Alfred Andersch-Ζανζιβάρη ή ο ύστατος λόγος (απόσπασμα)

Φυσικά υπάρχουν σημαίες που μετά από μια ήττα σηκώνονται και πάλι δοξασμένες και ανεμίζουν θριαμβικά. Δεν υπάρχουν, όμως, σημαίες που τις βάζεις στο ντουλάπι και τις ξαναβγάζεις αργότερα σώες κι αβλαβείς. Γι' αυτό και οι σημαίες που θ' ανεμίζουν στο μέλλον, όταν οι Άλλοι δε θα είναι πια στην εξουσία, δε θα είναι σημαίες ένδοξες, δε θα είναι σημαίες περήφανες. Θα είναι πανιά χρωματισμένα που θα επιτρέπονται και πάλι. Θα ζήσουμε σ' έναν κόσμο, όπου όλες οι σημαίες θα έχουν πεθάνει. Αργότερα ίσως, πολύ αργότερα, θα υπάρξουν και πάλι σημαίες αληθινές, αλλά δεν είμαι σίγουρος, αν τότε θα είναι καλύτερα. Μπορεί, άραγε, να ζήσει ο άνθρωπος σ' έναν κόσμο, όπου τα κοντάρια θα είναι άδεια, δίχως σημαίες;

 Alfred Andersch (Mόναχο 4 Φεβρουαρίου 1914- Berzona, Ελβετίας 21 Φεβρουαρίου 1980)

Πηγή: Άλφρεντ Άντερς, Ζανζιβάρη ή ο ύστατος λόγος, μεταφραση: Μαρία Αγγελίδου, Αθήνα: Ψυχογιός 1993, σ. 96.