Στὸ τέλος τῆς νουβέλας τοῦ Τολστόι Ὁ θάνατος τοῦ Ἰβὰν Ἴλιτς ὁ ἥρωας, κάποιος ἀγροῖκος, πεθαίνει ἀπὸ καρκίνο καὶ θέλει, πρὶν ξεψυχήσει, νὰ ζητήσει συχώρεση ἀπὸ τὴ δύστροπη γυναίκα του καὶ τὴν ἀνάξια κόρη του. Τὴ στιγμὴ ἐκείνη, ἐντελῶς ἀπρόσμενα, τὸν πλημμυρίζει ἕνα αἴσθημα καλοσύνης, ἔτσι ποὺ ἡ οἰκογένειά του, μὲς στὴν ἀναισθησία καὶ τὴν ἀπερισκεψία της, ἀφοσιωμένη στὰ φουστάνια καὶ τοὺς χωρούς, ξάφνου τοῦ φαίνεται βαθιὰ δυστυχισμένη, ἄξια γιὰ κάθε οἶκτο καὶ ἐπιείκεια. Καὶ τότε, καθὼς ξεψυχᾶ, νιώθει πὼς μπαίνει σ' ἕναν μακρὺ καὶ μαλακὸ μαῦρο σωλήνα, σὰν ἔντερο... Μακριὰ φαίνεται νὰ λάμπει κάποιο φῶς, κι αὐτὸς ὅλο σέρνεται καὶ δὲν φτάνει στὸ τέρμα, δὲν μπορεῖ νὰ ξεπεράσει τὸ τελευταῖο ἐμπόδιο ποὺ χωρίζει τὴ ζωὴ ἀπὸ τὸ θάνατο. Ἡ γυναίκα του κι ἡ κόρη του στέκονται στὸ πλάι του. Ἐκεῖνος θέλει νὰ πεῖ «Συχωρέστε με», καὶ τὴν τελευταία στιγμὴ ψελλίζει «Παραμερίστε». Αὐτὴ ἡ εἰκόνα, ποὺ μᾶς συγκλονίζει βαθιά, προφανῶς δὲν ἐπιδέχεται μόνο μία ἑρμηνεία. Οἱ συσχετισμοί της ἀγγίζουν ἐσώτατες χορδὲς τοῦ εἶναι μας, θυμίζοντάς μας κάποιες σκοτεινὲς μνῆμες καὶ ἐμπειρίες μας, αἰφνιδιάζοντάς μας, ταράζοντας τὴν ψυχή μας σὰν ἀποκαλύψεις. Κινδυνεύει νὰ φανεῖ κοινότοπο, ἀλλὰ θυμίζει τόσο ζωή, μοιάζει τόσο μὲ ἀλήθεια προβλεπτή, ποὺ μπορεῖ νὰ ἀνταγωνιστεῖ καταστάσεις οἱ ὁποῖες μᾶς εἶναι ἤδη γνώριμες ἢ τὶς ἔχουμε φανταστεῖ κρυφά. Σύμφωνα μὲ τὸν Ἀριστοτέλη, ἀναγνωρίζουμε κάτι ὡς οἰκεῖο ἂν τὸ ἔχει ἐκφράσει μιὰ ἰδιοφυΐα· τὸ πόσο βαθὺ καὶ πολυδιάστατο εἶναι, θὰ ἐξαρτηθεῖ ἀπὸ τὴν ψυχοσύνθεση τοῦ ἀναγνώστη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου