Πέμπτη 18 Δεκεμβρίου 2025
Δημήτρης Καρακίτσος - Τραγούδι
Το τραμ προχωρεί.
Ο δρόμος αναγγέλλει
Μια πορεία
Απέραστη. Ενώ
Τρεις επιβάτες κλαίνε.
Τους ακούγαμε
Να λένε για τη ζωή
Ότι κι αυτούς
Έριξε χάμω εκείνος
Που πήγαν και ψήφισαν.
Δημήτρης Καρακίτσος ( 1979 - )
Πηγή: Οι γάτες του ποιητή Δ. Ι.Αντωνίου
Εκδόσεις: Το Ροδακιό- Αθήνα- 2012
Τετάρτη 17 Δεκεμβρίου 2025
Γιάννης Νεγρεπόντης -Αυτός ο τόπος
Κουραστήκαμε. Άλλο δε μπορούμε
σ’ αυτόν τον τόπο εδώ
που η ιστορία αναβλύζει
σε κάθε μας βήμα.
Κι αυτές οι πληγές
που δε λένε να κλείσουν
σε κάστρα, σε ναούς, σε αγάλματα
σε τάφους συλημένους που δε συγχωρούν
σε αγίων εικόνες
μιας θρησκείας παρθένας μαινάδας·
παντού το πάθος· το δέος αυτό
άλλο δεν το μπορούμε.
Τι να καταλάβουν οι άλλοι;
Έρχονται, φωτογραφίζουν, σημειώνουν
φεύγουν, περιγράφουν, ησυχάζουν.
Τι ξέρουν αυτοί απ’ τα δικά μας
μ’ αυτόν τον τόπο τον ανοικτίρμονα
τον παντοκράτορα, τον αβασίλευτο.
Πηγή: Γιάννης Νεγρεπόντης, Δωρήματα, Αθήνα, Νόστος 1992 (α' έκδοση 1963).
Έλλη Αλεξίου - Γ΄ Χριστιανικόν Παρθεναγωγείον (απόσπασμα)
Μα δε σταματούσα ως εκεί. Προχωρούσα και πιο πέρα. Είχα κι απαιτήσεις από την κ. Διευθύντρια, που μου τις άφησε κι αυτές ανικανοποίητες. Ως εκείνη τη στιγμή που μπήκα κάτω από τη διεύθυνσή της, είχα γνωρίσει για ανωτέρους μου τους δασκάλους μου και τον πατέρα μου, και νόμιζα πως όλοι οι ανώτεροι είναι πάντα κανονισμένοι στο ίδιο καλούπι. Πως έχουνε καθήκον οι ανώτεροι να καθοδηγούν, ν’ απαγορεύουν, να διατάσσουν και να μαλώνουν τον κατώτερο, μα νόμιζα πως έχουν ακόμη το καθήκον να παινούν και να αμείβουν. Και πολλές φορές τώρα δασκάλα, έκανα κάτι παραπανίσιο, για να μου πει ένα καλό λόγο η κ. Διευθύντρια. Μόνο και μόνο για ν’ ακούσω από το στόμα της έναν καλό
λόγο. Μου ήτανε ανάγκη εσωτερική η επιδοκιμασία της, μα όντως ποτέ της δε μου τη χάρισε αυτή τη χαρά. Γιατί η κ. Διευθύντρια όπως δε σου ‘λεγε ποτέ τίποτε προσβλητικό, όπως δεν ξεστόμιζε ποτέ της άσκημα και χοντρά λόγια, το ίδιο δεν έλεγε ποτέ της και παινέματα. Ήτανε από φυσικό της λιγόλογη. Γι’ αυτό σ’ αυτή την περίσταση μπορεί εγώ να ‘φταιγα κι όχι η κ. Διευθύντρια. Πολύ συχνά με το να είμαστε έτσι κι αλλιώς μαθημένοι, υποφέρομε, και νομίζομε πως μας φταίνε οι άνθρωποι, ενώ εμείς οι ίδιοι φταίμε του εαυτού μας. Γιατί πρέπει να είμαστε από πρωτύτερα προετοιμασμένοι, όταν μπαίνουμε στη ζωή· και να ξέρουμε πως δεν μπορούμε να κανονίζουμε τα πάντα κατά τα κέφια μας. Κέφια και όρεξες και ό,τι ξέραμε να τα ξεχάσουμε άμα μπούμε στον στίβο. Η ζωή είναι σκληρή και δύσκολη κ’ οι άνθρωποι, όταν τους χρειαστείς, το ίδιο κι αυτοί σκληροί, γιατί έτσι τους κατάντησε η πικρή τους πείρα. Είναι δύστροποι και δύσπιστοι και μετρούνε τα λόγια τους προτού τα πουν, σαν να ‘τανε χρυσάφι. Και δε λένε ένα καλό λόγο κ’ ένα μπράβο κι ας τον έχεις ανάγκη αυτόν τον καλό λόγο, γιατί φοβούνται πως θα τον εκμεταλλευτείς.
«Γ΄ Χριστιανικόν Παρθεναγωγείον», εκδόσεις Καστανιώτη, Αθήνα: 2010.Έλλη Αλεξίου - Χριστιανικόν Παρθεναγωγείον (απόσπασμα)
Μα είχαμε ένα μάθημα, που το λένε πατριδογνωσία, κι όσο και να θέλει κανένας, δεν
μπορεί να το διδάξει μέσα στην τάξη, γιατί θα ξεγενεί, θα ξεθεωθεί, να λέει, να λέει, χωρίς να
Τάξη αρχίζει από την τάξη του παιδιού. Τι σχήμα έχει, πού κάθεται το κάθε παιδί… και λίγο
από λίγο προχωρείς… Κουβεντιάζομε για την αυλή μας… για τις άλλες κάμαρες… ύστερα
πάμε παραέξω, πιάνομε το δρόμο… τη συνοικία… και ποια σπουδαία οικοδομήματα
πέφτουνε στη γειτονιά του σκολειού μας.
Εμείς είχαμε εκεί κοντά το Δημοτικό Νοσοκομείο και μια παλιά εκκλησούλα, του Αφέντη
Χριστού. Γιατί λοιπόν όχι; και πώς καλύτερα θα δίδασκα αυτά τα πράγματα… στην σκοτεινή,
την ανήλιαγη τάξη μας; ή να τα ’βγαζα τα παιδιά έξω, να τα δουν με τα ίδια τους τα μάτια;
Και πιο κάτω διάτασσε ο Νόμος, να τους διδάξω και τις άλλες γειτονιές, και τη Δημαρχία, και
την Τράπεζα και τις άλλες Εκκλησίες και το Ταχυδρομείο. Μα αυτά δεν μπορούσα να τα
κάμω μέσα στην κάμαρα. Ευτυχώς που η Παιδαγωγική έλεγε ορθά κοφτά, πως στο μάθημα
της Πατριδογνωσίας, οφείλει ο διδάσκων να πάρει τα παιδιά, «να τα οδηγήσει επί τόπου.»
Ευρήκα κ’ εγώ την Παιδαγωγική και οχυρώθηκα κει από πίσω, για να λείψουνε τα λόγια.
Μόνο η Αυγή δε μιλούσε∙ μάλιστα συχνά ερχότανε και μαζί, σαν τύχαινε, να ταιριάζουνε οι
ώρες μας και τα μαθήματα. Ήθελε αυτή να διδάξει περί «λόφου», κ’ εγώ περί
«δενδροστοιχίας», συμφωνούσαμε και βγαίναμε μαζί∙ κ’ εδίδασκε ωραία η Αυγή. Πολύ
ευχαριστιόμουν, άμα την άκουα. Είχε κέφι πολύ η διδασκαλία της, κ’ η ίδια της ήταν γελαστή
και ανοιχτόκαρδη.
Πως είχε φυσικά και λίγη ευθύνη η διδασκαλία «επί τόπου», ούτε λόγος να γίνεται. Όποιος
του τύχαινε να βγαίνει συχνά έξω συνοδεύοντας δύο ή τρία παιδιά, αυτός μόνος είναι σε
θέση να καταλάβει, τι μπελάς, τι βάσανο είναι να κουβαλάς εξήντα κουτάβια. Όλη την ώρα
πρέπει να ’χεις το νου σου, να τρέχεις από δω, να τα οδηγάς από κει, ίδιος τσομπάνος… αν
περάσει κάρο ή αυτοκίνητο, φοβάσαι, μη σου τα πατήσει… άμα συναντήσετε στο δρόμο
τίποτα αξιοπερίεργο, που δε λείπουνε ποτέ, τα μικρά σταματούνε και δε θένε να ξεκολλήσουν… βρίσκεται και κάνα αφηρημένο, κάνα χαζό, που ξεχνιέται κοιτάζοντας από
κάποιο παράθυρο, κ’ ύστερα σαν τα μετρήσεις, βλέπεις που σου λείπει… Μα οι κόποι σου
ακριβοπληρώνουνται. Αποζημιώνεσαι μόλις φτάσεις, κι αρχίσεις το μάθημα∙ γιατί το
μυαλουδάκι των παιδιών φρεσκαρισμένο από το ύπαιθρο, αρπάζει μονομιάς, ό,τι του πεις.
Έλλη Αλεξίου, Γ΄ Χριστιανικόν Παρθεναγωγείον, Αθήνα, Καστανιώτης, 1978 (1934), σσ.
94-95.
Πολωνική ποίηση
Άννα Καμιένσκα
Επιστραφέντα
Έχω κιόλας επιστρέψει το καθετί
τους πιο προσφιλείς μου
τα πιο αγαπημένα μου πράγματα
ακόμη και το βότσαλο
απ’ τη θάλασσα του Αιγαίου
Ποτέ μου δεν μετάνιωσα
για τα σπασμένα μου πιατικά
τα δάση και τα τριαντάφυλλά μου
Τώρα κάθομαι κι αναλογίζομαι
μήπως κάποιος Μεγάλος Θεός ανακαλύψει
ότι έχω ακόμη πολλά
να επιστρέψω.
(μτφρ. Β. Καραβίτης)
Άννα Σβιρ
ΣΤΟΥΣ ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΙΚΟΥΣ ΣΤΑΘΜΟΥΣ
Εκεί τρελές αγκαλιές
που κουβαλάνε όλα τους τα υπάρχοντα
σε ένα δέμα στην πλάτη τους.
Άστεγοι που συνωστίζονται
το βράδυ στους σιδηροδρομικούς σταθμούς.
Ασθενείς που περιμένουν σε ένα νοσοκομείο
για το τελευταίο χειρουργείο.
Και έχασα τόσο πολύ χρόνο
μαζί σου.
(Μτφρ. Αριστείδης Τσαλδάρης)
Ζμπίγκνιεφ Χέρμπερτ
Μετάξι μιας Ψυχής
Ποτέ
δεν μίλησα μαζί της
γι’ αγάπη
ή για το θάνατο
μόνο η τυφλή γεύση
κι η βουβή αφή
πέρναγε ανάμεσά μας
όταν απορροφημένοι
πλαγιάζαμε κοντά
πρέπει
να κρυφοκοιτάξω μέσα της
να δω τι φοράει
στο κέντρο της
όταν κοιμήθηκε
με τα χείλη ανοιχτά
κοίταξα
και τι
και τι
νομίζετε
πώς είδα
περίμενα
φυλλώματα
περίμενα
ένα πουλί
περίμενα
ένα σπίτι
πλάι σε μια λίμνη μεγάλη και σιωπηλή
αλλά εκεί
σ’ ένα γυάλινο πάγκο μαγαζιού
είδα ένα ζευγάρι
μεταξωτές κάλτσες
Θεέ μου
θα της αγοράσω αυτές τις κάλτσες
θα της τις πάρω
αλλά τότε τι θα φανεί
πάνω στο γυαλί
αυτή της μικρής ψυχής
θα είναι άραγε κάτι
που δεν θα μπορέσεις να τ’ αγγίξεις
ούτε καν με το δάχτυλο του ονείρου
(Μτφρ. Μίλτου Φραγκόπουλου)
Tσέσλαφ Μίλος
Απροσδόκητη συνάντηση
Ταξιδεύαμε μέσα σε παγωμένους αγρούς σε ένα βαγόνι
την αυγή.
‘Ενα κόκκινο φτερό αναδύθηκε μέσα στο σκοτάδι.
Και ξαφνικά ένας λαγός διέτρεξε τον δρόμο.
Ένας από μας τον έδειξε με το χέρι του.
Αυτό συνέβη πριν πολύ καιρό. Σήμερα κανείς από τους δύο δε ζει.
Ούτε ο λαγός, ούτε ο άνθρωπος που έκανε τη χειρονομία.
Αγάπη μου, πού είναι τώρα αυτοί, πού έχουν πάει;
Η λάμψη του χεριού, η γρήγορη σαν αστραπή κίνηση,
ο τριγμός των χαλικιών.
Δεν ρωτάω από λύπη.
Ρωτάω με απορία.
(μτφρ. Ασημίνα Ξηρογιάννη)
Βισουάβα Σιμπόρσκα
Γάτα σε άδειο διαμέρισμα
Να πεθαίνεις – αυτό δεν πρέπει να
το κάνεις σε μια γάτα.
Γιατί και τι να κάνει η γάτα
σ’ ένα άδειο διαμέρισμα.
να τεντώνεται στους τοίχους.
να χαϊδεύεται στα έπιπλα.
Σάμπως τίποτα δεν άλλαξε εδώ
κι όμως κάθε τι είναι διαφορετικό.
Σάμπως τίποτα δε σάλεψε
κι όμως κάθε τι μετατοπίστηκε.
Και η λάμπα τα βράδια δεν ανάβει πια.
Ακούς στα σκαλοπάτια βήματα,
όμως δεν είναι αυτά.
Και το χέρι, που αφήνει ένα ψάρι στο πιατάκι,
δεν είναι εκείνο που το άφηνε.
Κάτι εδώ δε γίνεται
όπως θα έπρεπε να γίνεται.
Κάποιος ήταν εδώ πολύ καιρό
κι ύστερα χάθηκε ξαφνικά
και δε δίνει σημεία ζωής πεισματικά.
Έχει ψάξει κάθε ντουλάπι.
Έχει τρέξει πάνω σε κάθε ράφι.
Κοίταξε ακόμη και κάτω απ’ το χαλί.
Ώς και την απαγόρευση αψήφησε
κι έριξε κάτω τα χαρτιά.
Τι άλλο να κάνει κανείς.
μόνο να κοιμάται και να περιμένει.
Ας γυρίσει εκείνος λοιπόν,
ας ξαναφανεί.
Και θα μάθει,
ότι δεν πρέπει να φέρεσαι έτσι σε μια γάτα.
Θα πάει προς το μέρος του,
σαν τάχα να μη θέλει,
με μικρά βηματάκια,
ακροπατώντας χολωμένα.
Κι ούτε ένα σάλτο ούτε ένα νιάου στην αρχή.
(μτφρ. Δημήτρης Χουλιαράκης)
Άνταμ Ζαγκαγιέφσκι
ΤΟ ΜΙΚΡΟ ΚΟΡΙΤΣΙ ΤΟΥ ΒΕΡΜΕΕΡ
Το μικρό κορίτσι του Βερμέερ, τώρα διάσημο,
με παρατηρεί. Ένα μαργαριτάρι με παρατηρεί.
Τα χείλη του μικρού κοριτσιού του Βερμέερ
είναι κόκκινα, υγρά, και λάμπουν.
Αχ μικρό κορίτσι του Βερμέερ, αχ μαργαριτάρι,
μπλε τουρμπάνι: είστε όλο φως
κι εγώ είμαι πλασμένος από σκιά.
Το φως κοιτάζει αφ’ υψηλού τη σκιά
με επιείκεια, ίσως και με οίκτο.
(μτφρ. Χάρης Βλαβιανός)
Πηγή: https://culturebook.gr/grafeion-poihsews/anthologio-kyriakatikis-poiisis/anthologio-kyriakatikis-poiisis-tis-angelikis-pechlivani-16/
Χλόη Κουτσουμπέλη - Το τηλεφώνημα
Αν τύχει ένα βράδυ σε μπαλκόνι
στην καρδιά ενός ατέλειωτου χειμώνα
ενώ μιλάτε στο τηλέφωνο με κάποιον
Και αν την ίδια στιγμή
ένας μαύρος σκύλος
απ' το σπίτι απέναντι
αρχίσει άγρια να γαβγίζει.
Αν τελικά σας καταπιεί η νύχτα
κι αυτό που λέμε αγάπη
είναι μόνον ένας σπασμός μέσα στο σύμπαν
Δεν πειράζει.
Έτσι κι αλλιώς
πάντα με την σκιά μας
πλαγιάζουμε τις νύχτες.
Χλόη Κουτσουμπέλη (1962 - )
Πηγή: «Κλινικά απών»- Εκδόσεις: Γαβριηλίδης- 2014
Εγγραφή σε:
Σχόλια (Atom)
