Τα βιβλία που χρειαζόμαστε είναι αυτά που επιδρούν απάνω μας σαν κακοτυχία, αυτά που μας κάνουν να υποφέρουμε, όπως υποφέρουμε για το θάνατο κάποιου που αγαπάμε περισσότερο από τους εαυτούς μας, αυτά που μας κάνουν να αισθανόμαστε σαν να είμαστε στα όρια της αυτοκτονίας ή χαμένοι σ’ ένα απόμερο δάσος για όλη την ανθρώπινη ενδιαίτηση — ένα βιβλίο πρέπει να χρησιμεύει ως τσεκούρι για την παγωμένη θάλασσα εντός μας.
Φραντς Κάφκα, απόσπασμα επιστολής στον Όσκαρ Πόλακ, 1904.
Αν το βιβλίο που διαβάζουμε δεν μας ξυπνά με μια γροθιά στο κρανίο, για ποιο λόγο διαβάζουμε τότε το βιβλίο; Για να μας κάνει ευτυχείς, όπως γράφεις; Θεέ μου, ευτυχείς θα ήμαστε ακόμη και αν δεν είχαμε καθόλου βιβλία, και τέτοια βιβλία, που θα μας κάνουν ευτυχείς, θα μπορούσαμε εν ανάγκη να γράψουμε κι οι ίδιοι.Χρειαζόμαστε όμως τα βιβλία που επενεργούν επάνω μας σαν δυστυχία που μας πονάει πολύ , όπως ο θάνατος κάποιου που αγαπήσαμε πιο πολύ από τον εαυτό μας, σαν να ήμαστε διωγμένοι στα δάση, μακριά από όλους τους ανθρώπους, σαν αυτοκτονία. Ένα βιβλίο πρέπει να είναι ο πέλεκυς για την παγωμένη θάλασσα μέσα μας
Φραντς Κάφκα, (Βλ.. ΤΟ ΔΕΝΤΡΟ Νο 139-140 . Μτφρ. Αλέξανδρος Κυπριώτης)
Ο κόσμος είναι φτιαγμένος για να καταλήξει σ’ ένα ωραίο βιβλίο.»
- Στεφάν Μαλαρμέ, 1842-1898
Το χαρακτηριστικό που κάνει την ερωτική πράξη και την ανάγνωση να μοιάζουν μεταξύ τους είναι ότι στο εσωτερικό τους ανοίγονται χρόνοι και χώροι διαφορετικοί από τον μετρήσιμο χώρο και χρόνο.
Italo Calvino (15 Οκτωβρίου 1923 - 19 Σεπτεμβρίου 1985), Αν μια νύχτα του χειμώνα ένας ταξιδιώτης, μτφρ.: Ανταίος Χρυσοστομίδης, εκδόσεις Καστανιώτη.
Η ανάγνωση είναι μια στρατιωτική επιχείρηση.
Πολ Βαλερί.
Εν γένει τα βιβλία δεν είναι πεπερασμένα όπως εμείς. Συχνά κάθονται στα ράφια ρουφώντας σκόνη, ακόμα κι όταν ο συγγραφέας τους έχει γίνει ο ίδιος μια χούφτα σκόνη-και είναι ακριβώς η δίψα γι' αυτή τη μεταγενέστερη διάσταση που βάζει την πένα σε κίνηση.Έτσι κρατώντας στα χέρια αυτό το ορθογώνιο αντικείμενο, δεν θα είμαστε υπερβολικοί αν υποθέταμε ότι θωπεύουμε τις τεφροδόχους μας. Εξάλλου αυτό που εξετάζεται σε ένα βιβλίο είναι τελικά μόνον η ανθρώπινη ζωή. Αυτός που είπε ότι όταν φιλοσοφείς είναι σαν να ασκείσαι στο θάνατο είχε πολλαπλά δίκιο, αφού όταν γράφεις ένα βιβλίο δεν γίνεσαι νεότερος.
Γιόζεφ Μπρόντσκι (Μτφρ. Μαρία Ελευθρίου).
Θλίβομαι γιατί πρέπει να σου πω ότι τα βιβλία θεωρούνται πλέον απειλούμενο είδος. Και με αυτό αναφέρομαι επίσης στις συνθήκες ανάγνωσης που καθιστούν εφικτή τη λογοτεχνία και τα αποτελέσματά της στην ψυχή. Μας λένε πως σύντομα θα ανατρέχουμε σε 'βιβλία-οθόνες' για να βρούμε οποιοδήποτε 'κείμενο' αναζητούμε και θα έχουμε τη δυνατότητα να αλλάζουμε την εμφάνισή του, να θέτουμε ερωτήσεις σχετικά με αυτό, να 'αλληλεπιδρούμε' μαζί του. Όταν συμβεί αυτό, τότε η γραπτή λέξη θα έχει γίνει απλά μια άλλη πτυχή της τηλεοπτικής πραγματικότητας μας, καθοδηγούμενη από τη διαφήμιση. Αυτό είναι το ένδοξο παρελθόν που δημιουργείται και μας υποσχέθηκαν ως κάτι πιο "δημοκρατικό". Φυσικά, δεν σημαίνει τίποτε άλλο από τον θάνατο της εσωτερικότητας του βιβλίου.
Σούζαν Σόνταγκ, Το δέντρο, τ. 220-221, Μτφρ. Ευαγγελία Γιάννου
Υπάρχει επίσης η δυνατότητα να βαρεθούμε το βιβλίο πριν ακόμα το ξεκινήσουμε, να του κλείσουμε στα μούτρα το εξώφυλλο ένα λεπτό πριν την «επιβίβαση»,διότι ο χρόνος είναι η πραγματική πολυτέλεια της εποχής μας, και είναι πάρα πολλά τα βιβλία τα οποία θα έπρεπε να διαβάσουμε σε σχέση με το χρόνο που διαθέτουμε. Και τότε οι σελίδες εκείνου του βιβλίου δεν θα λερωθούν από καφέ, δεν θα βραχούν από το νερό της θάλασσας ή του ντους, δεν θα έχουν λεκέδες από μελάνι, δεν θα τσαλακωθούν εκείνες που περιέχουν τα πιο σημαντικά σημεία, δεν θα θυμόμαστε τον ακριβή τόπο που τα διαβάσαμε, ποιόν είχαμε δίπλα μας εκείνη ακριβώς τη στιγμή, προσπαθώντας να βρούμε μια σύνδεση ανάμεσα στον κόσμο μας και σ’ εκείνον της μυθοπλασίας για να αναζητήσουμε ένα σημάδι, για να πειστούμε άλλη μια φορά ότι στη ζωή τίποτα δεν είναι τυχαίο.
Σιμόνα Σταράκο
Η μελαγχολία μιας ζωής υπερβολικά μικρής για τόσες βιβλιοθήκες...
Χούλιο Κορτάσαρ
Heinrich Heine
Η ανάγνωση είναι μια τέχνη της απόλαυσης και ως τέχνη ασκείται από τους μυημένους. Αυτοί, οι αληθινοί αναγνώστες, είναι οι τελευταίοι μιας φυλής που σήμερα απειλείται με εξαφάνιση. Γιατί ποιος είναι πρόθυμος στις μέρες μας να εντρυφήσει στα μυστικά μιας σχεδόν λησμονημένης τέχνης;
Σωτήρης Τριβιζάς
Δεν είναι τόσο η γραφή που φυσάει την πνοή της ζωής στο χαρτί ή στην πέτρα. Η ανάγνωση είναι.
Στρατής Χαβιαράς, Άχνα, εκδ. Κέδρος , 2014.
Το διάστημα προσοχής όλο και μικραίνει. Νέοι άνθρωποι αδυνατούν τώρα πια να παρακολουθήσουν μια ταινία. Πόσω μάλλον να διαβάσουν ένα βιβλίο. Ωστόσο ο αργός χρόνος είναι αυτός που φτιάχνει πράγματα.
Διονύσης Καψάλης
Όταν διαβάζουμε, κάποιος άλλος σκέφτεται για λογαριασμό μας• εμείς απλώς επαναλαμβάνουμε τις νοητικές διεργασίες του, όπως ένας μαθητής μαθαίνει να γράφει σκαλίζοντας με τη γραφίδα τα γράμματα που ο δάσκαλος έχει σχεδιάσει με το μολύβι. Έτσι και κατά την ανάγνωση, κάποιος άλλος αναλαμβάνει να μας απαλλάξει από το μεγαλύτερο μέρος της νοητικής δραστηριότητας. Να πώς εξηγείται η σημαντική ανακούφιση που νιώθουμε όταν αφήνουμε κατά μέρος τις σκέψεις που μας απασχολούν για να αφοσιωθούμε σε ένα ανάγνωσμα».
Arthur Schopenhauer, «Περί ανάγνωσης και βιβλίων – Η τέχνη της αποχής από την ανάγνωση»
Μτφρ.: Γιάννης Καλλιφατίδης, Εκδόσεις Άγρα.
Τα βιβλία έχουν τους ίδιους εχθρούς με τον άνθρωπο:
τη φωτιά, την υγρασία, την ανοησία, το χρόνο
και το ίδιο τους το περιεχόμενο.
Πωλ Βαλερύ, 1871-1945, Γάλλος ποιητής
πώς χτίσανε τόσα δωμάτια τόσα βιβλία τραγικά
δίχως μια χαραμάδα φως
δίχως μια αναπνοή οξυγόνου
για τον άρρωστο αναγνώστη
Μίλτος Σαχτούρης, Ο Σωτήρας
Καλὰ βιβλία εἶναι αὐτὰ ποὺ εἴτε σοῦ γεμίζουν τὰ κενὰ ποὺ ἔχεις ὅσο νὰ ξεχειλίσουν εἴτε σοῦ δημιουργοῦν κενὰ ποὺ πρέπει ἐσὺ νὰ τὰ γεμίσεις. Τὰ μεγάλα βιβλία εἶναι ἐκεῖνα ποὺ κάνουν ταυτόχρονα καὶ τὰ δύο.
Τίτος Πατρίκιος
Οι άνθρωποι που αγαπάνε τα βιβλία δεν έχουν πολλές ανάγκες και, κυρίως, δεν έχουν ηλίθιες ανάγκες.
Βασίλης Ραφαηλίδης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου