Γενικώς, όσον αφορά τους αξιόλογους καλλιτέχνες η καλλιτέχνιδες αυτό που έχει σημασία είναι ότι με την τέχνη τους εγείρουν με έναν μαγικό τρόπο το συναίσθημα μας και την κρίση μας ως προς την πραγματικότητα, μας ανοίγουν ένα ως τώρα άγνωστο και αδιάβατο μονοπάτι σε αυτήν. Αυτό είναι από μόνο του αισθητικό και πολιτικό. Δεν είναι προτιμότερο να έχουν και τις σωστές πολιτικές ή ιδεολογικές η ηθικές απόψεις για τα ζητήματα πολιτικών αξιών και συγκυρίας όπως πχ ο σπουδαίος Roger Waters των Pink Floyd κατά του Σιωνισμού; Να συμφωνούν μαζί μας; Είναι σαφώς προτιμότερο. Αλλά δεν είναι, πάντως, αναγκαίο!!!
Τοποθετούμαι με μια λογική κατά της εποχής μου και της " κουλτούρας της ακύρωσης" , αλλά δεν έχω κανένα απολύτως πρόβλημα.
Ποτέ μου δεν ασχολήθηκα ειδικότερα με τον Ozzie Osbourn καλλιτεχνικά, αλλά διαφωνώ με την κουλτούρα της μονοσήμαντης ακύρωσης αυτού η όποιου άλλου η όποιας άλλης γιατί πχ ήταν υπέρ του Ισραήλ. Ή για όποιαν άλλη πρακτική πολιτική στάση τους.
Η αξιόλογη τέχνη αρχικά και καθοριστικά δεν προσδιορίζεται ως πράξη από την πρακτική πολιτική στάση του καλλιτέχνη σε σημαντικά θέματα της συγκυρίας ή από το αν επιλέγει το σωστο ( ;;;) πολιτικό μήνυμα. Ναι μεν η πολιτικοποιημένη τέχνη είναι καλύτερη ως πρόθεση από την καθαρή τέχνη, αλλά η καθαρή η η λάθος πολιτικοποιημένη τέχνη μπορεί να παράξει αριστουργήματα και η στρατευμένη τέχνη απλώς πιλάφια.
Που να αρχίσω και που να τελειώσω; Από τον μεγάλο ποιητή Έζρα Πάουντ που ήταν καθαρός φασίστας; Από τον Φερντιναν Σελίν που επίσης ήταν έντονα ακροδεξιός, αλλά ένας από τους μεγαλύτερους αφηγητές του Μεσοπολέμου;; Από τον αναντικατάστατο και λαμπερό Γιώργο Σεφέρη, που ήταν όμως στον πόλεμο πράκτορας της Ιντελλιτζενς Σέρβις; Από τον Τζορτζ Όργουελ που ήταν ο πιο μεγάλος προφήτης κατά του σύγχρονου ολοκληρωτισμού αλλά επειδή ματαιώθηκε από την Σοβιετική Ένωση και τον σοβιετικό " κομμουνισμό " και έζησε την φρίκη της NKVD στην Ισπανία κατά των τροτσκιστών και αναρχικών , προτού πεθάνει κατεδιδε στις βρετανικές μυστικές υπηρεσίες αριστερούς καλλιτέχνες και διανοούμενους; Από τον Σαλβαδόρ Νταλί που ήταν εξαιρετικός ζωγράφος αλλά φίλος του Φράνκο; Από τον τεράστιο Σαρτρ που στη γαλλική Κατοχή ενδιαφερόταν κυρίως αν παίζονται τα θεατρικά του έργα; Και δεν διανοήθηκε καν να μετασχει στην Αντίσταση;
Που να αρχίσω και που να τελειώσω...
Υπάρχουν και τα αντίθετα ακριβώς παραδείγματα που καταλήγουν στο ίδιο συμπέρασμα .Ο Αλεξέι Τολστου ως συγγραφέας, ο σκηνοθέτης G.Alexandrov , και τόσοι άλλοι επί Στάλιν εμφανίζονταν ότι έκαναν στρατευμένη τέχνη και ήταν απλά... κόλακες του Ηγεμόνα. Η Άννα Αχμάτοβα δεν έκανε στρατευμένη τέχνη, αλλά κινήθηκε κοντά στο όνειρο και κινδύνεψε να χάσει την ζωή της λόγω αυτού.Ο Οσιπ Μαντελσταμ και τόσοι άλλοι που δεν κολάκευαν το "σωστό" πολιτικό μήνυμα αλλά και επέκριναν τον Ηγέτη την έχασαν.
Υπάρχει βεβαίως και αξιόλογη καλλιτεχνικά στρατευμένη τέχνη .Ο Μαγιακοσφκυ, ο Μπλοκ, ο Ναζίμ Χικμέτ, ο Μπρεχτ, ο Νερούντα, ο Ρίτσος και τόσοι άλλοι. Όχι όμως επειδή είναι αποκλειστικά στρατευμένη τέχνη, αλλά επειδή έχει μια δική της ιδιαίτερη δύναμη στην υποκειμενική βίωση, στην τεχνική της και στην σχέση μορφής και περιεχομένου. Αυτό της δίνει δύναμη και όχι μόνο επειδή υπηρετεί το σωστό πολιτικό μήνυμα. Αλλοιώς θα ήταν πιλάφι.
Η λογική της ακύρωσης λόγω υιοθέτησης " λάθους πολιτικού μηνύματος " είναι απλά μια επιστροφή του ζντανοφισμου που συναντά τις στρατηγικές ατομικού φθόνου του 21ου αιώνα. Πετάμενα λεφτά από την σκοπιά της υπεράσπισης της Τέχνης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου