Οδυσσέας Ελύτης - Villa natacha

I

Έχω κάτι να πω, διάφανο κι ακατάληπτο

Σαν κελαϊδητό σε ώρα πολέμου.

Εδώ, σε μια γωνιά που κάθισα

Να καπνίσω το πρώτο ελεύθερο τσιγάρο μου

Αδέξιος μες στην ευτυχία, τρέμοντας

Μήπως σπάσω ένα λουλούδι, θίξω κάποιο

πουλί

Και σε δύσκολη θέση, εξαιτίας μου, βρεθεί

ο Θεός.

Κι όμως όλα μου υπακούουν

Κι οι όρθιες καλαμιές και το γερτό καμπαναριό

Και του κήπου το στερέωμα όλο

Αντικαθρεφτισμένο μες στο νου μου

Ένα ένα ονόματα που ηχούν

Παράξενα μέσα στην ξένη γλώσσα: Phlox,

Aster, Cytise

Eglantine, Pervenche, Colchique

Alice, Fresia, Pivoine, Myoporone

Muguet, Bleuet

Saxifrage

Iris, Clochette, Myosotis

Primevere, Aubepine, Tubereuse

Paquerette, Ancolie και τα σχήματα όλα

Καθαρογραμμένα μες στα φρούτα: ο κύκλος,

το τετράγωνο,

Το τρίγωνο και ο ρόμβος

Όπως τα βλέπουν τα πουλιά, να γίνει απλώς

ο κόσμος

Ένα σχέδιο Πικασσό,

Με γυναίκα παιδάκι και ιπποκένταυρο.

Λέω: κι αυτό θα ‘ρθει. Και τ’ άλλο θα περάσει.

Πολύ δε θέλει ο κόσμος. Ένα κάτι

Ελάχιστο: σαν τη στραβοτιμονιά πριν από

το δυστύχημα

Όμως

Ακριβώς

Προς

Την αντίθετη κατεύθυνση

Αρκετά λατρέψαμε τον κίνδυνο κι είναι καιρός

να μας το ανταποδόσει.

Ονειρεύομαι μιαν επανάσταση από το

μέρος του Κακού και των πολέμων σαν

αυτή που έκανε από το μέρος του σκιό-

φωτος και των αποχρώσεων ο Matisse.

II

Όμως εκεί που δύο φίλοι

Μιλούν ή και σωπαίνουν-προπαντός τότε-

Τρίτο τίποτα δε χωρεί.

Κι όπως οι φίλοι, φαίνεται,

Και οι θάλασσες από μακριά επικοινωνούνε.

Φτάνει λίγος αέρας, μια σταλιά τριμμένης

Μες στα δάχτυλα σκούρας λυγαριάς και να:

Το κύμα; Είναι αυτό;

Είναι αυτό που σου μιλάει στον ενικό και λέει

«Μη με ξεχνάς» «μη με ξεχνάς»; Είναι

η Ανακτορία;

Ή μήπως όχι; Μήπως το νερό μόνο που τρέχει

Νύχτα μέρα στης Αγίας Παρασκευής το εκ-

κλησάκι;

Να ξεχάσεις τι; Ποιος; Τίποτα δεν ξέρουμε.

Όπως από βραδύς που κάτι σου έσπασε,

Μια φιλία παλαιή, μια θύμηση από φάρφουρο

Ξανά πόσο άδικα ήξερες να κρίνεις

Βλέπεις τώρα που ξημέρωσε

Κι έχεις πικρό, πριν από τον καφέ, το στόμα

Χειρονομώντας άσκοπα, μιας άλλης,

Ποιος ξέρει, ζωής, κάνεις ηχώ κι είναι απ’

αυτό που

(Ή μπορεί κι απ’ τη σκέψη

Κάποτε τόσο δυνατή που προεξέχει)

Αντικρύ σου, μεμιάς, πάνου ως κάτου ο καθρέ-

φτης ραγίζεται.

Λέω: τη μια στιγμή, τη μόνη

Που εάν φτάνει δε γνωρίζεις

Τα Γραμμένα ραγίζονται,

Και αυτός που δίνει, παίρνει.

Επειδή εάν όχι τότε θα

Πρέπει και ο θάνατος να θανατώνεται και η

φθορά

Να φθείρεται και το μικρό

Τριανταφυλλί που κάποτε

Στην παλάμη σου κράτησες βότσαλο και αυτό

Κάπου, χιλιετηρίδες μακριά, ν’ ανασυντίθεται.

Με σοφία και θάρρος. Picasso και Lau-

rens. Όλοι. Να πατήσουμε πάνω στην

Ψυχολογία στην Πολιτική, στην Κοινω-

νιολογία, ηλιοκαμένοι, μ’ ένα σκέτο άσ-

προ πουκάμισο.

ΙΙΙ

Άνθρωπε, άθελά σου

Κακέ-παρ’ ολίγο η τύχη σου άλλη.

Σ’ ένα έστω λουλούδι αντίκρυ αν ήξερες

Να πολιτεύεσαι

Σωστά, θα τα ‘χες όλα. Επειδή απ’ τα λίγα,

μερικές φορές

Κι από το ένα-έτσι ο έρωτας-

Γνωρίζουμε τα υπόλοιπα. Μόνο το πλήθος να:

Στο χείλος των πραγμάτων στέκει

Όλα τα θέλει και τα παίρνει και δεν του μένει

τίποτα.

Κιόλας έφτασε το απόγευμα

Γαλήνιο σαν της Μυτιλήνης ή μιας ζωγραφιάς

Του Θεοφίλου, ως πέρα το ΄Eze το Cap-Estel

Κόλποι όπου σιάχνει αγκαλιές ο αέρας,

Μια διαφάνεια τόση

Που τα βουνά τ’ αγγίζεις και τον άνθρωπο

Εξακολουθείς να βλέπεις

Που πέρασε ώρες πριν

Αδιάφορος, μα τώρα πρέπει να έφτασε.

Λέω: ναι, πρέπει να έχουν φτάσει

Ο πόλεμος στο τέρμα του και ο Τύραννος στην

πτώση του

Και ο φόβος του έρωτα μπρος στη γυμνή γυ-

ναίκα.

Έχουνε φτάσει, έχουνε φτάσει και μόνο εμείς

δε βλέπουμε

Παρά ψαύοντας ολοένα πέφτουμε στα φαντά-

σματα πάνω.

Άγγελε συ που κάπου εδώ γύρω πετάς

Πολυπαθής και αόρατος πιάσε μου το χέρι.

Χρυσωμένες έχουν τις παγίδες οι άνθρωποι

Κι είναι ανάγκη να μείνω απ’ τους απ’ έξω.

Επειδή και ο Αφανής, παρών αισθάνομαι πως

είναι,

Ο μόνος που τον ονομάζω Πρίγκηπα, όταν

Ήρεμα, το σπίτι

Αγκυροβολημένο μες στο ηλιοβασίλεμα

Βγάνει άγνωστες λάμψεις

Και σαν από έφοδο μια σκέψη,

Εκεί που για τ’ αλλού τραβούσαμε, αναπάντε-

χα, μας κυριεύει.

Τα Ετεροθαλή