μπορούσαν. Άλλοι με τα ζωντανά τους, άλλοι με γεωργικά απαραίτητα εργαλεία και άλλοι με χειρονακτική εργασία.