Γ.Χ. Ώντεν, «Στη μνήμη του Γ. Μπ. Γέητς»

Αριστερά, ο Γ.Χ. Ώντεν στο σπίτι του, στην πόλη Kirchstetten της Αυστρίας, Μάρτιος 1960, (Photo by Imagno/Getty Images). Ο Ώντεν έγραψε το ποίημα λίγες μέρες μετά τον θάνατο του Γ.Μ. Γέητς (δεξιά – Photo by Hulton Archive/Getty Images, circa 1920) στις 28 Ιανουαρίου 1939.

Πηγή : Andro.gr [ http://www.andro.gr/empneusi/o-auden-gia-ton-thanato-tou-yeats/ ]

 I 

Χάθηκε στην καρδιά του χειμώνα: 

Παγωμένα ήσαν τα ρυάκια, έρημα σχεδόν τ’ αεροδρόμια, 

Και χιόνι παραμόρφωνε τ’ αγάλματα της πόλης· 

Ο υδράργυρος βυθίζονταν στο στόμα της ξέπνοης μέρας.

 Ναι, τα όργανα όλα συμφωνούν

 Η μέρα του θανάτου του ήταν μια σκοτεινή κρύα μέρα.

 Μακριά από την αρρώστια του 

Οι λύκοι έτρεχαν στους θαλερούς δρυμώνες,

 Ο ποταμός της εξοχής παράβλεπε τις κοσμικές προβλήτες· 

Οι γλώσσες που θρηνούσαν 

Ανέγγιχτα άφησαν τα ποιήματα από το θάνατο του ποιητή. 

Για εκείνον όμως ήταν το τελευταίο απόγευμα με τον εαυτό του,

 Ένα απόγευμα με νοσοκόμες και ψιθύρους· 

Οι επαρχίες του κορμιού του εξεγερμένες, 

Του λογικού του οι πλατείες αδειανές,

 Σιωπή απλωνόταν στα προάστια, 

Το ρεύμα των αισθήσεών του είχε κοπεί· εκείνος έγινε οι θαυμαστές του. 

Τώρα είναι σκορπισμένος σ’ εκατό πολιτείες, 

Παραδομένος όλος σε ανοίκεια λατρεία, 

Να βρει την ευτυχία του σ’ ένα αλλιώτικο δάσος 

Και να τιμωρηθεί με ξένο κώδικα συνείδησης.

 Τα λόγια του νεκρού 

Αλλοιώνονται μέσα στα σπλάχνα των ζωντανών. 

Καθώς το αύριο ξημερώνει σπουδαίο και βουερό, 

Κι ουρλιάζουν σα θηρία οι χρηματιστές στην Μπόρσα,

 Και υποφέρουν οι φτωχοί, που το ’χουν τόσο συνηθίσει,

 Και ο καθένας στο κελί του εαυτού του βέβαιος σχεδόν πως είναι ελεύθερος,

Κάποιες χιλιάδες θα σκεφτούν τη μέρα αυτή 

Όπως σκεφτόμαστε τη μέρα που κάτι κάπως ασυνήθιστο έχουμε κάνει.

Ναι, τα όργανα όλα συμφωνούν 

Η μέρα του θανάτου του ήταν μια σκοτεινή κρύα μέρα.

II 

Ανόητος ήσουν σαν κι εμάς· μόνο το χάρισμά σου επιβίωσε· 

Από την ενορία των πλουσίων κυριών, από τη φυσική φθορά, 

Από τον εαυτό σου. Η τρελο-Ιρλανδία σε κέντρισε στην ποίηση.

 Και η Ιρλανδία έχει ακόμα την τρέλα και το κλίμα της,

 Γιατί η ποίηση τίποτα δεν κάνει να συμβεί: επιβιώνει

 Στην κοιλάδα οπού γεννιέται, εκεί που τα μεγαλοστελέχη 

Δεν θα ’θελαν ποτέ ν’ ανακατευτούν, κυλάει νότια 

Από τ’ αγροκτήματα της μοναξιάς και τα πολυάσχολα πένθη, 

Από τις στεγνές πόλεις που τις πιστεύουμε και μέσα τους ξεχυχάμε· επιβιώνει,

 Είναι κάτι που συμβαίνει, είν’ ένα στόμα.

III

 Δέξου, γη, έναν ξένο ακριβό:

 Ο Γουίλλιαμ Γέητς κείτεται εδώ.

 Της Ιρλανδίας υδρία γερμένη,

 Από την ποίηση αδειασμένη.

 Αλυχτάν στης νύχτας το βραχνά

 Της Ευρώπης όλα τα σκυλιά.

 Τα έθνη δες τα περιμένουν,

 Μέσα στο μίσος ανασαίνουν.

 Μόνο η ατίμωση του νου

 Στην όψη πάνω του διπλανού.

 Οι θάλασσες του ελέους κλεισμένες

 Μέσα στο βλέμμα, παγωμένες.

 Ποιητή, κατέβα ως το βυθό

 Σ’ ένα σκοτάδι ψηλαφητό,

 Με την αβίαστη φωνή σου

 Πάλι χαρά φέρε μαζί σου·

 Σκάψε το στίχο και τη στροφή

 Κι αμπέλι κάμε την κόλαση,

 Τραγούδα την αποτυχία

 Σ’ ένα μεθύσι από αγωνία·

Στης καρδιάς τη μαύρη ερημιά

 Ν’ αναβλύσει βάλσαμο ξανά,

 Μάθε στην ελεύθερη ψυχή

 Μες στη φυλακή της πώς να υμνεί.

 Φεβρουάριος 1939

 * Τα ποιήματα περιλαμβάνονται στο βιβλίο «Γ.Χ. Ώντεν, Πένθιμο μπλουζ». Ανθολόγηση, μετάφραση και σχόλια Ερρίκος Σοφράς. Εκδόσεις Κίχλη, 2015.

 ** «Ο Γέητς πέθανε στις 28/1/1939 στην παραθαλάσσια πόλη Menton της νότιας Γαλλίας. Το ποίημα γράφτηκε τις επόμενες μέρες και δημοσιεύτηκε στο New Republic, περιοδικό της Νέας Υόρκης, στις 8/3/1939, αμέσως μόλις εγκαταστάθηκε ο Ώντεν στην πόλη», διαβάζουμε στο Σημείωμα του Ερρίκου Σοφρά («Πένθιμο μπλουζ», σελ. 16).

Πηγή : Andro.gr [ http://www.andro.gr/empneusi/o-auden-gia-ton-thanato-tou-yeats/ ]