Γιάννης Ψυχάρης-«Το Ταξίδι μου» (απόσπασμα)

« Αχ! και να μπορούσα! Να είχα δύναμη, νου και ζωή! Να είχα την τέχνη και τον τρόπο! Θα ’τρεχα παντού στην Ελλάδα· θα πήγαινα σ’ όλα, σ’ όλα τα χωριά ένα ένα. Με το σάκο στον ώμο, με το χαρτί στο χέρι, θα μάζωνα, θα μά¬ζωνα· θα ’ριχνα μέσα στο σάκο κόλλες χαρτί· θα ’βαζα μέσα κάθε λέξη, κάθε τύπο, κάθε προφορά. Να είχα δέκα ποδάρια να περπατώ, δέκα αφτιά ν’ ακούω! Σαν κρασάκι να πίνω τα λόγια του χωρικού· να διω πώς μιλούνε σε κάθε τόπο, ποια γλώσσα μοιάζει με την άλλη, τι ξεχωρίζει το ένα ιδίωμα από τ’ άλλο, πόσα γλωσσικά κέντρα βρίσκουνται στην Ελλάδα, πώς λίγο λίγο μορφώνεται μια γλώσσα, πώς καταντά μια γλώσσα χωριανή να γίνει κοινή σ’ όλους, πώς ξαπλώνεται και διαδίνεται, πως αλλάζει λίγο λίγο στην ψυχή μέσα και στο στόμα η αθρώπινη λαλιά. Χάνουνται τα χωριάτικα, πριν καταλάβει ο κόσμος τι αξίζουνε και πόσο η σπουδή τους θα τιμήσει την Ελλάδα. Αχ! και να μπορούσα! Τόσα ζητήματα που σήμερα βασανίζουνε τους σοφούς, εθνολογικά, ιστορικά, φιλοσοφικά, ζητήματα, φτάνει να καταδεχτείς ν’ ακούσεις το χωρικό που σου μιλεί και βλέπεις την αλήθεια, και σου έρχεται φως!»

Γιάννης Ψυχάρης (15 Μαΐου 1854 - 29 Σεπτεμβρίου 1929)

«Το Ταξίδι μου» σελ.115 Εκδόσεις «ΠΕΛΛΑ»