W.H. Auden - Η τέχνη της θεραπείας

 Η τέχνη της θεραπείας του Ουίσταν Χιού Ώντεν 1907 - 1973

(στη μνήμη του Ντέιβιντ Προτέτς, Διδάκτορα Ιατρικής )

Οι περισσότεροι ασθενείς πιστεύουν

ότι ο θάνατος αφορά τους ίδιους,

όχι το γιατρό τους,

αυτόν τον λευκοντυμένο σοφό,

που ποτέ δεν μπορούν να φανταστούν

γυμνό ή παντρεμένο.

Έχοντας γεννηθεί από έναν,

θα έπρεπε να ξέρω καλύτερα. ''Η θεραπεία'',

θα μου έλεγε ο πατέρας,

''δεν είναι επιστήμη,

παρά η ενστικτώδης τέχνη

του να προσελκύεις τη Φύση.

Τα φυτά, τα ζώα, αντιδρούν συνήθως

σύμφωνα με μια παρόρμηση

κοινή στο είδος τους,

όμως οι άνθρωποι έχουν

τις δικές τους προκαταλήψεις

που δεν μπορούν να προβλεφθούν.

Για κάποιους, η ασθένεια είναι

ένας τρόπος να γίνουν σημαντικοί,

άλλοι υπομένουν στωικά,

και μερικοί φανατικοί

που δεν νοιώθουν καλά έως ότου

τους πετσοκόψουν.''

Με είχε προειδοποιήσει να αποφεύγω

τους σαδιστές, όσους γνέφουν με τον αέρα της αυθεντίας,

τους κοστολόγους του πόνου,

ήξερα από όταν συναντηθήκαμε,

πως είχα βρει έναν σύμβουλο

που σκεφτόταν όπως εκείνος,

θύμα κι εσυ

των μηχανικών της ιατρικής

και της αλαζονείας τους,

όταν βομβάρδιζαν με ακτινοβολίες

την άρρωστή σου υπόφυση

αποτελειώνοντάς την.

''Κάθε νόσημα

αποτελεί ένα μουσικό πρόβλημα'',

ισχυριζόταν ο Νοβάλις,

''και κάθε θεραπεία

μια μουσική λύση''.

Το γνώριζες επίσης αυτό.

Όχι ότι στη δική μου περίπτωσή

είχες τίποτα συνταρακτικές

δυσαρμονίες να επιλύσεις:

για την ώρα τα όργανά μου

μοιάζουν ακόμη αρκετά σίγουρα

για την αυτογνωσία τους.

Για τις ασήμαντες παθήσεις μου

εσύ, όντας ήδη βαριά άρρωστος,

έδινες τις κατάλληλες συνταγές:

τις μεγάλες μου παρεκκλίσεις,

τις τρελές εξαρτήσεις μου, άφηνες

στην δική μου κρίση.

Ήταν η δική σου πολύ

δυσχερής θέση που με έκανε

βέβαιο ότι μπορούσα να σε εμπιστευτώ,

ότι εάν επρόκειτο να πεθάνω,

για να το πω έτσι, δεν θα με πρόσβαλες

με καθησυχαστικά ψέματα;

Είναι ανάγκη όλοι οι διαβητικοί

να μάχονται με υπερβάλλοντα ζήλο

προς την αυτοκαταστροφή;

Μου είπες μια μέρα:

'' είναι μόνο το κακό θυμικό

που με κρατά ζωντανό.''

Μα ούτε o θυμός

ούτε ο πόθος είναι παντοδύναμοι,

και ούτε ακόμα θα έπρεπε να θέλουμε

τους φίλους μας

υπεράνθρωπους. Αγαπημένε Ντέιβιντ,

νεκρέ πια, αναπαύσου εν ειρήνη,

υπήρξες αυτό που όλοι

οι γιατροί θα έπρεπε να είναι, μα είναι λίγοι,

και, όταν ακόμα σπανιότερα, αντάξιοι

της προκατειλημμένης μας στοργής

και του αμερόληπτου επαίνου.

μτφρ. δ. νικηφόρου

* * *

The Art of Healing by W. H. Auden

(In Memoriam David Protetch, M.D.)

Most patients believe

dying is something they do,

not their physician,

that white-coated sage,

never to be imagined

naked or married.

Begotten by one,

I should know better. ‘Healing,’

Papa would tell me,

‘is not a science,

but the intuitive art

of wooing Nature.

Plants, beasts, may react

according to the common

whim of their species,

but all humans have

prejudices of their own

which can’t be foreseen.

To some, ill-health is

a way to be important,

others are stoics,

a few fanatics,

who won’t feel happy until

they are cut open.’

Warned by him to shun

the sadist, the nod-crafty,

and the fee-conscious,

I knew when we met,

I had found a consultant

who thought as he did,

yourself a victim

of medical engineers

and their arrogance,

when they atom-bombed

your sick pituitary

and over-killed it.

‘Every sickness

is a musical problem,’

so said Novalis,

‘and every cure

a musical solution’:

You knew that also.

Not that in my case

you heard any shattering

discords to resolve:

to date my organs

still seem pretty sure of their

self-identity.

For my small ailments

you, who were mortally sick,

prescribed with success:

my major vices,

my mad addictions, you left

to my own conscience.

Was it your very

predicament that made me

sure I could trust you,

if I were dying,

to say so, not insult me

with soothing fictions?

Must diabetics

all contend with a nisus ...

to self-destruction?

One day you told me:

‘It is only bad temper

that keeps me going.’

But neither anger

nor lust are omnipotent,

nor should we even

want our friends to be

superhuman. Dear David,

dead one, rest in peace,

having been what all

doctors should be, but few are,

and, even when most

difficult, condign

of our biassed affection

and objective praise.

New Yorker Magazine, 1969

Αντλήθηκε απ' το προφίλ του μεταφραστή στο fb.