Ανδρέας Εμπειρίκος - Ποιήματα

 ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΑ ΣΤΟ ΠΑΡΑΘΥΡΟ

 

Σκοπός της ζωής μας δεν είναι η χαμέρπεια. Υπάρχουν απειράκις ωραιότερα πράγματα και απ’ αυτήν  την αγαλματώδη παρουσία του περασμένου έπους. Σκοπός της ζωής μας είναι η αγάπη. Σκοπός της ζωής μας είναι η ατελεύτητη μάζα μας. Σκοπός της ζωής μας είναι η λυσιτελής παραδοχή της ζωής μας και της κάθε μας ευχής εν παντί τόπω εις πάσαν στιγμήν εις κάθε ένθερμον αναμόχλευσιν των υπαρχόντων. Σκοπός της ζωής μας είναι το σεσημασμένον δέρας της υπάρξεώς μας.

(ΥΨΙΚΑΜΙΝΟΣ, 1935)

 

ΒΛΑΣΤΗΣΗ

 

Στα χέρια μας ακμάζουν τα παιδιά μας

Και παίζουν με την κόμη μας

Κι ακούνε την λαλιά μας.

 

Η κεφαλή μας ζει

Μαζί με τους κορμούς μας

Δόξα σε μας και στις γυναίκες μας

Και δόξα στα παιδιά μας.

 

Ο ΠΛΟΚΑΜΟΣ ΤΗΣ ΑΛΤΑΜΙΡΑΣ

 

3

Η ποίησις είναι ανάπτυξι στίλβοντος ποδηλάτου. Μέσα της μεγαλώνουμε. Οι δρόμοι είναι λευκοί. Τ’ άνθη μιλούν. Από τα πέταλά τους αναδύονται συχνά μικρούτσικες παιδίσκες. Η εκδρομή αυτή δεν έχει τέλος.

 

7

Τα βήματά μου αντηχούν στη βελούδινη στρώσι της σκιάς μου.

 

8

Κρυφή μου ελπίδα στα βουνά, καλημερίζω την ηχώ σου.

 

15

Ένα κουμπί στο φως, μια ταραντούλα στο σκοτάδι, κι ανάμεσα, μια γοερή κραυγή την ώρα που βραδιάζει.

 

18

Πάρε την λέξι σου. Δώσε μου το χέρι σου.

 

21

Η δριμύτης της ανοίξεως είναι φιλί πούχω στο στόμα.

 

30

Εαρινοί καταυλισμοί ονείρων εν εγρηγόρσει – των κατευθύνσεων οι ώρες σαν σαύρες της αυγής.

31

Βρέφος εντός αβράς σιγής. Μόνον η αύρα μέλπει και η τροφός ρεμβάζουσα προσφέρει το βυζί της στο ευτυχισμένο βρέφος. Ώρα ηδονής και γάλακτος. Ώρα του γαλαξίου.

 

33

Ο άνεμος όταν φυσά, οι καλαμιές γεμίζουν αυλητρίδες.

(ΕΝΔΟΧΩΡΑ, 1945)

 

Η ΣΙΩΠΗ

 

Όσο κι αν μένουν ανεκτέλεστα τα έργα, όσο και αν είναι πλήρης η σιγή (η σφύζουσα εν τούτοις) και το μηδέν αν διαγράφεται στρογγύλον, ως άφωνον στόμα ανοικτόν, πάντα, μα πάντα, η σιγή και τα ανεκτέλεστα όλα, θα περιέχουν εν μέγα μυστήριον γιομάτο, ένα μυστήριον υπερπλήρες, χωρίς κενά και δίχως απουσίαν, εν μέγα μυστήριον (ως το μυστήριον της ζωής εν τάφω) – το φανερόν, το τηλαυγές, το πλήρες μυστήριον της υπάρξεως της ζωής, Άλφα-Ωμέγα.

 

Ο ΚΟΡΥΔΑΛΛΟΣ

 

Γλυκά θροίζουν γύρω μου τα δέντρα. Τι υψηλός και αίθριος που είναι ο ουρανός! Μέσ’ στην ψυχή μου το ουράνιον τόξον και στην καρδιά μου μέσα – στιλπνός, πασίχαρος κορυδαλλός – λαλεί ο μικρός μου γιος.

(ΟΚΤΑΝΑ, 1980)

 

ΤΑ ΠΡΩΙΝΑ ΚΕΛΕΥΣΜΑΤΑ

 

Ας πάμε εμπρός

Τα πρωινά κελεύσματα των τοξοτών

Καταλαμβάνουν το κέντρον της καρδιάς μας

Σπόρος ο λόγος των ποιητών

Και το τριφύλλι των παιδιών στο στήθος των μανάδων

Χαρμόσυνον σαν άφιξις λευκών ιστιοφόρων.

 

ΟΙ ΑΝΑΠΑΛΣΕΙΣ

 

Στην εναρμόνισι της ηδονής ξεχνά κανείς τις μαστιγώσεις

Της βιοπάλης και της μοίρας.

 

Μέσα στα κύματα της συνουσίας

Οι άνθρωποι γίνονται θαλάσσιαι εκτάσεις

Τρισένδοξοι και απλοί σαν λάμψεις

Αστέρων που δεν χαμήλωσαν ποτέ το φως των.

 

Και τρέχουν πάντοτε μέσ’ στους ιστούς της σάρκας των

Τα τρεχαντήρια των ερώτων πανελεύθερα

Με πλήρη αναπέτασιν ιστίων

Με όρθια την πλώρη των εκεί που τα ωθούν οι ώσεις

Και οι κραδασμοί της ηδονής εν τη ολοκληρώσει της.

 

Ο κόσμος όλος μέσ’ στο αίμα του

Κ’ οι πρωινές ανταύγειες στα μέτωπά των

Κάποιος περνά στον δρόμο και φωνάζει κάποιον

Γίνεται θόρυβος ένα σκυλί γαυγίζει

Και αίφνης στο πεζοδρόμιον με ορμή πετιέται

Ο ίμερος ως μέγας άλτης

Καθώς το σπέρμα ενός ανδρός στον κόλπο μιας γυναίκας

Που δίδει το βυζί της σ’ ένα βρέφος

Και πλαταγίζουνε με ποππυσμούς τα χείλη του

Στις ρώγες των μαστών που πιπιλίζει

Και ενώ δονούνται επανωτά και οι τρεις τους

Και οι τρεις μοιάζουνε πολύ εν τέλει

Με την ψυχή του νέφους

Που επάνω από την πόλι πλέει

Του σύννεφου που αγαλλιά και πάλλεται και φρίσσει

Από τας στοναχάς

Από τας αναπάλσεις

Στην εναρμόνισι της ηδονής

Στην ολοκλήρωσι των ενορμήσεων.

 

ΜΙΑ ΡΙΞΙΑ ΖΑΡΙΩΝ ΔΕΝ ΚΑΤΑΡΓΕΙ ΠΟΤΕ ΤΗΝ ΤΥΧΗ

 

Όχι

Δεν είναι το «art pour l’art»

Η ανωτέρα εκδήλωσις των ποιητών και των ανθρώπων

Ούτε ο σοσιαλιστικός ρεαλισμός που είναι απλώς πολιτική

Ούτε η τέρψις τάξεων προνομιούχων

Δεν είναι αυτά ο προορισμός των ποιητών

Γιατί δεν είναι δυνατόν

Με την αφηρημένη μόνον ομορφιά

Ή με την συμβατικώς παραστατική

Ή με το «όπερ έδει δείξαι» μόνον ή το «γαρ»

Να αντικατασταθούν ή να πνιγούν των ενορμήσεων οι ώσεις

Αφού ο λόγος δεν είναι λογικη

Αφού το κάλλος δεν είναι αισθητική

Και το καλόν δεν είναι ηθική

Αφού «un coup de dés jamais n’abolira le hasard»

Αφού εν σπερματοζωάριον μονάχα αρκεί

Να γονιμοποιηθεί το ωάριον της γυναικός ή ο λόγος

Αφού μόνον ο έρωτας τον θάνατο νικά

Θάναι η ποίησις σ π ε ρ μ α τ ι κ ή

Απόλυτα ερωτική

Ή  δ ε ν  θ α  υ π ά ρ χ η.

 

Η ΚΙΒΩΤΟΣ ΤΟΥ ΝΩΕ

 

Ήταν ανάγκη ως φαίνεται να έρθουν τα νερά

Έτσι εμάζεψε ο Νώε τα παιδιά του

Και όλα τα ζώα της πλάσεως όλα τα πετεινά

Και όλα τάβαλε στην αγκαλιά του

Όμως απ’ όλα πρώτον έβαλε μεσ’ στην καρδιά του την αγάπη

Κ’ έτσι εφάνη το Αραράτ και το κλαρί που εκόμισε το περιστέρι

Δόξα λοιπόν στα χέρια του

Δόξα στα γένεια του

Και δόξα μεγάλη στην καρδιά του.

 

ΑΝΔΡΟΣ

 

Τα δόκανα αχρηστεύθηκαν

Οι φράκτες κατέπεσαν

Ο ουρανός απλώνεται απροσμέτρητος

Ο ουρανός κι η θάλασσα.

 

Τούτη η αμμουδιά

Ψιμύθιον σπειρωτό λευκό και άναυδο

Σφύζει στο φως της χρυσαυγούς ημερας.

 

Ψηλά

Τόσο ψηλά

Που χάνεται το βλέμμα

Στην κυανή αιθρία

Όλη η ζωή

Δοσμένη και παρμένη

Είναι μία.

 

Όλβε, που χύνεσαι και αντηχείς

Απ’ τ’ ουρανού την θολωτή καμπάνα

Πότε σαν θρόισμα ελαφρύ

Πότε σαν στεντορεία φωνή

Που χίλιες φορές ηχεί

Με ηχώ μακρόσυρτη

Σπρωγμένη από πνοή μεγαλοδύναμου τιτάνα.

 

Έρχομαι.

Οι αισθήσεις μου σπαργώσαι ώσεις

Καμιά κλεψύδρα δεν μπορεί

Στη νήσον αυτή να εξαντλήση

Την άμμον της πιο μικρής ακόμη ακρογιαλιάς

Κανένα μέτρο να μετρήση

Το διάφανο μπλάβο βάθος

Που έχουν εδώ τα κρεμαστά νερά,

Κανέν’ άλλο νησί δεν ημπορεί να δώση

Για την ψυχή και τις αισθήσεις

Στον κόσμο τούτο βιος

Πιο ζείδωρο και πλούσιο.

(Η ΣΗΜΕΡΟΝ ΩΣ ΑΥΡΙΟΝ ΚΑΙ ΩΣ ΧΘΕΣ, 1984)

Πηγή: https://www.oanagnostis.gr/ta-proina-kelefsmata-ton-toxoton/