Στην διάρκεια της δικτατορίας στην Ελλάδα ο Άρης Αλεξάνδρου βρέθηκε στο Παρίσι, όπου έζησε κάνοντας διάφορα επαγγέλματα, γράφοντας το Κιβώτιο. Την περίοδο εκείνη και για την ακρίβεια στα 1969 με 1971 έγραψε υπό τη μορφή άσκησης εννέα ποιήματα στα γαλλικά, τα οποία περιέχονται στην β’ έκδοση του συλλογικού τόμου Ποιήματα (1941-1974), και φέρουν τον τίτλο «Exercices de rédaction». Δύο εξ αυτών αποδίδονται και στα ελληνικά από τον ίδιο και περιέχονται στον ίδιο συλλογικό τόμο. Τα υπόλοιπα επτά δίνονται σήμερα στην μετάφρασή τους. — Ξάνθος Μαϊντάς
///
ΑΠΟΔΟΧΗ
Εκτός από τον ουρανό
χωρίς πουλιά
τα βρεγμένα ονόματα
των δρόμων
τα νησιά παλιών καιρών
εξαφανισμένα
σ’ ένα ξεχασμένο μάθημα
γεωγραφίας
εκτός από τη γλώσσα μου
χαμένη κι αυτή
τις λέξεις μεταφρασμένες
με λεξικό
χωρίς ιστορία χωρίς γη
χωρίς νερό
εκτός από τον πόνο της
τρίτης μου εξορίας.
Εκτός απ’ όλα αυτά
πάμε καλά
///
ΟΠΕΡ ΕΔΕΙ ΔΕΙΞΑΙ
Ο φυλακισμένος, όταν τον αναγκάζουν
να μείνει όρθιος στο κελί του, μια μέρα,
δυο μέρες, μια βδομάδα, αρχίζει να βλέπει
γύρω του τεράστιους ιστούς αράχνης.
Αμύνεται ενάντια στις τριχωτές ταραντούλες
και τότε έν’ άσπρο συρματόπλεγμα μπαίνει
ανάμεσά τους.
Ο ποιητής βλέπει γιγάντια ερπετά
που οι κοριοί τα έχουν καταφάει,
ξέρει ότι το τείχος αντίκρυ
απ’ αυτόν που αγρυπνά
είναι μια ψυχολογική διαδοχή
γεωλογικών φαινομένων.
Λοιπόν, ο ποιητής
είναι ένας φυλακισμένος
που στέκει όρθιος
μπροστά σε μια λευκή σελίδα.
Οι πλαγιασμένοι στίχοι στην πρώτη στροφή είναι από τη μαρτυρία του A. London L’Aveu, ενώ στη δεύτερη στροφή είναι από το «Μεθυσμένο καράβι» και από τις «Εκλάμψεις» του A. Rimbaud, σε μετάφραση των Σ. Πασχάλη και Α. Ασλάνογλου αντίστοιχα, με μικρές παρεμβάσεις.
///
ΜΝΗΜΗ
Μες στο θυμάρι, ανάμεσα στις πέτρες
(καλύτερα να σωπαίνεις, δεν θέλω να μιλώ)
Κάτω απ’ τον γαλάζιο ανοιξιάτικο ουρανό
(να ξεχνάς, αυτό τριάντα σου πήρε χρόνια)
Στους αγκαθότοπους θυμάρι ανθίζει
(ήταν στης νιότης την αυγή οι τρεις μου φίλοι)
Μια μέρα τ’ Απρίλη, μέρα ηλιόλουστη λαμπρή,
κείτονταν στο σωρό, είχαν κι οι τρεις τουφεκιστεί.
///
ΕΣΤΕΤ
Η ζωή έχει πρόσωπο, έτσι δεν είναι;
Στη φυλακή έλεγα…
Ο χρόνος το σβήνει όπως…
Βάλτε ένα νόμισμα στις γραμμές.
Όταν περάσει το τραίνο,
το νόμισμα μένει γυμνό,
χωρίς κορόνα, χωρίς γράμματα.
Είν’ ό,τι θέλω να πω…
η γυμναστική της φυλακής μ` εκνεύριζε.
Όχι, αυτό είναι λάθος. Με συγχωρείτε.
Μιλάω άσχημα τα γαλλικά.
Έπρεπε να πω
αυτό μου ήταν ανυπόφορο.
///
Ο ΣΦΥΓΜΟΣ ΤΗΣ ΒΡΟΧΗΣ
Πέφτει απαλά η βροχή στη γη
μα οι σταγόνες της ξανανεβαίνουν
στον ουρανό.
Πάει κι έρχεται η απαλή βροχή,
ανεβαίνει-κατεβαίνει με ρυθμό
και μέτρο,
σταθερά, όπως ο σφυγμός του κόσμου,
ο σφυγμός που κάνει το αίμα μου βροχή
να πέφτει,
που κάνει τη βροχή αίμα μου ν’ ανεβαίνει.
Λοιπόν, απατάσθε, αγαπητέ μου Κύριε.
Έχω βροχή περίσσια ακόμα στο κορμάκι μου
κι εσείς ήρθατε πολύ νωρίς, φίλε μου Θάνατε.
///
ΤΟ ΑΝΕΞΗΓΗΤΟ
Το συρματόπλεγμα, ο καταυλισμός, καταλαβαίνετε,
συρρικνώνονταν καθημερινά,
τα σύρματα έπεφταν κατά πάνω μας
απ’ όλες τις πλευρές,
τ’ αστέρια κάθε μέρα χαμηλότερα.
Τα σκουριασμένα σύρματα πιο κοντά,
το στρατόπεδο πιο στενό,
το φως σκουριασμένο,
τ’ αστέρια από μέταλλο
καθημερινά κατέβαιναν
Καταλαβαίνετε;
Όχι, δεν κατάλαβαν.
Ήταν σιωπηλός! Ακόμη κι αυτός
δεν μπορούσε να εξηγήσει
πώς τ’ αστέρια έχουν γίνει
αγκάθινο στεφάνι.
Σαν τίποτα να μην είχε συμβεί,
πώς καταφέραμε να φορέσουμε
ένα συρμάτινο στεφάνι
για καπέλο.
///
ΣΑΦΗΝΕΙΑ
Όσο η θάλασσα κι αν ήταν ταραγμένη
όσο κι αν είναι σήμερα ήρεμη και λαμπερή.
Κι εγώ, πνιγμένος στο φως,
βλέπω ξαφνικά στο βάθος έναν αμφορέα,
που κινείται απαλά
απ’ τα θαλάσσια ρεύματα του βυθού.
Ένας αμφορέας ώχρας
με σχεδόν ξεθωριασμένα μαύρα σχέδια.
Βλέπω μέσα απ’ τα γαλανά νερά
τον αμφορέα μαύρο, με σχέδια ώχρας,
που μου θυμίζει κάτι ξαναϊδωμένο,
έναν αμφορέα διάφανο πολύ
με σχέδια γαλάζια
και φόντο κόκκινο της ώχρας.
Ναι, τον γνωρίζω!
Είναι το κεφάλι ενός αγάλματος.
Είναι –το γνωρίζω καλά– το ελληνικό μου
κεφάλι. Καρατομημένο.
Μετάφραση: ΞΑΝΘΟΣ ΜΑΪΝΤΑΣ
///
Πηγή: https://neoplanodion.gr/2025/06/16/exercices-de-redaction/?fbclid=IwY2xjawK9ciFleHRuA2FlbQIxMABicmlkETFTUFN1cmhiV0tTVzBjcnF2AR7W5UqNODB0w_bGJnQlLs_65sGaFrfG_cqsHMxBdkR5x-236aNpYrLJke0xCA_aem_37EX-qzOlSo1GsABPcmIbg
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου