Zbigniew Herbert - Τέσσερα ποιήματα

ΤΑΔΕ ΕΦΗ ΔΑΜΑΣΤΗΣ
(ΓΝΩΣΤΟΣ ΕΠΙΣΗΣ ΚΑΙ ΩΣ ΠΡΟΚΡΟΥΣΤΗΣ)

Το κινητό μου βασίλειο ανάμεσα στην Αθήνα και στα Μέγαρα
κυβερνούσα μόνος τα δάση τις ρεματιές τα φαράγγια
χωρίς γέρους συμβουλάτορες γελοία σιρίτια μ' ένα απλό
ρόπαλο
μεταμφιεσμένος μόνο με τη σκιά ενός λύκου
και τον τρόμο που ο ήχος της λέξης Δαμαστής προκαλούσε

δεν είχα υποτελείς δηλαδή είχα αλλά για λίγο
δεν ζούσαν όσο η αυγή όμως είναι συκοφαντία
να πει κανείς πως ήμουν ληστής
όπως ισχυρίζονται οι παραχαράκτες της Ιστορίας

στην πραγματικότητα ήμουν ένας λόγιος ένα κοινωνικός
αναμορφωτής
το αληθινό μου πάθος η ανθρωπομετρία

επινόησα ένα κρεβάτι στις διαστάσεις του τέλειου ανθρώπου
το συνέκρινα με τους ταξιδιώτες που έπεφταν στα χέρια μου
ήταν δύσκολο ν' αντισταθώ στον πειρασμό ‒ το ομολογώ να
τεντώνω άκρα να κόβω πόδια
οι ασθενείς πέθαιναν αλλά όσο περισσότεροι χάνονταν
τόσο ήμουν βέβαιος πως η έρευνά μου ήταν σωστή
ο σκοπός ήταν ευγενής η πρόοδος απαιτεί θύματα
ποθούσα να καταργήσω τη διαφορά ανάμεσα στο υψηλό και
στο χαμηλό
ήθελα να δώσω ένα και μόνο σχήμα στην αηδιαστικά
ποικιλόμορφη ανθρωπότητα
δεν παραιτήθηκα ποτέ από την προσπάθεια να κάνω τους
ανθρώπους ίσους

τη ζωή μού την πήρε ο Θησέας ο φονιάς του αθώου
Μινώταυρου
αυτός που βγήκε από τον λαβύρινθο με το κουβάρι νήμα μιας
γυναίκας
ένας τσαρλατάνος όλο κόλπα χωρίς αρχές ή όραμα του
μέλλοντος

έχω τη βάσιμη ελπίδα πως άλλοι θα συνεχίσουν τις
προσπάθειές μου
και θα ολοκληρώσουν το έργο που με τόση τόλμη έβαλα
μπρος


ΤΟ ΟΝΕΙΡΟ ΤΟΥ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΑ

Μια ρωγμή! φωνάζει ο Αυτοκράτορας στον ύπνο του και ο
ουρανός του κρεβατιού του που είναι στολισμένος με φτερά
στρουθοκαμήλου αρχίζει να τρέμει. Οι στρατιώτες που βηματίζουν
πάνω-κάτω στους διαδρόμους με τα σπαθιά έξω από τα
θηκάρια πιστεύουν πώς ο Αυτοκράτορας ονειρεύεται μια πολιορκία.
Μόλις τώρα είδε μια ρωγμή στα τείχη και θέλει να εισβάλουν
στο φρούριο.
Στην πραγματικότητα ο Αυτοκράτορας είναι τώρα μια
ψείρα που ψάχνει στο πάτωμα για αποφάγια. Ξαφνικά βλέπει
από πάνω του μια πελώρια μπότα έτοιμη να τον συνθλίψει. Ο
Αυτοκράτορας ψάχνει μια ρωγμή για να κρυφτεί. Το πάτωμα
είναι λείο και ολισθηρό.
Ναι. Τίποτα δεν είναι πιο συνηθισμένο από τα όνειρα των
Αυτοκρατόρων.


ΑΥΤΟΚΡΑΤΩΡ

Μια φορά κι έναν καιρό ζούσε ένας Αυτοκράτωρ. Είχε κίτρινα
μάτια και σαγόνι αρπακτικό. Ζούσε σε παλάτι γεμάτο
αγάλματα και αστυνόμους. Μόνος. Τη νύχτα πεταγόταν στον ύπνο
του και έβγαζε κραυγές. Δεν τον αγαπούσε κανείς. Περισσότερο
από καθετί προτιμούσε το κυνήγι και την τρομοκρατία.
Όμως όταν φωτογραφιζόταν πόζαρε με παιδιά και λουλούδια.
Όταν πέθανε, κανείς δεν τόλμησε να κατεβάσει τα πορτρέτα
του. Ρίξτε μια ματιά, μπορεί ακόμη να έχετε στο σπίτι σας
μια μάσκα του.


ΡΩΣΙΚΟ ΠΑΡΑΜΥΘΙ

Ο τσάρος, ο πατερούλης μας, γέρασε, γέρασε πολύ. Δεν θα
μπορούσε τώρα ούτε ένα περιστέρι να πνίξει με τα χέρια του.
Καθισμένος στον θρόνο του έμοιαζε χρυσός και παγερός. Το
γένι του μόνο μάκραινε και έφθανε στο πάτωμα και ακόμη
παραπέρα.
Ύστερα κάποιος άλλος κυβερνούσε, δεν έγινε γνωστό ποιος.
Κάποιοι περίεργοι έριχναν κλεφτές ματιές στο παλάτι από τα
παράθυρα αλλά ο Κριβονόσοφ τα κάλυψε με αγχόνες. Έτσι
μόνο οι κρεμασμένοι είχαν θέα.
Στο τέλος ο τσάρος, ο πατερούλης μας, πέθανε για τα καλά.
Οι καμπάνες σήμαιναν και σήμαιναν, όμως δεν έβγαζαν έξω
το σώμα. Ο τσάρος μας είχε γίνει ένα με τον θρόνο. Τα πόδια
του θρόνου είχαν μπλεχτεί με τα πόδια του τσάρου. Το μπράτσο
το δικό του και του θρόνου δεν ξεχώριζαν. Ήταν αδύνατον
να τον ξεκολλήσεις. Και να θάψεις τον τσάρο μαζί με τον χρυσό
θρόνο ‒ τι ντροπή!

            Ζμπίγκνιεφ Χέρμπερτ ( 1924 -1998 )

           «τιμές στον μικρό θεό της ειρωνείας»  

            Μετάφραση: Χάρης  Βλαβιανός- ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΑΤΑΚΗ- ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2017.