Λένε: ο πνιγμένος πιάνεται από τα μαλλιά του για να γλιτώσει. Έτσι βλέπουν πολλοί την ποίηση, και γράφουν για να ζουν. Η αλήθεια είναι ότι όλοι θέλουν να ζήσουν. Αλλά η ποίηση δεν είναι ένας τρόπος για να ζήσεις, αλλά ένας από τους τρόπους για να πεθάνεις. Όχι βέβαια τον θάνατο τον γνωστό σ’ όλα τα ζώα. Αλλά τον άλλο, με τις χίλιες μορφές, με τα χίλια εισιτήρια, που περνάει από το χέρι του εμπόρου, του μηχανικού, του πολιτικού, των μεγάλων δυνάμεων, του φασισμού –κάθε είδους φασισμού –, του καθημερινού διαβόλου, που είναι ο άνθρωπος. Ένα γεγονός, η μνήμη, η σύνθεση. Με παιδεύουν κάθε μέρα και περισσότερο. Γίνονται ευθεία, γίνονται τεθλασμένη. Πες ένα έλασμα, που προσπαθώ να του δώσω το σχήμα που θέλω – βέβαια όλο μου ξεφεύγει.
Μ’ αυτές τις δυσκολίες λοιπόν αρχίζω ένα ποίημα. Και κει που προχωράς – ας πούμε – κανονικά, σπάει η μια πλευρά του και μπαίνουν μέσα τα πιο ετερόκλητα πράγματα. Νερά, πέτρες, ο γείτονας, ένας άλλος ποιητής, η κοπέλα που θέλεις, ένα θηρίο, κ.ά. Στομώνεις το άνοιγμα με ό,τι βρεις πρόχειρο, δηλαδή με το σώμα σου. Και λες, ας αρχίσουμε να καθαρίζουμε την κατάσταση. Αλλά τότε υποχωρεί το έδαφος που πατάς, και πέφτεις σε άλλα σκοτάδια. Μέσα κει τότε προσπαθείς να διαλέξεις τις λέξεις, να τις καθαρίσεις από τα χώματα και τη σκουριά, και να ανέβεις επάνω. Αρχίζεις πάλι να συναρμολογείς το ποίημα. Σκάβεις από δω, καρφώνεις από κει. Η μνήμη σου κόβεται, δεν προχωράει. Δημιουργούνται κενά. Από πάνω κρέμεται ο χρόνος. Μεταβάλλει τα πάντα. Προχωράς μέσα στο ποίημα, ή το ποίημα προχωράει μέσα σου. Τώρα φτιάχνεις τη ραχοκοκαλιά του. Σπόνδυλο τον σπόνδυλο. Και έτσι πας μέχρι να βρεις τον τοίχο. Εκεί σταματάς. Ο Τάκης Σινόπουλος γράφει στην «Ποίηση της ποίησης».
«Ήτανε ένα ποίημα. Κι ήτανε γιομάτο τρύπες, Έτσι, έβλεπες τον ποιητή να τρώει και να ερωτεύεται να βγάζει τα παπούτσια του και να κοιμάται».
Τελειώνεις και κοιμάσαι σχεδόν ήσυχα. Βέβαια ένα ποίημα δεν τελειώνει ποτέ.
Αθήνα, Απρίλιος-Μάιος 1975
Γιάννης Κοντός (1943-21 Ιανουαρίου 2015)
Από το βιβλίο: Γιάννης Κοντός, Τα ευγενή μέταλλα (Στοιχεία Βιογραφίας). Πεζά κείμενα, Αθήνα, Κέδρος, 1994.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου