Η παρρησία είναι κριτική• είναι ή αυτοκριτική ή κριτική που στρέφεται προς τους άλλους, αλλά μόνο σε περιπτώσεις όπου ο ομιλητής είναι σε θέση κατώτερη από τον συνομιλητή του. Η παρρησία ξεκινάει από τα «κάτω» και απευθύνεται σε αυτούς που βρίσκονται «πάνω». Ο παρρησιαστής είναι λιγότερο ισχυρός από τον συνομιλητή του• είναι ασθενέστερος απ’ αυτόν στον οποίο μιλάει και στον οποίον απευθύνει την κριτική του. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίον οι Έλληνες δεν έλεγαν ότι ένας δάσκαλος ή ένας πατέρας, όταν ασκεί κριτική σ’ ένα παιδί, μετέρχεται παρρησία• σε αυτές τις περιπτώσεις δεν υπάρχει παρρησία. Όταν, όμως, ένας φιλόσοφος ασκεί κριτική στον ηγεμόνα, όταν ένας πολίτης ασκεί κριτική στην πλειοψηφία, όταν ο μαθητής ασκεί κριτική στον δάσκαλο, τότε έχουμε παρρησία. Βλέπουμε λοιπόν ότι: παρρησία σημαίνει ειλικρίνεια, η παρρησία εμπεριέχει σχέση με την αλήθεια, σύμπτωση μεταξύ πεποίθησης και αλήθειας, η παρρησία ενέχει κίνδυνο, η παρρησία εμπεριέχει κριτική, ένα παιχνίδι κριτικής, και όλα αυτά σε καταστάσεις όπου ο ομιλητής βρίσκεται σε θέση κατώτερη έναντι αυτής του συνομιλητή του.
Η παρησσία -Έξι διαλέξεις για τη γενεαλογία του κριτικού ήθους στην αρχαιότητα
Μετάφραση: Γιάννης Α. Δημητρακόπουλος, Αθήνα: Δώμα 2023.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου