Patrick Aaron Stromme -Darkness Like A Screen, Light Like a Halo

 

Minor Project - Της αμαρτίας το στρατί

 Minor Project - Της αμαρτίας το στρατί

Πάνος Γαβαλάς - Της αμαρτίας το στρατί

Χρήστος Γαρουφαλής - Σύνθεση

 

Δημήτρης Καταλειφός - Ίσκιος

Πίσω από την κλειστή μου πόρτα
στον διάδρομο ή στο πουθενά,
περνάει ο πατέρας μου
με το τρανζίστορ.

Στάσου λίγο, μπαμπά,
μη φεύγεις.
Φτιάξε μου έναν καφέ,
έτσι ωραίο που τον φτιάχνεις,
να σηκωθώ.
Βγάλε το φλιτζάνι στο μπαλκόνι,
ακούμπησέ το
στο ραγισμένο τζάμι του τραπεζιού.

Το πρωινό ένα ρίγος,
ο μπαμπάς ίσκιος φευγαλέος,
που αχνίζει.

Δημήτρης Καταλειφός ( 1954 )

Πηγή: «Επί κλίνης κρεμάμενος»
Εκδόσεις: ΠΑΤΑΚΗ- Μάιος 2023 - ΑΘΗΝΑ

Αθανασία Δρακοπούλου - Διαζύγιο

Πατέρας, εκείνος
που 'χει πάντα τρεις ζωές
εκείνη που προλογίζει η μητέρα
εκείνη που θυμάται το σινάφι του
κι εκείνη που συναντάω μέσα στα παλιά βιβλία.
Πατέρα!

Το ήξερες πως ο Ριχάρδος
ο Λεοντόκαρδος, όταν δεν έπαιρνε κεφάλια
έπαιζε λαούτο κι έγραφε στίχους;

Αθανασία Δρακοπούλου, Οι αναμνήσεις ενός κωλόπαιδου, Τύρφη 2024.

ο «κοσμοπολίτης» Κοσμάς Πολίτης

Αγαπάτε αλλήλους; Ναι. Αγαπάτε τους εχθρούς υμών; Ναι, τέλος πάντων. Μα όχι τους εχθρούς του ανθρώπου, όχι τους εχθρούς της ανθρωπιάς… 

Μπορείς να ζήσεις δίχως να σ’ αγαπάνε, μα όχι δίχως ν’ αγαπάς. 

Λένε πως μια τζαμούζα την κουμαντάρεις δύσκολα. Μα ένα κοπάδι το κάνει ζάφτι κι ένα μικρό παιδί. Το ίδιο, λένε ακόμα, συμβαίνει και με τις ανθρώποι: ένα κοπάδι ανθρώποι – και όσο πιο μεγάλο τόσο πιο εύκολα – μπορεί να το πλανέψει και να το σέρνει πίσω του ο πρώτος μπαγαπόντης ή τρελός που θα βρεθεί. 

Η αγάπη του Θεού αρχίζει από την αγάπη του ανθρώπου. 

Αν υπάρχουν αφεντάδες, είναι γιατί υπάρχουν άνθρωποι που τους αρέσει να ‘ναι δούλοι.  

ΚΟΣΜΑΣ ΠΟΛΙΤΗΣ “ΣΤΟΥ ΧΑΤΖΗΦΡΑΓΚΟΥ” 

 Κοσμοπολίτης της οδύνης 

Πριν από 30 χρόνια (23 Φεβρουαρίου 1974) άφηνε την τελευταία του πνοή στον “Ευαγγελισμό” ο Κοσμάς Πολίτης, ένας από τους επιφανέστερους νεοέλληνες λογοτέχνες.

Είχε μεταφερθεί λίγες μέρες νωρίτερα, με αναπνευστική και καρδιακή ανεπάρκεια, από τον οίκο ευγηρίας όπου διέμενε τους τελευταίους μήνες, όταν λόγω ανημπόριας υποχρεώθηκε ν’ αφήσει το σπίτι του στο Ψυχικό.

Ήταν 86 ετών. Έφυγε πικραμένος, με τη συμπαράσταση ελάχιστων φίλων, χτυπημένος από οικογενειακά και οικονομικά δεινά. Ανήμερα το πρωινό της επάρατης 21ης Απριλίου 1967 βρίσκει νεκρή τη γυναίκα του Κλάρα. Λίγες ώρες αργότερα συλλαμβάνεται από ανάλγητους ασφαλίτες για την “αντεθνική” του δράση (υπήρξε μέλος του ΚΚΕ και υποψήφιος βουλευτής της ΕΔΑ). Αφήνεται να κηδέψει τη γυναίκα του και ξανασυλλαμβάνεται για να αφεθεί ελεύθερος έπειτα από δέκα ημέρες, μετά από παρεμβάσεις ομοτέχνων και φίλων (κυρίως του ζεύγους Ροζέ και Τατιάνας Μιλλιέ).

Είχε προηγηθεί το 1942 ο θάνατος της κόρης του Φοίβης (Κνούλης το χαϊδευτικό της), γεγονός που ο χρόνος δεν στάθηκε ικανός να επουλώσει. Σύζυγος του σκηνοθέτη Γιώργου Μιχαηλίδη, η Φοίβη πέθανε μετά τη γέννηση θνησιγενούς βρέφους.

Το 1942 στάθηκε χρονιά ιδιαίτερα οδυνηρή για το συγγραφέα, αφού αποχωρεί πρόωρα από την Ιονική Τράπεζα όπου εργαζόταν και υποχρεώνεται να ζει με μια πενιχρή σύνταξη και τα ελάχιστα χρήματα που έβγαζε από το μεταφραστικό του κυρίως έργο.

Οι οικονομικές του υποχρεώσεις τον αναγκάζουν τον ίδιο χρόνο να πουλήσει το σπίτι του (μια θαυμάσια μονοκατοικία που είχε σχεδιάσει ο ίδιος, στην οδό Στρατηγού Καλάρη 13 στο Π. Ψυχικό) σ’ ένα μαυραγορίτη, με τη συμφωνία να παραμείνει με ενοίκιο. Το σπίτι περνάει στη συνέχεια στο Δημόσιο (για οφειλόμενους φόρους του μαυραγορίτη), με τον ίδιο να εξακολουθεί να παραμένει με ενοίκιο.   

απόσπασμα από άρθρο του ΔΗΜΗΤΡΗ ΓΚΙΩΝΗ

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ (28/2/2004)\

Το χαρακτηριστικό του ανθρώπου όμως είναι το μίσος – το εκδηλώνει ακόμα και στον έρωτα… 

Το λογικό κι ο έρωτας ποτέ τους δεν ταιριάξαν. 

ΚΟΣΜΑΣ ΠΟΛΙΤΗΣ “ΛΕΜΟΝΟΔΑΣΟΣ” 

Ποιος μπορεί να ζήσει δίχως ελπίδα σ’ ένα θαύμα; 

Ας μείνομε και λίγο ανεξάρτητοι, δίχως να σκλαβωθούμε ούτε σε μιαν αλήθεια ούτε σε κάποια πλάνη… 

ΚΟΣΜΑΣ ΠΟΛΙΤΗΣ “EROICA” 

Η αμαρτία που δεν απαρνήθηκα όσο μικρή κι αν είναι, αυτή ‘ναι η μεγαλύτερη.

Το τελειωτικό και το ασάλευτο είναι κάτι αντίθετο με τη ζωή. 

Ό,τι είναι το ατελές είναι και το τέλειο. 

ΚΟΣΜΑΣ ΠΟΛΙΤΗΣ “ΕΚΑΤΗ”

Καταφέρανε να ‘χω στην πατρίδα μου το αίσθημα του ραγιά

Γιατί στο μυθιστόρημά σας (Στου Χατζηφράγκου) δεν αναφέρετε ούτε μία φορά το όνομα «Σμύρνη»;

Για τους αγαπημένους νεκρούς του μιλάει κανείς συχνά χωρίς να τους ονομάζει, νιώθοντας πως θα ‘ταν σαν ασέβεια στη μνήμη τους να προφέρει το όνομά τους.

Θα θέλατε να σχολιάσετε, τελειώνοντας, την αφιέρωση του νέου σας έργου: «Καταφέρανε να ‘χω στην πατρίδα μου το αίσθημα του ραγιά»; Πιστεύετε ότι το αίσθημα αυτό το συμμερίζονται πολλοί άλλοι πρόσφυγες;

Πρώτα για την ελευθερία που νιώθαμε όταν ζούσαμε στη Σμύρνη: δεν είχαμε καμιά ενόχληση από τους Τούρκους, τουλάχιστον ως το 1914. Κι εκείνο το αίσθημα της καλοπέρασης, της αφθονίας – βασισμένο, βέβαια, κι αυτό στο καθεστώς των διομολογήσεων. Αλλά και στο εσωτερικό της Μικρασίας επικρατούσε κατά κανόνα ομόνοια ανάμεσα στους Τούρκους και στους Έλληνες. Όσο για τη Σμύρνη, μπορώ να πω ότι ζούσαμε σε μια άγνοια του τουρκικού στοιχείου. Αντίθετα, όταν εγκαταστάθηκε η Ελληνική Αρμοστεία στη Σμύρνη, έρχονταν στιγμές που εμείς οι ντόπιοι νιώθαμε πως βρισκόμαστε κάτω από ξένη – δε λέω «εχθρική» – κατοχή. Όσο πια για το αίσθημα του ραγιά που λέω πως καταφέρανε να ‘χω στην πατρίδα μου, δεν ξέρω πόσοι άλλοι πρόσφυγες το συμμερίζονται – εκείνο που ξέρω είναι ότι σίγουρα το έχουν πολλοί ντόπιοι.

απόσπασμα από συνέντευξη του ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ στον Γ. Π. ΣΑΒΒΙΔΗ

από την εισαγωγή του βιβλίου του ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ «ΣΤΟΥ ΧΑΤΖΗΦΡΑΓΚΟΥ» Εκδόσεις ΥΨΙΛΟΝ/ΒΙΒΛΙΑ

«Άκου Πάρις Ταβελούδης! Μα όνομα είν’ αυτό;»

Ο Κοσμάς Πολίτης διηγείται πώς εμπνεύστηκε, επηρεασμένος από έναν Αρμένη φίλο του, το λογοτεχνικό του ψευδώνυμο:

Τούτος ο Αρμένης, κάποτε, πάνω σε μια κουβέντα που είχαμε οι δυο μας, μου είπε: «εσύ Πάρι κοσμαπολίτης». Ήθελε να πει κοσμοπολίτης. Πώς τούρθε; Σημαδιακό λέει η Κλάρα. Αυτό θυμήθηκα όταν άρχισα να γράφω ή για να το πω σωστότερα, όταν άρχισα να εκδίδω αυτά που έγραφα και θέλησα ν’ αλλάξω το τόσο άσκημο όνομά μου. Άκου Πάρις Ταβελούδης! Μα όνομα είν’ αυτό;

ΙΩ ΜΑΡΜΑΡΙΝΟΥ «ΚΟΣΜΑΣ ΠΟΛΙΤΗΣ – ΕΝΑΣ ΔΑΝΔΗΣ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ» Εκδόσεις ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑ

Κάποιο αντρόγυνο πήγε ν’ αγοράσει έναν κόκορα για το κοτέτσι του. Έδειξαν στην κυρία τον καλύτερο που είχαν, μα η τιμή του ήταν εξωφρενικά υπέρογκη. -Γιατί τόσο ακριβά; ρώτησε εκείνη. -Ξέρετε, κάνει το χρέος του δέκα φορές τη μέρα, της αποκρίθηκε ο άνθρωπος που τον πουλούσε. -Πε το στον άντρα μου, του λέει. Αυτός πάει και λέει στον άντρα της: -Η κυρία μου είπε να σας πω πως ο κόκορας εκείνος κάνει το χρέος του δέκα φορές τη μέρα. -Με την ίδια κότα; ρωτάει αυτός. -Όχι, βέβαια, με διάφορες κότες. -Πε το στη γυναίκα μου, του κάνει… 

ΚΟΣΜΑΣ ΠΟΛΙΤΗΣ “ΛΕΜΟΝΟΔΑΣΟΣ” Εκδόσεις ΥΨΙΛΟΝ/ΒΙΒΛΙΑ

“Ώστε μεταχειρίζεται δύο ονόματα αυτός ο κύριος!”

Η Τατιάνα Γκρίτση Μιλλιέξ θυμάται το διάλογο που είχε με τον Παττακό, στην προσπάθειά της να πετύχει την αποφυλάκιση του Κοσμά Πολίτη:-Και τι θέλεις και ήρθες;

-Κύριε Παττακέ, σήμερα το πρωί η αστυνομία του Ψυχικού συνέλαβε τον μεγαλύτερο Έλληνα πεζογράφο – που σίγουρα γνωρίζετε! – τον Κοσμά Πολίτη, γέροντα, καρδιακό, που την ημέρα του πραξικοπήματος…

-Της Επαναστάσεως (με διακόπτει με χτύπημα στο γραφείο με το χέρι).

Συνεχίζω:

-…βρήκε τη γυναίκα του νεκρή. Τώρα είναι θεομόναχος και άρρωστος. Κύριε Υπουργέ – πρώτη φορά τον προσφωνώ έτσι – αν δεν θέλετε να ξεσηκώσετε την παγκόσμιο γνώμη εναντίον σας για έναν συγγραφέα που θεωρείται και μελλοντικό Νόμπελ, πρέπει να διατάξετε να αφεθεί αμέσως ελεύθερος. Η καρδιά του κρέμεται από μια κλωστή. Αν πεθάνει θα θεωρηθείτε εσείς υπεύθυνοι για το θάνατό του. Για το καλό σας μιλώ.

Καινούριο χτύπημα του χεριού στο τραπέζι. Απευθύνεται στον υπασπιστή, τον κύριο Ντότσικα. “Πείτε σ’ αυτούς που τον πιάσαν πως δεν θέλω να ξεβρακώνουν τους γέρους. Τηλεφωνείστε αμέσως στο Ψυχικό για να μάθετε τους λόγους για τους οποίους κατηγορείται”.

Η απάντηση έρχεται αμέσως. Τους είναι άγνωστο το όνομα του Κοσμά Πολίτη. Αναπηδάω, ζητάω συγγνώμη, εγώ έπρεπε να το έχω σκεφθεί, το πραγματικό όνομα του συγγραφέα είναι Πάρις Τεβελούδης.

Παττακός: -Αχαχούχα, ώστε μεταχειρίζεται δύο ονόματα αυτός ο κύριος!

Εγώ: -Φυσικά, ο Πάρις Τεβελούδης ήταν Διευθυντής Τραπέζης, ο κοινωνικός του τίτλος δεν του επέτρεπε να είναι και συγγραφεύς. Έτσι πήρε το ψευδώνυμο Κοσμάς Πολίτης, που πολλοί διατείνονται πως το διάλεξε επίτηδες γιατί το έργο του είναι κοσμοπολίτικο.

-Ώστε έτσι; Κοσμοπολίτης; Και σένα πώς είπες πως σε λένε;

Είπα το όνομά μου κι από μέσα μου έτρεμα. Τώρα λέω θ’ αφήσουν τον Πολίτη και θα μπαγλαρώσουν εμένα.

-Άιντε, πήγαινε, η Επανάστασις σέβεται τους γερόντους, θα κάνουμε τα δέοντα. Και απευθυνόμενος στον υπασπιστή του: Κάνε ό,τι πρέπει.

(…)

Τον συνάντησα μπροστά στην πόρτα του περιβολιού τους. Ήρεμος, αλλά γερασμένος ξαφνικά, με κείνη την κρυφή ειρωνική του διάθεση πάντα, μου είπε χαμογελαστά: “Μόνο εσύ μπορούσες να ρίξεις τη χούντα και να με ελευθερώσεις”. Σκωπτικά αυτό και λυπημένα όσο η ψυχή του: “Αλλά ποιαν έννοια έχει η προσωρινή ελευθερία ενός ατόμου όταν χάνεται η έννοια της ελευθερίας;”. Ξέρω από τότε πως την περίμενε κάθε μέρα και δεν αξιώθηκε να δει το πέσιμο της χούντας.

ΤΑΤΙΑΝΑ ΓΚΡΙΤΣΗ ΜΙΛΛΙΕΞ (από κείμενό της στο περιοδικό Η ΛΕΞΗ τ. 63-64, Απρίλης – Μάης 1987)

Κοσμάς Πολίτης – Στου Χατζηφράγκου

 Αγαπάτε αλλήλους; Ναι. Αγαπάτε τους εχθρούς υμών; Ναι, τέλος πάντων. Μα όχι τους εχθρούς του ανθρώπου, όχι τους εχθρούς της ανθρωπιάς…
Μπορείς να ζήσεις δίχως να σ’ αγαπάνε, μα όχι δίχως ν’ αγαπάς.
Λένε πως μια τζαμούζα την κουμαντάρεις δύσκολα. Μα ένα κοπάδι το κάνει ζάφτι κι ένα μικρό παιδί.
Το ίδιο, λένε ακόμα, συμβαίνει και με τις ανθρώποι: ένα κοπάδι ανθρώποι – και όσο πιο μεγάλο τόσο πιο εύκολα – μπορεί να το πλανέψει και να το σέρνει πίσω του ο πρώτος μπαγαπόντης ή τρελός που θα βρεθεί.

Η αγάπη του Θεού αρχίζει από την αγάπη του ανθρώπου.
Αν υπάρχουν αφεντάδες, είναι γιατί υπάρχουν άνθρωποι που τους αρέσει να ‘ναι δούλοι.
Η αξιοπρέπεια, ο σεβασμός του εαυτού σου, είναι κι αυτό μια θετική ανθρώπινη ευτυχία.